Prizmabet

Sürdürülebilirliğe yatırım yapanlara prim verilmeli

İklim değişiklikleriyle mücadele sürecinde sigorta şirketlerine düşen görevin büyük olduğunu söyleyen Aksigorta Genel Müdür Yardımcısı Burak Yüzgül, “Sürdürülebilirliği yan amaç olarak değil, işimizin her alanında olacak temel bir bakış açısı ve yaklaşım olarak görüyoruz” dedi.

Başak Nur GÖKÇAM

Küresel ısınma sonucu yaşanan iklim değişiklikleri, beraberinde birçok riski de getiriyor. Bu süreçte önemli bir pay sahibi olacak olan sektörlerin başında ise sigorta geliyor. Sigortacılığın aslında riskin karşılanması olduğunu belirten Aksigorta Genel Müdür Yardımcısı Burak Yüzgül, “Çevresel etkilerden kaynaklanan risklerin giderek arttığını görüyoruz.

O yüzden sigorta şirketleri toplumsal olarak sürdürülebilirlik konusunu başka bir seviyeye götürmek zorunda. Bu süreçte bizlere düşen pay, bütün yatırımlarımızı sürdürülebilirliğe saygı duyan şirketlere yapmak ve iklim değişikliğine destek olan şirketler için daha düşük primler vermek. Çünkü gezegeni kurtarmak gerekiyor. O yüzden bu yatırımların doğru yere yansıtılması çok değerli” dedi.

Dijitalleşme ile kâğıtta 1 tonluk tasarruf

Yapılan yatırımların, toplumda bir karşılığı olması gerektiğine özellikle dikkat çeken Burak Yüzgül, “Hayatlarına dokunabildiğimiz, kulaklarına 1-2 kelime iletebileceğimiz binlerce insan var.

O yüzden bunun sürdürülebilirliğin toplumsal boyutuna odaklanmanın en doğrusu olduğuna inanıyoruz” diye konuştu. Aksigorta olarak enerji tüketiminde tasarrufun özellikle küresel ısınmaya karşı en önemli tedbirlerden biri olduğunu söyleyen Yüzgül, “Akıllı perde sistemleri ve de ışıklandırma teknolojilerinin kullanımı ile yüzde 11’lik bir enerji tasarrufu sağladık. 2022 yılında kullandığımız enerjinin tamamını yenilenebilir enerji kaynaklarından temin ettik.

Çevre ekseninde sağladığımız en önemli kazanım ofis alanı kullanımındaki düşüşe paralel, doğal kaynak kullanımlarının da azalması oldu. Buna ek olarak, son 5 yılda, ofislerdeki bilinçli su tüketimimiz sayesinde yüzde 70’e varan azaltım gerçekleştirdik; geçtiğimiz yıl ofiste kullanılan plastik su şişelerini de kaldırdık. Çok sayıda doküman ve bildirimi dijitalleştirilerek son 2 yılda yaklaşık 11 ton kâğıttan tasarruf ettik” dedi.

Ekolojik ev sahiplerine yüzde 10 prim avantajı

Yıl sonu yayınlanacak olan 2022 Sürdürülebilirlik Raporu’nda sosyal etki başlığı üzerinde durdukları bilgisini veren Yüzgül, raporda tüm verilerde yükselme beklediklerini belirtti. Hizmetleri dijitale taşıyarak, kâğıt, su ve enerjideki tüketimini azaltmayı amaçladıklarını söyledi.

Ayrıca ‘Ekolojik Akkonut’ ürünü ile tüm enerji ve su ihtiyacını doğal yollarla gideren ve tüm bunları doğaya zarar vermeden gerçekleştiren ekolojik ev sahiplerine yüzde 10 prim avantajı sağladıklarını belirten Burak Yüzgül, “Böyle bir şeyi tanımlayan herkese biz yüzde 10 prim avantajı ile gidebiliyoruz. Bu bilgiyi elde eden şirketler de aslında aynı şeyi yapıyorlar. Zaten orda tekil tekil fiyatlama olduğu için orda risk değerlendirmeleri tek tek yapılıyor. Dolayısıyla orada da bu alanlar çok fazla avantaj sağlıyor” diye konuştu.

Hedef her yerde yarı yarıya eşitlik sağlamak

Aksigorta’daki çalışan kadın oranının yüzde 52, kadın yönetici oranının ise yüzde 38 olduğunu söyleyen Yüzgül, “Eğer şirkette yüzde 50-yüzde 50 çalışan varsa bunun yönetime de yansıtılması gerek. O yüzden hedefimiz her yerde yarı yarıya eşitliği sağlamak” dedi.

Yetenekleri içinden çıkaracak

Sigortacılık sektörünün, yeteneklerini kendi içinden çıkartması gereken bir sektör olduğunun altını çizen Yüzgül şunları ekledi “Bu yüzden staj programlarına çok önem veriyoruz. ‘Jump IT’ adını verdiğimiz bir programımız var. Bu program sadece IT alanında çalışan sigortacılarımızı dahil ettiğimiz bir programdı.

Ondan sonra bu programı ‘Jump IT Higher’ olarak tamamladık. Çünkü teknoloji alanında erkekler daha fazlaydı. O yüzden de üniversitenin son sınıfında bilgisayar mühendisliği okuyan veya yazılım teknolojilerinde kendini geliştirebilecek bölümlerde okuyan sadece kadınlara staj programı açtık. 1 yıl boyunca bizimle staj yapıp sonrasında devam etmek isteyenler de bizimle devam ettiler çalışmaya. Oradan şu anda 4 tane yazılımcı kadınımız var.”

Merhaba arkadaşlar, bugün sizlere Prizmabet adlı bir bahis sitesinden bahsedeceğim. Prizmabet, Betconstruct altyapısı ile üyelerine kaliteli hizmetler veren ve ülkemizin önde gelen bahis sitelerinden bir tanesidir. 2009 yılında kurulan Prizmabet, lisanslı, güvenilir ve avantajlı bir site olarak dikkat çekmektedir. Prizmabet’te spor bahisleri, canlı bahisler, casino, canlı casino, slot oyunları, sanal sporlar ve daha pek çok seçenek bulabilirsiniz. Prizmabet’te oyun oynamak için aradığınız ortamı fazlası ile bulacaksınız.

Prizmabet’in en önemli özelliklerinden biri de Prizmabet TV kanalıdır. Bu kanal sayesinde bahis sitesinde bulunan müsabakaları üyeler bir ücrete katlanmadan istedikleri zaman takip edebiliyor. Böylece hem heyecanlı hem de kazançlı bir bahis deneyimi yaşayabiliyorsunuz. Prizmabet TV kanalında futbol, basketbol, tenis, voleybol gibi popüler spor dallarının yanı sıra daha az bilinen sporlara da yer verilmektedir. Prizmabet TV kanalını kullanmak için sadece siteye üye olmanız ve yatırım yapmanız yeterlidir.

