Kurban Bayramı’na bir aydan az bir süre kaldı. Bayram bu yıl 28 Haziran Çarşamba günü başlıyor. Beklentiler, pazartesi ve salının da birleştirilerek tatilin dokuz güne çıkması yönünde. Bayramın yaza gelmesi ve süresi, üretici için önemli. Çünkü dokuz günlük tatil, daha çok kişinin tatile gitmeyi tercih etmesi, kurbanlık satışlarının düşmesi anlamına geliyor.
Bu yıl et fiyatlarında sürekli bir artış yaşandı. Artan maliyetler de üreticinin cebine daha az para girmesine neden oldu. Yaklaşan Kurban Bayramı ise bu işe yatırım yapanlar için hayli önemli. Piyasada kurbanlık fiyatlarının 150 bin liralara dayandığı şeklinde spekülasyonlar yapılsa da fiyatlar ortalama 60 ila 110 bin TL aralığında. Hayvanın özelliklerine göre fiyatlar düşebiliyor veya artabiliyor. Büyükbaşta hisse fiyatları 8 bin ile 11 bin TL arasında. Hisseye düşen miktar 25 ile 38 kg arasında değişiyor. Kesilmiş hazır eve teslim kurbanın kilo fiyatı 320 lira civarında.
DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç kurbanlık büyükbaş hayvanın 7 hisse olarak düşünüldüğünde hisse başı 20-25 kg ve fiyatın da 6 bin ila 10 bin lira arasında olduğunu söylüyor. Ortalama bir hayvanın fiyatının 50- 60 bin lira olduğunu kaydeden Tunç, fiyatların 100 bin liranın üzerine çıkması konusunda ise “Sonuçta dini vecibenizi yerine getiriyorsanız hissesi 5-6 bin liralık yeterli. Çok iyi bir şey istiyorsanız 100 bine de alırsınız” diyor. Küçükbaş hayvanlarda ise fiyat 4 ile 6-7 bin lira aralığında değişiyor.
Kurbanlıkta bir arz sorunu olmadığını belirten Tunç, kurbanlık alırken menşeinin, pasaportunun, küpesinin kontrol edilmesini öneriyor. Belediyelerin kontrol yaptığını kaydeden Tunç, hayvan pazarlarında satışa sunulan kurbanlıkların sağlıksız olma olasılığının olmadığını vurguluyor ve “Vatandaşlarımız kurban kesim yerlerinde ibadetlerini yerine getirebilirler” diyor.
Bülent Tunç, özellikle İstanbul’da kurban yerleriyle ilgili ciddi sıkıntılar yaşandığını söylüyor. Belediyelerin hayvan pazarı kurulacak yerleri ikinci üçüncü şahıslara verdiğini kaydeden Tunç, çok yüksek kira bedelleri istendiğini söylüyor ve “Belediye Anadolu’dan gelen vatandaşa bu hizmeti sağlarsa, kurbanın biraz daha ucuza satılma imkanı olur. 150 bine de, 200 bine de yer kiralanıyor. Nakliye parası verip 20 hayvan getirmiş üretici nasıl kiralasın” diyor.
Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Vet. Dr. Ahmet Yücesan, Türkiye’de geçmiş yıllarda 2,5 milyon küçükbaş 800 bin büyükbaş hayvan kurban edildiğini, hisse miktarının da yaklaşık 10 milyon civarında olduğunu söylüyor. Yücesan’a göre kurbanların yüzde 30 kadarı Mehmetçik Vakfı, Kızılay, Lösev, Diyanet Vakfı gibi kurumlara gidiyor. Kurumların bilgi vererek deprem bölgesine bağış talep ettiklerini kaydededen Yücesan deprem bölgesine yapılacak olan bağışlarla bu yıl yüzde 30’luk payın biraz daha artacağını tahmin ediyor.
Ahmet Yücesan: Çadır satışları düşebilir
Adet bazında büyükbaş 80-110 bin lira, küçükbaş ise 8-10 bin lira arasında değişiyor. Farklı olarak münferit satışlar var. Bu yıl çadır satışlarında maliyetler nedeniyle azalma bekliyorum. Toplu satış yapılan yerlerde artış olur. Kurbandan sonra et fiyatlarında yükselme devam eder. Çünkü yeterli canlı hayvan yok. Ramazan’da da ESK ithalat yapmıştı. İthalatın özele açılmayacağı açıklandı. Bana göre bayramdan sonra ithalat devam eder. Belki ilave kontenjan açabilirler. Çünkü yazla birlikte güneyde turizm sezonu açılıyor. Çok büyük bir hareketlilik var. Karşılamak için ithalat biraz artırılabilir.
Bülent Tunç: Kurbanlıklar özel yetiştirilir
Kurban vasfı taşıyan hayvan özellikli olur. Kuyruğu, boynuzu, yürüyüşü, duruşu farklıdır. Üretici kurbanlık olacak hayvana bir yıl boyunca özel olarak bakar. Üç dört ay önceden de bakanlığa bildirir, sevk kağıdı alınır, testleri yapılır. Kurbanlık fiyatları biraz daha yüksek olur. Bunun içine nakliye de girer, hayvan pazarı kirası da. Vatandaş kurban alırken, tüyü parlak, et verimliliği yüksek yani kemikleri görünmeyen, gözleri canlı hayvanı seçmeli. Küpesini ve evraklarını da kontrol etmeli.