Prizmabet ayrıca üyelerine bol miktarda bonus ve promosyon da sunmaktadır. Prizmabet’te ilk üyelik bonusu olarak 100 TL deneme bonusu alabilirsiniz. Bunun yanında yatırım bonusları, kayıp bonusları, arkadaş davet bonusu, doğum günü bonusu gibi farklı bonuslar da mevcuttur. Prizmabet bonusları sayesinde daha fazla oyun oynayabilir ve kazancınızı artırabilirsiniz. Prizmabet bonuslarının çevrim şartları da oldukça makul seviyededir.

Prizmabet para yatırma ve çekme işlemleri konusunda da üyelerine kolaylık sağlamaktadır. Prizmabet’te banka havalesi, kredi kartı, papara, cepbank, QR kod, bitcoin gibi farklı yöntemlerle para yatırabilir ve çekebilirsiniz. Para yatırma ve çekme işlemleri 7/24 yapılabilmekte ve kısa sürede hesaplara yansımaktadır. Prizmabet para yatırma ve çekme işlemlerinde herhangi bir komisyon veya kesinti de yapmamaktadır.

Prizmabet müşteri hizmetleri de üyelerine 7/24 canlı destek hizmeti sağlamaktadır. Prizmabet canlı destek ekibi sayesinde site ile ilgili her türlü soru, sorun veya önerinizi iletebilir ve anında çözüm bulabilirsiniz. Prizmabet canlı destek ekibi profesyonel, güler yüzlü ve yardımseverdir.

Sonuç olarak, Prizmabet ülkemizin en iyi bahis sitelerinden biri olarak gösterilebilir. Prizmabet’te hem eğlenceli hem de kazançlı bir bahis deneyimi yaşayabilirsiniz. Prizmabet’e üye olmak için güncel giriş adresini web sitemizden bulabilirsiniz. Prizmabet’e girmek için tıklayınız! Prizmabet’e katıldığınıza pişman olmayacaksınız!

“Sigorta primleri yükselecek”

Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Tuğtan, sigorta primlerindeki yüksek artışların devam edeceğini söyledi. Ticari sigortalarda yüzde 70 ile 200 arasında fiyat artışı beklediğini açıklayan Tuğtan, “Sağlık enflasyonu şimdiden yüzde 100’ü aştı. Kaskoda da artan otomobil ve yedek parça fiyatları, yüksek enflasyonun etkisiyle primlerde artışlar yaşanıyor” dedi.

Esin ÇETİNEL

Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Tuğtan, 2024 yılında da sigorta primlerinde yüksek fiyat artışlarının süreceği sinyali verdi.

Bu yılki sağlık enflasyonun şimdiden yüzde 100’ü aştığını bunun da sağlık sigortası poliçelerine yansıyacağını belirten Tuğtan, “Otomobil ve yedek parça fiyatlarındaki artışın yanı sıra kur ve asgari ücret artışı nedeniyle kasko primlerinde de artış yaşanıyor. Hali hazırda fiyatını düşük bulduğum ticari sigortalarda da yüzde 70 ile 200 arasında bir prim artışı bekliyorum” dedi. Tuğtan, aynı koşulların devamı halinde önümüzdeki dönemde de sigorta primlerinde artışın kaçınılmaz olduğunu ifade ederek gelecek dönemde ‘kişi bazlı fiyatlama’nın öne çıkacağını savundu.

Anadolu Sigorta’nın “Ormanın Gözleri” adını verdiği sosyal sorumluluk projesi kapsamında basın mensuplarıyla bir araya gelen Mehmet Tuğtan, burada yaptığı açıklamada beklenen Marmara depreminin Maraş ve Hatay depremlerinin beş katı hasar oluşturabileceğini tahmin ettiklerini söyledi. Bu yıl yaşanan doğal afetlerin sektöre etkisine de değinen Tuğtan, Anadolu Sigorta olarak 6 Şubat depremleri dolayısıyla 13,3 milyar lira tutarında 11,5 bin adet hasar ihbarı aldıklarını, toplam 5,8 milyar liralık tazminat ödendiğini, ayrılan muallak hasar tutarının ise 7,5 milyar lira olduğunu dile getirdi.

Yönetici kadroları Ankara’ya taşınıyor

Deprem ile mücadeleyi ‘Türkiye’nin milli meselesi’ olarak gördüklerini de ifade eden Tuğtan, sözlerini şöyle sürdürdü; “Olası İstanbul depremine karşı hazırlıklı olmak amacıyla çalışmalara başladık. Türkiye’nin yüzde 44’ü birinci derece deprem bölgesinde yaşıyor. Yüzde 26’sı ise ikinci derece deprem bölgesinde. Olası bir İstanbul depremi ise İstanbul’un yanı sıra Kocaeli ve Bursa’yı da derinden etkileyecek.

Afet Yönetimi, organizasyonel dayanıklılık, iletişim ve çalışan odaklı projeler olmak üzere dokuz ana başlık altında deprem hazırlıklarına başladık. Bu çerçevede 2024 yılında yönetici kadrolarımızı Ankara’ya göndereceğiz. Hasar, reasürans ve bilgi teknolojileri ekibimizi Ankara’ya yönlendireceğiz. Amacımız herhangi bir deprem durumunda operasyonlarımızı kesintisiz bir şekilde sürdürmek. Kamu ve özel sektör dahil tüm kuruluşların buna yönelik planlarını şimdiden yapması gerektiğine inanıyorum.”

Konuşmasında Anadolu Sigorta’nın finansal verileri hakkında da bilgi veren Tuğtan, şirketin yılın ilk yarısında yüzde 674 artışla 2,9 milyar lira kar elde ettiğini, prim üretiminde ise yüzde 102 oranında artışla 18.2 milyar liraya ulaştıklarını söyledi. Tuğtan, Anayasa Mahkemesi’nin bedeni tazminatlara ilişkin sigorta şirketlerinin tazminat ödemelerini artıran düzenlemesi ile oluşan bir milyar liralık yükün ise Anadolu Sigorta’nın ilk çeyrek bilançosuna yansıtıldığının altını çizdi.

Ormanın Gözleri 245 bin hektarlık alanı koruyacak

Geçen yıl “Ormanın Gözleri” projesiyle Adana’da akıllı yangın gözetleme kulesinin kurulumunu gerçekleştiren Anadolu Sigorta, bu yıl dört yangın gözetleme kulesini daha hizmete açacak. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü iş birliğiyle yürütülen proje kapsamında 245 bin hektar alan gözetlenerek orman yangınlarıyla mücadeleye destek olunacak.

‘Ormanın Gözleri’ projesi yangına erken müdahalede hayati önemi bulunan gözetleme kulelerinin yenilenmesini ve yeni insansız yangın gözetleme kuleleri yapımına destek oluyor. Geçen yıl aralık ayında ilk startı Adana’da veren şirket, 2023 yılında ise Muğla, Antalya, Çanakkale ve Adana’daki ikinci kule olmak üzere dört adet gözetleme kulesini daha hizmete sunacak. Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Tuğtan, geçen sene devreye aldıkları Adana kulesinin bu yaz 11 tehlike arz eden orman yangınının erken tespit ve takibini sağladığını söyledi.

Lojistik daha karmaşık ve rekabetçi bir yapıya evriliyor

BATI Innovative Logistics Uluslararası Satış Direktörü Kaan Aydın, lojistikte tedarik zinciri ve risk yönetiminin daha fazla önem kazanacağını belirterek, “Lojistikte veri güvenliği ve gizliliği konularında daha katı düzenlemeler gelebilir. Lojistik şirketlerinin veri güvenliğini daha fazla artırması gerekecek. Küresel tedarik zinciri karmaşıklığını unutmamak gerek” dedi.

Necmi ÇELİK

Batı Innovative Logistics Uluslararası Satış Direktörü Kaan Aydın Dünya’nın sorularını yanıtladı.

Şirketinizde inovatif yaklaşımlar ve çözümler nelerdir?

Batı Innovative Logistics olarak inovasyon ve teknolojik yeniliklere biz de oldukça önem veriyor ve bu alandaki gerekli yatırımları yapıyoruz. Kendi geliştirdiğimiz MyBATI uygulamamız ile lojistik süreçlerini daha da optimize etmek ve müşterilere daha fazla kontrol sağlamak için çalışmalar yapıyoruz. Bu uygulama, müşterilerimize gönderi takibi, envanter yönetimi, raporlama ve işlem izleme gibi bir dizi önemli özelliği kolayca kullanma fırsatı sunuyor. MyBATI, lojistik deneyimini daha şeffaf, hızlı ve etkili hale getirerek müşterilerimize katma değer sağlıyor.

Lojistik sektörünün yolculuğu yakın gelecekte nasıl bir resim sunacak?

Lojistik sektörü, dijitalleşme, otomasyon, yapay zeka ve nesnelerin interneti (IoT) gibi teknolojilerle büyük bir dönüşüm yaşayacak. Bu durum, verimliliği artırarak ve süreçleri optimize ederek maliyetleri düşürecek. İklim değişikliği endişeleri ve çevresel düzenlemeler, lojistik sektörünün sürdürülebilirlik odaklı değişimini hızlandıracak.

Elektrikli taşıtlar, yeşil enerji kullanımı ve karbon ayak izi azaltma önlemleri daha yaygın hale gelecek.Küresel tedarik zinciri karmaşıklığını unutmamak gerek. Jeopolitik gelişmeler, tedarik zincirlerinin daha karmaşık ve hassas hale gelmesine yol açabilir. Tedarik zinciri yönetimi, tedarikçi çeşitlendirmesi ve risk yönetimi daha fazla önem kazanacak. E-ticaretin üyümesi ise son mil teslimatlarında ve hızlı lojistik hizmetlerinde artan talep anlamına gelir. Lojistik firmaları bu talebi karşılamak için daha hızlı ve verimli teslimat yöntemleri geliştirmek zorunda kalacaklar.

Veri güvenliği ve gizliliği, lojistik sektörü müşteri verilerinin güvenliği ve gizliliği konularında daha katı düzenlemelere tabi olabilir. Bu, lojistik şirketlerinin veri güvenliği önlemlerini artırmasını gerektirecektir.Küresel Krizler ve Pandemiler gibi küresel çapta meydana gelen durumlar da lojistik sektörünü ciddi şekilde etkileyebilir. Tüm bu faktörler, lojistik sektörünün yakın gelecekte daha karmaşık ve rekabetçi bir hale gelmesine yol açabilir. Türkiye ise lojistikte önemli bir oyuncu olarak öne çıkmaya devam ediyor.

BATI Innovative Logistics’in kurumsal ve ortaklık yapısı hakkında kısa bilgi verebilir misiniz?

BATI Innovative Logistics, küresel taşımacılık hizmetleri sunma misyonu ile 1992 yılında İstanbul’da kuruldu. Faaliyetlerimize küresel yenilikleri takip ederek, müşterilerimizin tercih ettiği çözüm ortağı olma vizyonumuzu koruyarak ve etik değerlerimizden ödün vermeyerek 30 yılı aşkın süredir devam ediyoruz. Denizyolu, Havayolu, Proje Kargo ve Gemi Kiralama, ISO Tank, Yat, Flexitank Konteyner Taşımacılığı, Karayolu ve Depolama, Hat Temsilciliği ve Liman Acenteliği, Bozulabilir Kargo Taşımacılığı alanlarında 200’den fazla çalışanımızla faaliyet gösteriyoruz.

Türkiye’de İzmir, Mersin, Şanlıurfa, Bursa, İzmit, Gaziantep, İskenderun, İST Havalimanı, Ankara, Çanakkale Limanı, Derince ’de olmak üzere toplam 10 bin metrekare alanda 10 şube ve 3 depoya sahibiz. Uluslararası arenada ise Seul, Güney Kore & Köstence, Romanya’da 2 Yurtdışı İrtibat Ofisi; Almanya: Berlin (BATI Logistics GmbH), İtalya: Trieste (BATI Logistics SrL) ve Amerika: New York olmak üzere 3 yurtdışı ofisimizle Denizyolu Taşımacılığı, Havayolu Taşımacılığı, Proje Kargo Taşımacılığı ve Gemi Kiralama, ISO Tank Taşımacılığı, Yat Taşımacılığı, Flexitank Konteyner Taşımacılığı, Karayolu ve Depolama, Hat Temsilciliği ve Liman Acenteliği, Bozulabilir Kargo Taşımacılığı alanlarına dünyanın tüm noktalarına hizmet vermeye devam ediyoruz.

Proje ve yat taşımacılığında 2023 nasıl geçiyor?

Uzun yıllardır proje ve yat taşımacılığı alanlarında mühendis ekibimiz ve alanında uzman çalışma arkadaşlarımızla başarılı işlere imza atıyoruz. 2022 yılında tüm hedeflerini tamamlamış bir BATI olarak 2023 yılına güzel bir başlangıç yaptık. Geçtiğimiz yıl 150’den fazla projeyi taşırken, 100’den fazla yatın sahibi ile buluşmasını sağladık. 2023 yılına geldiğimizde ise yılın ilk yarısında hedeflediğimiz proje ve yat taşıma rakamlarının üzerine çıkarak yıl sonundaki hedeflerimizi tutturacağımızı şimdiden görebiliyoruz.

ISO tank taşımacılığı konusunda nasıl bir altyapıya sahipsiniz?

BATI Innovative Logistics olarak, ISO tank taşımacılığı konusunda uzmanlaşmış ekibimiz ve bu tür taşımacılık için gerekli olan tüm ekipman ve teknik bilgiye sahibiz. ISO tank taşımacılığı sırasında ürünlerin güvenliği ve kalitesi büyük önem taşır. Bu nedenle taşıma sırasında sıkı güvenlik protokolleri ve kalite kontrol önlemleri uygularız. Ayrıca, sıvı ve gaz ürünlerin belirli sıcaklık ve basınç koşullarında taşınması gerekebilir, bu nedenle bu gereksinimlere uygun ekipman ve teknik bilgiye sahibiz. ISO tank taşımacılığı, birçok farklı endüstri için kritik bir hizmettir.

2023 yılı performansınız nasıl gidiyor, 2025’te veya gelecek 5 yılda Batı Innovative Logistics kendini nerede görmeyi hedefliyor?

2023 yılı performansımızı değerlendirirken, şirket olarak sürekli büyümeye odaklandık ve bu yıl içinde önemli adımlar attık. Amerika yeni ofis açılımı bu yıl attığımız en önemli adımlardan biri oldu. Takip eden yıllardaki hedeflerimiz arasında ise Avrupa’da yeni ofisler açmak, pazar payımızı büyütmek ve uluslararası alanda müşteri sayımızı artırmak ve yeni navlun servisleri eklemek için yatırımlarımıza devam ediyoruz. Taşımacılık hizmetlerimizin kalitesini artıracak teknoloji odaklı yatırımlarımıza devam ediyoruz. Başta kendi yazılımımız olan My BATI Kargo takip uygulamamız olmak üzere teknoloji alanında kendimizi geliştirerek lojistik sektöründe teknolojik bir lojistik şirketi olarak anılmayı planlıyoruz. 2025 ve sonrası 5 yıl içinde BATI Innovative Logistics’i sürdürülebilir büyüme yaklaşımı içinde daha büyük ve daha güçlü bir lojistik şirketi olarak görmeyi hedefliyoruz.

Şekerde El Nino endişesi

Tarım emtiaları arasında geçtiğimiz hafta iki ürün öne çıktı: “El Nino hava olayı yüzünden üretim açığı yaşanacak” korkusuyla artışa geçen şeker ve üretim fazlası olacağına yönelik endişeler yüzünden değer kaybeden kahve…

Emtia piyasası yönünü aşağı çevirirken, sert düşüşlerin görüldüğü bir haftayı geride bıraktı. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) “şahin” adımlarına devam edebileceğine ilişkin beklentilerin güçlenmesi ve Çin ekonomisine ilişkin endişelerin sürmesi emtia piyasasını olumsuz etkiledi. Çin’de Caixin hizmet sektörü PMI’ın 51.8 ile beklentilerin altında kalması ve bileşik PMI’ın önceki aya göre gerileyerek 51.7’ye inmesi de emtia piyasasındaki risk iştahını azalttı.

Analistler, Çin’de açıklanan verilerin ülke ekonomisindeki toparlanmanın kırılgan olmayı sürdürdüğüne işaret ettiğini vurguladı. Değerli metallerde geçen hafta sert düşüşler görüldü. Haftayı altın yüzde 1.1, gümüş yüzde 5.2, platin yüzde 7 azaldı. 1.185,24 dolarla Aralık 2018’den bu yana en düşük seviyeyi gören paladyum da haftayı yüzde 1.7 düşüşle tamamladı.

Geçen hafta baz metallerde de düşüş eğilimi hakimdi. Bakır yüzde 3.5, kurşun yüzde 1.4, alüminyum yüzde 2.4, nikel ve çinko yüzde 3.1 değer kaybetti. Emtia piyasasındaki düşüş eğilimine karşın, Suudi Arabistan ve Rusya’nın arz kesintilerini yıl sonuna kadar uzatacaklarını açıklamaları, Brent petrolün yükseliş eğilimini ikinci haftaya taşıdı. Brent petrol geçen hafta yüzde 1.6 arttı.

Tarım emtialarında ise geçen hafta karışık bir seyir izlendi. Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören buğday haftayı yatay tamamlarken, pirinç yüzde 3.3, soya fasulyesi yüzde 0.4 değer kaybetti. Mısır ise yüzde 0.3 değer kazandı. Intercontinental Exchange’de (ICE) pamuk yüzde 4.4, kahve yüzde 2.5 azalırken, şeker yüzde 2.3 kakao yüzde 1.4 artış kaydetti.

Şeker 0.2710 dolarla Ekim 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi, kakao da 3.697 dolarla Mart 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Şeker piyasasında üretim açığı olacağına yönelik artan endişeler, fiyatlarda yükselişe neden oldu. Uluslararası Şeker Organizasyonu (ISO), 2023/24 sezonunda 2.12 milyon ton üretim açığı olacağını tahmin ediyor. Hindistan’ın şeker üretimi beklentileri düşüş gösteriyor. El Nino etkisiyle birlikte üretimin azalacağı endişeleri var.

Dünyanın önde gelen şeker ticareti firmalarından Alvean, Hindistan mahsullerindeki kötü görünümün küresel tatlandırıcı stoklarını aşağıya çekmesi nedeniyle şekerde açık oluşmasını bekliyor. Kahve piyasasında üretim fazlası olacağına yönelik artan endişeler ise kahve fiyatlarında değer kaybına neden oldu. ABD Tarım Bakanlığı 2022/23 sezonunda kahvede 8 milyon torba üretim fazlası olacağını tahmin ediyor.

“Ruj endeksi” tüketiciyi lükse düşürdü

Ekonomik daralmaya rağmen Türkiye’de lüks tüketim eğilimi yükseliyor. TOBB E-ticaret Meclis Üyesi Cenk Çiğdemli’nin, yıl sonuna kadar lüks tüketimde adetsel bazda % 15 büyüme öngörüsü, “Ruj endeksi”ni doğruluyor.

Sevilay ÇOBAN

Dünyada ve Türkiye’de tüketiciler, yüksek enflasyon, fiyat artışları ve döviz kurlarındaki yükseliş gibi sorunlarla karşı karşıya gelmesine rağmen bu etkilerin en az hissedildiği tüketim alanı lüks… Yüksek enflasyon tüketicileri borçlanmaya iterken, özellikle kişisel lüks tüketim harcamalarındaki artış diğer kalemlere göre daha yüksek seyrediyor.

Temmuz ayında Bain & Company ile Altagamma’nın gerçekleştirdiği “2023 İlkbahar Küresel Lüks Tüketim Araştırması”, 2022 yılında rekor kıran kişisel lüks tüketim pazarının ekonomideki belirsizliklere rağmen 2023’te yüzde 5-12 büyüyeceğini ortaya koymuştu. 2022’de 345 milyar euroya ulaşan pazar büyüklüğünün 2030’a kadar 530-570 milyar euroyu bulacağı öngörülüyor.

Deloitte’un yayınladığı bir rapor da ekonomik kriz dönemlerinde tüketicilerin zor dönemlerde bir kaçış yolu bulmak ve kendilerini iyi hissedebilmek için daha fazla harcama yaptığını ortaya koyuyor. Özellikle kozmetik ve gastronomi kategorilerinde görülen harcama eğilimi sonucu tüketiciler, enflasyonla başa çıkmak için tasarruf yaparken bir yandan da kendilerini şımartmak istiyor.

“Ruj endeksi” olarak bilinen bu durumun sebebi, kozmetik sektörünün nispeten ulaşılabilir olması ve tüketicilerin bir kaçış yolu aramaları. Ortaya konan veriler ve araştırmalar da gerçek tabloyu doğrular nitelikte. TOBB E-ticaret Meclis Üyesi, Ticimax Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli de 15 binden fazla e-ticaret sitesinin verilerine dayanarak hazırladıkları raporun lüks tüketim özelindeki kırılımını ve ortaya çıkan sonuç hakkındaki görüşlerini DÜNYA gazetesi ile paylaştı.

1 yılda yaklaşık yüzde 15 büyüme bekliyoruz

E-ticaret üzerinden lüks tüketimde 2022-2022 ve 2023’ü kıyasladığımızda adetsel anlamda bir büyüme olduğunu ifade eden Cenk Çiğdemli, “Veriler bize gösteriyor ki; lüks tüketimde enflasyon farkını çıkardığımızda, yıl sonunda adetsel anlamda büyüme, lüks tüketim alışkanlıklarında ise bir genişleme görmüş olacağız.

Fiyatlar, maliyetler ve enflasyon yukarı yönlü ilerlerken lüks tüketimin cirosu bir önceki yılı yakalamış olsa da adetler henüz yakalanmış değil. Ancak adetler şu anda birbirine çok yakın ve e-ticaretin en hareketli olduğu dönemlere girmek üzereyiz. Adetlerin de yıl sonuna kadar (tüm kategorilerin ortalamasında) geçen yılın yüzde 15 oranında üstüne çıkmasını bekliyoruz” dedi.

Ciro geçen yılı ikiye katlayacak

Lüks tekstil giyim kategorisinde 2021 yılında 1 milyar 743 milyon 274 bin 549 TL olan cironun 2022’de 3 milyar 685 milyon 195 bin 334 TL’ye yükseldiğini ifade eden Çiğdemli, şunları söyledi; “2023’ün ilk 8 ayında ise 4 milyar 835 milyon 219 bin 070 TL olarak gerçekleşmiş.

Yıl sonuna kadar bu rakamın en az 7 milyar TL’ye ulaşarak geçen yılın iki katına yükselmesini bekliyoruz. Lüks tüketim yıllık ortalama sepet tutarları kategorisinde örneğin saat-aksesuar segmentine baktığımızda, 2021 yılı rakamı 9 bin 983 TL, 2022 yılı rakamı 28 bin 318 TL olarak gerçekleşmiş. 2023 ilk 8 ayının ortalama sepet tutarı ise 34 bin 334 TL. Bu rakamın yıl sonuna kadar Black Friday, Cyber Monday ve yılbaşı alışverişleri gibi özel alışveriş festivallerinin de olduğunu göz önünde bulundurursak, en az 60 bin TL’ye ulaşarak geçen yılı ikiye katlayacağını düşünüyoruz.

Mücevheratta 2021 yılı yıllık ortalama sepet tutarı 3 bin 549 TL, 2022 yılı yıllık ortalama sepet tutarı 7 bin 121 TL. 2023 ilk 8 ayında ise bu tutar 16 bin 634 TL’ye ulaşmış. Yıl sonuna kadar geçtiğimiz yılın en az 3 katı kadar bir büyümeye ulaşacağını düşünüyorum. Lüks modada 2021 yıllık ortalama sepet tutarı 616 TL, 2022’de bu rakam 1.221 TL’ye ulaşmış. 2023 ilk 8 ayında ise 2 bin 364 TL’ye yükselmiş. Yıl sonuna kadar bu kategorinin de geçtiğimiz yılı en az üçe katlayacağı görülüyor.”

Sipariş adedinde giyim, tutarda saat birinci

Lüks kategoride en çok sipariş alan sektörler sıralaması en yüksekten en düşüğe şöyle; tekstil giyim, kozmetik güzellik, hediyelik ve aksesuar, iç giyim, takı ve mücevherat, motorlu taşıtlar ve otomotiv yedek parça, hobi, ev bahçe mobilyaları, oyun, beyaz eşya, bilgisayar. Lüks markalar özelinde yıllık ortalama sepet tutarı en fazla olan kategoriler ise şu şekilde sıralanıyor; Saat ve aksesuar, bilgisayar, mücevherat, mobilya dekorasyon, lüks moda ve iç giyim.

“2023 İlkbahar Küresel Lüks Tüketim Araştırması da 2022 yılı büyümesi açısından Türkiye’nin lider pazarlar İtalya ve Fransa’nın hemen arkasında geldiğini gösterirken, “Türkiye’nin lüks perakende açısından yüksek potansiyelli bir coğrafya haline gelmesiyle birlikte, görece yüksek enflasyona rağmen dinamikliği ile çeşitli iyimser gelecek senaryoları barındıran çok umut verici bir coğrafya” olarak tanımlıyor.

Dört tüketiciden üçü ihtiyacı olmayan ürünler alıyor

Deloitte’un 6 ay süren 23 ülkede yapılan araştırmasında tüketicilere kendilerini şımartmak için alışveriş yapıp yapmadıkları soruldu. Sonuç, tüketicilerin beklenenden daha fazla kendini şımartmak istediğini ve lükse giren satın alımlar yaptığını gösterdi. Aynı zamanda insanların “savurganlık” yapıyor olmasının, dünya çapında görülen bir eğilim olduğu öğrenildi. Küresel olarak yapılan anketlere göre, dört tüketiciden üçü kendini şımartacak bir şey satın aldıklarını söylüyor.

Erkekler %60 fazla harcıyor

İstatistiksel olarak erkekler de kadınlar kadar kendilerine ödül veriyor. Dünya çapında ve Amerika Birleşik Devletleri’nde çeşitli öğelere neredeyse yüzde 40 daha fazla para harcıyorlar. Özellikle milenyum jenerasyonundaki erkekler, kendi yaşlarındaki kadınlara göre yaklaşık 20 dolar daha fazla harcama yapıyor. Milenyum erkekleri günlük yaşamın stresinden arınmak için güzel bir akşam yemeği yiyor veya erişilebilir bir lüks satın almak için birinci sınıf alkollü içkiler satın alıyor. Ödül niteliğinde yapılan harcamaların en popüler kategorisi kozmetik değil, yiyecek ve içecek. Dünya genelinde, tüketiciler kişisel bakım ürünlerine kıyasla neredeyse üç kat fazla yiyecek ve içeceğe para harcadığını söylüyor. Özellikle erkekler, bu alanda kadınlardan yüzde 60 daha fazla harcama yapıyor.

OVP, mobilya ihracatında 2024 umutlarını artırdı

Türkiye’nin mobilya, kâğıt ve orman ürünleri sektörünün ihracatı yüzde 7,1’lik düşüşle 678 milyon 979 bin dolara ulaştı. Sektör, Türkiye’nin toplam ihracatından da yüzde 3,7 pay aldı.

Akdeniz Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği de (AKAMİB) ağustos ayı ihracatından yüzde 8,8’lik azalışla 71 milyon 66 bin dolar ihracat geliri elde etti.

Yılın ilk 8 ayında ise Türkiye geneli sektör ihracatı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,5 oranında azalış göstererek 5 milyar 265 milyon 502 bin dolar olurken, AKAMİB’ten yapılan ihracat yüzde 8,7 azalış ile 562 milyon 417 bin doları buldu. Sektörün ağustos ayında Türkiye genelinden yaptığı ihracatta en başarılı pazar 88,7 milyon dolarla Irak oldu.

Irak 16 milyon dolarla ilk sırada yer aldı

AKAMİB’in ağustos ayı ihracatında da Irak ilk sırada yer aldı. 16 milyon dolar ihracat yapılan Irak’ı sırasıyla; Almanya, İsrail, Romanya ve ABD takip etti. İlk 10 pazar arasında en dikkat çekici artışlar ise yüzde 81,9 ile Bulgaristan, yüzde 45,5 ile Almanya, yüzde 44 ile Hollanda’ya yapılan ihracatta görüldü. İlk 10 pazarın 8’inde ihracat artışı dikkat çekerken, İsrail ve Libya’da düşüş oldu.

Kılıçer: “OVP, 2024 yılı çin umutlarımızı artırdı”

AKAMİB Başkanı Onur Kılıçer, “Uygulanan para politikası ile döviz kurunun ihracatçıları rahatlatacak bir noktaya gelmesinin ardından açıklanan Orta Vadeli Program ile de gelecek yıla dair umutlarımız arttı. Programda ihracat odaklı sürdürülebilir bir büyüme iklimi oluşturulmasını yönelik stratejileri kıymetli buluyoruz. İhracatçının finansmana erişimini kolaylaştıracak yeni desteklere de ihtiyaç var. Ekonomi yönetimimizin bu konuda gerekli adımları atacağına inanıyoruz” diye konuştu.

Doğanlar Mobilya’nın Senegal fabrikası bugün açılıyor

Doğtaş, Kelebek, Lova Yatak, Ruum Store ve Biga Home gibi markaların sahibi Doğanlar Mobilya Grubu’nun Senegal’deki mobilya fabrikası, bugün Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall’in katılımıyla açılıyor.

Kerim ÜLKER

Şirketten Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada, Senegal’in başkenti Dakar’da bulunan 50 bin metrekare üzerine arazi üzerine kurulu D’Afric Senegal mobilya fabrikasının açılışının, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall’in katılımı ile bugün yapılacağı duyuruldu.

Açıklamada, “Şirketimizin Senegal’de Biga Home markasıyla yatak, baza, başlık, döşemeli ürünleri üretmesi ve Senegal pazarına ilave olarak 15 Ecowas (Bati Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu) ülkesi ve Moritanya öncelikli olmak üzere tüm Afrika pazarına ve ABD dâhil deniz aşırı ülkelere ihracat yapılması hedeflenmektedir” denildi.

Açıklamada ayrıca, 12 Mayıs 2023 tarihinde yine KAP’a yapılan açıklamada, şirketin 11.05.2023 tarihli Yönetim Kurulu Kararına istinaden yurt dışındaki mobilya sektöründeki büyüme hedefleri doğrultusunda; Senegal kanunlarına göre kurulmuş, D’Afric Senegal Furniture S.A (“D’Afric Senegal”) ünvanlı şirketin sermayesini temsil eden payların %100’ünün Doğanlar Yatırım Holding Anonim Şirketi’nden devralınmasına ilişkin işlemlere başlanmasına ve söz konusu pay devri izinlerine istinaden, en kısa sürede tamamlanarak ilgili mercilere bildirilmesine, tescil ve ilan edileceğine karar verildiği hatırlatılarak, “D’Afric Senegal’in Şirketimiz tarafından devir sürecinin mali ve hukuki süreçleri tamamlanmasını müteakip kamuoyuna bilgilendirme yapılacaktır” bilgisine yer verildi.

Çiftçiler’den ‘destekler artsın ödemeler nakit yapılsın’ talebi

Çiftçiler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan ve ekim ayında ödenmesi planlanan 2023 yılı buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikale ve çeltik için verilecek olan 11,5 milyar TL’lik mazot gübre desteğinin nakit ödenmesini talep ediyorlar. Ayrıca, desteklemenin günün girdi maliyetlerine göre artırılması isteniyor.

Mehmet Hanifi GÜLEL

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz hafta 11,5 milyar liralık 2023 yılı buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikale ve çeltik için verilecek olan mazot gübre desteğinin 5 ay erkene çekildiğini açıkladı. Gübre mazot desteklemesi 2024 yılının mart ayında ödenmesi planlanıyordu.

Çiftçi temsilcileri, ayni olarak kartlara yatırılacak olan desteklemenin nakit ve günün girdi maliyetleri göz önünde bulundurularak artırılmasını talep ediyor. Ayni olarak ‘Başak Kart’a yatırılan desteklemelerin sadece söz konusu bankanın pos makinesinin bulunduğu bayilerde geçtiğini ifade eden temsilciler, geçen yıl yüzde 1 ile 1,5 oranında kart komisyonu kesildiğini belirtiler.

Geçen yıl hububatta dekara 121 lira verildi

Bu yıl tarım sektörüne verilecek toplam destekleme miktarı 54 milyar lira olarak yer alıyor. Geçen yıl buğday, arpa, yulaf, çavdar ve tritikaleye için dekar başına mazota 75 lira, gübreye ise 46 lira ile toplamda 121 lira destekleme verildi. Çeltik için ise dekara 250 lira mazot ve 21 lira gübre olmak üzere toplamda 271 lira ödeme yapıldı.

‘’Nakit verilirse daha çok iyi olur’’

Desteklemelerin erken ödenmesiyle ilgili DÜNYA’ya konuşan Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, 2023 yılı desteklenme kararnamesinin açıklanmadığı için, dekara ne kadar mazot ve gübre desteğinin verileceğinin daha belli olmadığını söyledi.

Söz konusu ürünlere toplamda 11,5 milyar lira ödeneceğini aktaran Doğru, ‘’Geçen yıl da söz konusu destekleme erken ödenmişti. Anadolu’da, çeltik dışında destekleme ödenmesi planlanan ürünlerin ekim dönemi ekim-kasım ayları olarak yer alıyor. Çiftçiler gübresini ve mazotunu alsın diye böyle bir uygulamaya gidildi. Bunda da nakdi ödeme değil, ayni ödeme yapılıyor. Yani dekar başına belirlenen gübre ve mazot bedelinin parası karta yükleniyor. Sadece o parayla gübre veya mazot alabiliyor.

Bu da Başak Kart’ın geçtiği bayilerde ödenebiliyor. Bizim talebimiz, üretim yapan çiftçi bu girdileri almak zorunda olduğu için nakit verilirse, bu daha çok iyi olur. Nakit verilirse, belki çiftçi daha yüksek faizli bir borcunu kapatacak. Bunun parasını ayni olarak karta yüklemek yerine, nakit olarak çiftçiye ödenmeli. Diğer yandan, hangi ürüne ne kadar destek verileceği biran önce açıklanması lazım’’ dedi.

Desteklerden kesinti yapılıyor

Öne çekilen desteklemenin direkt çiftçilerin hesabına yatırılmasını talep eden Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı ve Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, 5 ay öne çekilen desteklemelerin çiftçiye ayni olarak kredi kullandırıldığını belirtti.

Çiftçilerin bunu kullanmak istediklerinde, bankada sicillerinin temiz olması gerektiğini ve 2024 yılının mart ayında ödenecek paraya karşılık sıfır faizli kredi kullandırdığını aktaran İpar, bunu yaparken de dosya masrafı adı altında yüzde 1 ile 1,5 arasında kesinti yapıldığını bildirdi.

Karta yüklenen desteklemenin Ziraat Bankası pos makinesinin olduğu yerlerde geçtiğini ifade eden İpar, ‘’Eğer bayi bir sonraki gün paranızı çekerse, banka tarafından kesinti uygulanıyor. Bayi, bankada 45 gün parayı bekletirse o parayı kesintisiz alabiliyor. Dolayısıyla hiçbir bayi 45 günü beklemez. Bayi yapılan kesintiyi çiftçiye yansıtıyor. Geçen yıl yüzde 1,5 oranında kesinti yapılıyordu. Diğer yandan bu kesintinin yapılmasını istemeyenler mart ayında paranın yatmasını bekliyor. Ancak o zaman da mazot ve gübre fiyatının ne olacağı da belli değil’’ şeklinde konuştu.

‘’Verilen tarımsal desteklemeler çok az’’

Desteklemelerin çok sağlıksız olduğunu belirten Konya Önder Çiftçi Derneği Başkanı Hüseyin Doğançukuru, tarımsal üretime pozitif bir etkisi olmadığını ifade etti. Bu sebeple desteklemerin erken verilmesi veya geç verilmiş olması çok faydası olmadığını öne süren Doğançukuru, ‘’ Desteklemeler, çiftçinin harcamış olduğu masraflar ve cironun içinde yüzde 5’i geçmiyor. Tarımsal desteklemeler çok az, rakam olarak topladığımız zaman yüksek olabilir ancak bu o neticeyi almaya yetecek kadar değil. Diğer yandan, nakit ödemede ekim yapmadığı halde destekleme alan arazi sahiplerine fayda sağlıyor, bu yüzden mazot ve gübre desteği olarak verilmesi daha doğru’’ dedi.

‘’Girdi maliyetleri 4 kat arttı’’

Bu yıl destekleme miktarlarında artış beklediklerini aktaran Diyarbakır Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanı ve Çınar Ziraat Odası Başkanı Mehmet Cevat Delil, bugünkü maliyetler karşısında eski desteklerin artık gülünç duruma düştüğünü söyledi. Desteklerin artırılıp, verilmesi gerektiğine dikkat çeken Delil, ‘’Eğer, destekler erken verilecekse maliyetler göz önünde bulundurulup verilmeli.

Desteğin erken verilmesine sevindik ama işte dekar başına ne kadar verilecek ve bu miktarın ne kadar olduğu henüz bir açıklanmadı. Bizim talebimiz bu miktarların artırılması. Son 2 yılda özellikle mazot, gübre, ilaç ve tohum gibi girdi kalemlerin maliyetler en az 4 kat artmış durumda. Desteklerin de buna göre artırılmasını istiyoruz. Verilen desteklemeleri de çiftçinin hesabına direkt atılmasını talep ediyoruz’’ diye konuştu.

“Kira tartışması alevlendi kamu devreye girmeli”

AVM’ler pandemi döneminde markalara ciddi destekler sağlayarak kiraların önemli bölümünden feragat etti. Şimdi de kur artışı ile eriyen kiralarla birlikte iki taraf arasındaki kira krizi yeniden gün yüzüne çıktı. Perakendeciler, konuttaki gibi işyeri kiralarına da artış sınırı talep ediyor.

Mehtap HALICI

Alışveriş merkezleri (AVM) yönetimleri ile markalar arasındaki kira krizi büyüyor. AVM’ler pandemi döneminde markalara ciddi destekler sağlayarak kiraların önemli bölümünden feragat etmişlerdi. Şimdi kur artışı ile eriyen kiralarla birlikte iki taraf arasındaki kira krizi yeniden gün yüzüne çıktı. AVM temsilcileri, kiraların dövizden TL’ye dönmesiyle her şeyin tepetaklak olduğunu, borçların hala döviz olarak devam ettiğini söyledi.

Kiraların dengelenmesi gerektiğini belirten marka temsilcileri ise, markalarla mülk sahiplerini karşı karşıya getirmeden kamu otoritesinin devreye girmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Perakendeciler, enflasyonun kontrol altına alınmasına katkı için konutlarda olduğu gibi geçici bir süre, örneğin 2024 sonuna kadar işyeri kiralarına yüzde 60 artış gibi bir sınırlama getirilmesi önerisini getiriyor.

Kiralar TL’ye döndü, borçlar döviz kaldı

2018 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Türkiye’deki döviz bazlı kiraların TL’ye döndüğünü belirten Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Şapkacı, “Dolar 9 kat artarken, gömlek 9 kat pahalanırken biz sadece kiralarımızı 4,5 kat artırdığımızda aradaki fark o yatırımların perişan olmasına sebep oluyor” dedi. Perakendecilerin şu anda çok iş yaptığına işaret eden Şapkacı, “Bir dönem AVM’ler kraldı ama kiraların dövizden TL’ye dönmesiyle beraber her şey tepetaklak oldu. AVM yatırımcılarının bir kısmının borçlarını ödemesine rağmen borçlar hala döviz olarak devam ediyor.

Bu durumdan mustaripler” diye konuştu. AVM yönetimlerinin markalara ihtarname çektiğini belirten Nuri Şapkacı, perakendeciyle bir araya gelerek anlaşmaya çalıştıklarını söyledi. Şapkacı sözlerine şöyle devam etti: “Kimi rasyonel perakendeciler haklı olduğumuzu söylüyor. Aslında yüzde 80-90’ıyla bir şekilde anlaşıyoruz. Kimse davalık olmak istemiyor. Olabildiğince anlaşmaya çalışıyorlar. Perakendeciler de kar marjlarımız düştü diyor. Hammadde ve maliyetler arttı. Her şeyin fiyatı arttı. Tabii her marka için durum değişkenlik gösterebilir.”

Emsallere göre karar veriliyor

Yatırımcıların gönderdiği kira bedellerini bazı perakende markalarının mutabık kaldığını belirten Nuri Şapkacı, “Zaten ciroları çok yüksek. Kimi pazarlık ediyor, kimisi arada bir yerde buluşuyor, çok az bir kısmıyla mutabakat sağlanmıyor” diye konuştu.

İhtarname gönderildiğinde kira tespit davalarında mahkemenin emsallerine bakarak karar verdiğini ifade eden Şapkacı, şunları söyledi: “Markalar bazen bize ihtarname gönderdiler diyorlar.

Sanki yüzde 100 ödemek zorundalarmış gibi. Ancak kira tespit davası açılır, o mahkemede birkaç sene sürer, hakim de hakkaniyet ölçüsüne girer, başka AVM’lere bakar, benzer markaların kiraları nedir inceler. Ancak o şekilde karar verebilir. Eğer kirayı çok yüksek istiyorsak veya bizim kiramız çok yüksekse bu bizim aleyhimize de çıkabilir, lehimize de.”

İşyeri kiralarına da sınırlama getirilebilir

Piyasa koşullarına bakıldığında mülk sahibinin hakkını da gözetmek durumunda olduklarını ancak kira artışlarının makul seviyelerde olması gerektiğine dikkat çeken Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, “Olaya sadece AVM’lerdeki mağazalar özelinde bakmamak gerekiyor. Cadde mağazaları ve ofis, depo, antrepo gibi alanların kiraları için de güncel enflasyonun çok çok üzerinde, yüzde 400-500’ü bulan fahiş kira artışı talepleri ile karşılaşıyoruz” dedi.

Özellikle iç talebin daralmaya başladığı bir dönemde markaların enerjilerini fahiş kira artışı talepleriyle harcamaması gerektiğini ifade eden Öncel, sözlerine şöyle devam etti: “Dolayısıyla burada markalarla mülk sahiplerini karşı karşıya getirmeden kamu otoritesinin devreye girmesinde yarar görüyoruz. Konutlarda olduğu gibi geçici bir süre, örneğin 2024 sonuna kadar işyeri kiralarına sınırlama getirilebilir. Bu sınır TÜFE’nin yüzde 50-60’ı düzeyinde olabilir.

Mülk sahibinin kaybı da ödeyeceği gelir ve kurumlar vergisinden düşülerek telafi edilebilir. Markalarımız için kira en önemli maliyet kalemi. Böyle bir düzenleme yapılabilirse kira maliyetlerine bağlı fiyat artışları da sınırlanacağı için enflasyonla mücadeleye önemli bir katkı sağlayacağını düşünüyorum.”

Kiralar, ciroların altında kalmaya başladı

Alışveriş Merkezi Danışmanı Avi Alkaş ise kiraların AVM’ler aleyhine baskılandığını belirterek şunları söyledi: “Cirolardaki artış enflasyonun dahi üstünde olduğu için yine de kiralar çok düşük kalmaya başladı. Yatırımcılar, mal sahipleri veya AVM sahipleri de bunların düzenlenmesi talebiyle geliyor. Bunun dengelenme arzusu şu anda gündemde. Sektör inanıyorum ki bu süreçte kendi dengelerini oluşturacaklar.

Çünkü ne AVM’ler kiracısız ne de kiracılar AVM’siz yapabilir.” Son dönemlerde alışveriş merkezlerinde enflasyonun üzerinde cirolar gerçekleştiği için mal sahiplerinin de kiraların bu oranlarda artırılmasını talep ettiğini belirten Avi Alkaş, “Kiralar alışveriş merkezleri aleyhine baskılandı. Ümidim ekonomik önlemlerin devreye girmesiyle gerek faizlerde gerek kurdaki oynamalarda önümüzü görebileceğimiz bir istikrara kavuşuruz” diye konuştu.

AVM’lerin yüzde 15’i yenileniyor

Türkiye’de 450 AVM olduğunu ve bunun yüzde 15’inin yenilendiğini belirten Nuri Şapkacı, “Bunlar milyonlarca dolarlık yatırım gerektiriyor. Zaten finansal olarak bu döviz kredilerinde zorlanıyorlar. Ödemeler çok sıkışık geçtiği için o yatırımları öteleyip duruyorlar.

AVM’leri yenilemek de önemli. Bunu yapmak da ciddi bir maliyet. Yenilenmediği takdirde dünyadan geriye düşüyorsunuz” dedi. Geçmişte senede 10-15 AVM açılıyorsa şu anda senede maksimum 1-2 AVM’nin açıldığını belirten Nuri Şapkacı, “Perakendeciler büyümek istiyor.

Ama AVM yatırımları olmadığı için maalesef büyüyemiyorlar. Şu anda kötü performans gösteren alışveriş merkezlerine bile talep var. İyi alışveriş merkezlerine zaten talep çok fazla. Kirasını ödediği sürece kiracıları çıkarma gibi bir hakkımız yok. 10 sene boyunca böyle kalabiliyor. Ondan sonra da zaten uzatıma gidebiliyorlar” diye konuştu.

Yatırımlar gelmeye başlayacak

Yasal müdahalelerle kira artışlarının frenlendiği ve kira artışları olmadığı için AVM yatırımlarının cazibesini yitirdiğini belirten Avi Alkaş, “Şimdi bu durumda tekrar alışveriş yatırımları başlayacak. Yavaşlayan, yarım kalan işlerin hızlanarak tamamlandığını gözlemleyeceğiz. Hâlâ alışveriş merkezi olmayan şehirlere de AVM yatırımlarının başlayacağını göreceğiz. Ekonomi kendi kuralları içerisinde AVM alan arzını artıracak.

Çünkü Türkiye’de dinamik genç nüfuslu pazarın büyüklüğü ortada. Alışveriş turizmini cezbeden konumu itibariyle de ülkemize inanıyorum ki bir takım yeni yatırımlar gelmeye başlayacak” dedi. Mall of İstanbul ve İstinye Park gibi talep gören AVM’lerde gerekli şartlar çerçevesinde ek yatırımların başladığına işaret eden Avi Alkaş, “Dolayısıyla imkanı olan genişleme büyüme fırsatını bulabilen, imar, ruhsat ve izin konularında olanakları olan alışveriş merkezlerinin daha fazla büyüdüğünü göreceğiz” şeklinde konuştu.

Yer fıstığı getirisi fazla olunca alternatif ürünler arasına girdi

Türkiye’deki yer fıstığı üretiminin yüzde 55’inin Adana’da gerçekleştirildiğini, her yıl ekim alanlarının da arttığını kaydeden Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, diğer ürünlerden yeterince kazanamayan üreticinin, yer fıstığı fiyatı ile veriminden dolayı yüzünün güldüğünü söyledi.

Toprak yapısı iyi olan Karataş’ın Tuzla mahallesinde birinci sınıf yer fıstığı üretimi gerçekleştirildiğini ve ilk hasatların yapıldığını aktaran Bilgiç, Ceyhan ile İmamoğlu ilçesinde de yer fıstığı ekim alanlarının arttığını aktardı. Bilgiç, dekar başına üretimin 400 ile 600 kilogram arasında değiştiğini ve toplam rekoltenin bu yıl 100 bin tondan fazla olması beklendiğini ifade etti.

Yer fıstığın getirisinin yüksek olduğu için alternatif ürünler arasına girdiğini söyleyen Bilgiç, “Dekara alınan verim iyi, fiyat da istenilen düzeyde. Bu sezon ektiği diğer ürünlerden istediği parayı kazanamayan çiftçiler, yer fıstığı üretimindeki kazancıyla biraz olsun yüzü gülüyor. Limon hasadı da başladı, kilograma 3-4 lira verildiğinden bahsediliyor. Narenciye ürünleri için de Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan tonda 1.500 lira destek verilmesini istiyoruz. Çiftçinin gelecek yıl için önünü görmesi için bu şart” dedi.

‘’Rekoltesi ve fiyatı çiftçiyi mutlu etti’

Karataş ilçesi Tuzla ve Tabaklar mahallerindeki yer fıstığı hasadını izleyen ve üreticilerle bir araya gelen İl Tarım ve Orman Müdürü Muhammet Ali Tekin, Adana’da bu yıl 250 bin dekar alanda yer fıstığı ekimi gerçekleştirildiğini, rekoltenin 106 bin ton olmasının beklendiklerini bildirdi.