TSPB’den yapılan açıklamada, birlik tarafından hazırlanan “Türkiye Sermaye Piyasası 2022” başlıklı raporun sonuçları paylaşıldı.
Buna göre, küresel enflasyonda yaşanan artış, gelişmiş ülke merkez bankalarının güçlü parasal sıkılaşma adımları, artan resesyon endişeleri ve jeopolitik riskler nedeniyle dünya genelinde borsa getirilerinin negatif olduğu 2022 yılında, Borsa İstanbul, getiri şampiyonu oldu.
Dünyada borsalara kote olan şirketlerin toplam piyasa değeri yüzde 18 azalarak 101 triyon dolara gerilerken, Borsa İstanbul, dolar bazında yüzde 105 artışla, organize borsalar arasında en fazla getiriyi sağlayan borsa olarak öne çıktı.
Gelişmiş 23, gelişmekte olan 24 ülkenin büyük ve orta ölçekli şirketlerinin performansını yansıtan MSCI ACWI Endeksi, 2022 yılını dolar bazında yüzde 18, MSCI Gelişen Piyasalar Endeksi ise yüzde 20 kayıpla tamamladı. Geçen yıl 91 borsadan sadece 21’i pozitif getiri sağlarken, 70 borsa yılı kayıpla tamamladı.
Ana endeks verilerine göre, 2022 yılında organize borsalar arasında dolar cinsinden en fazla getiriyi sağlayan ikinci borsa yüzde 79 ile Zimbabve olurken, Arjantin Borsası yüzde 40 getiriyle üçüncü, Şili Borsası ise yüzde 27 oranıyla dördüncü oldu.
En fazla kayıp yaşanan 10 borsadan 4’ü Afrika, 4’ü Asya ülkeleri borsaları, birisi ABD, diğeri ise Polonya Borsası olurken; Sri Lanka, Gana, ABD ve Tayvan’da borsa endeksleri dolar bazında yüzde 30’ları aşan kayıplarla yılı tamamladı.
Dünyada borsaların piyasa değeri 101 trilyon dolara geriledi
“Türkiye Sermaye Piyasası 2022” raporuna göre, verisi incelenen 83 borsaya ilişkin kote şirketlerin toplam piyasa değeri 2022 sonunda önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18 azalarak 101 trilyon dolara geriledi.
Geçen yıl dünya borsalarındaki toplam piyasa değerinde yaşanan azalışın yarısı ABD borsalarından geldi. Piyasa değeri açısından; New York Borsası (NYSE) önceki yıla göre yüzde 13, Nasdaq OMX ise yüzde 33 değer kaybetti.
Yaşanan kayıpların etkisiyle 2022 sonunda, piyasa değeri 40 trilyon dolara gerileyen ABD borsalarındaki (New York ve Nasdaq OMX) şirketlerin, dünya borsalarından aldıkları pay da yüzde 39,6’ya düştü.
Bu oran 2021’de yüzde 41 olarak gerçekleşmişti. 6 trilyon dolar piyasa değeriyle Avrupa’nın en büyüğü olan ve Hollanda, Belçika, Fransa, Portekiz, Norveç, İtalya borsalarını içeren Euronext Borsa ile Uzak Doğu blokunda yer alan Japonya, Çin, Hong Kong ve Şenzhen borsaları, piyasa değeri itibarıyla ABD borsalarının ardından gelerek, dünya borsalarındaki toplam piyasa değerinin yüzde 26’sını oluşturdu.
Borsa İstanbul 8 sıra birden yükseldi
Rapora göre, New York Borsası 24 trilyon doları aşan piyasa değeriyle 2022 yılında dünyanın en değerli borsası olma unvanını korudu. Nasdaq OMX 16,2 trilyon dolarla ikinci sırada, Şanghay 6,7 trilyon dolarla üçüncü sırada yer aldı.
Borsa İstanbul önceki yıla göre 8 sıra yükselerek 330 milyar dolar piyasa değeriyle 2022’de 30’uncu sırada kendine yer buldu.
Dünya borsalarının toplam piyasa değerinin ilgili ülkelerdeki GSYH’ye oranı yüzde 61 olurken, Borsa İstanbul’un piyasa değeri önceki yıla kıyasla 19 puan artarak Türkiye GSYH’sinin yüzde 36’sına ulaştı.
Dünyada borsalara kote şirket sayısı 57 bine yaklaştı
Dünyada yatırım fonları ve holdingler hariç 87 borsaya kote olan yerli, yabancı şirket sayısı 56 bin 807 oldu. İncelenen borsalar arasında en fazla şirketin kote olduğu borsa 6 bin 655 ile Hindistan Bombay olurken, onu 3 bin 871 şirketle Japonya Borsası, 3 bin 688 ile Nasdaq OMX izledi.
Menkul kıymet yatırım ortaklıkları ve borsa yatırım fonları hariç, 462 şirketin kote olduğu Borsa İstanbul ise 87 borsa arasında iki basamak yükselerek 28’inci sıraya çıktı.
Pay senedi işlem hacmi 203 trilyon dolara geriledi
TSPB’nin “Türkiye Sermaye Piyasası 2022” raporuna göre, Dünya Borsalar Federasyonu verileri üzerinden yapılan derleme uyarınca, 2022’de dünyada pay senedi işlem hacmi önceki yıla göre yüzde 6 azalarak 203 trilyon dolara geriledi. Borsa İstanbul pay senedi işlem hacminde, dünya pay senedi işlem hacminin aksine dolar bazında yüzde 23 artış yaşandı.
Dünyadaki yatırım fonlarının toplam büyüklüğü borsa endekslerindeki düşüşe paralel olarak 2022’de yüzde 15 azalarak 60 trilyon dolara geriledi. ABD, 29 trilyon dolarlık yatırım fonu portföyü ile dünyada ilk sırada yer aldı ve dünyadaki yatırım fonu büyüklüğünün yüzde 48’ini oluşturdu.
Vergi ve operasyonel alanlarda sunduğu olanaklardan dolayı yatırım fonu ve yatırım ortaklığı gibi yatırım kuruluşlarının küresel merkezi konumunda olan Lüksemburg’un, 2022’de milli geliri 82 milyar dolar iken, yatırım fonu büyüklüğü önceki yıla göre yüzde 18 küçülmesine rağmen 5,4 trilyon dolar oldu.
Türkiye’nin yatırım fonu portföyü 2022’de dolar bazında yüzde 79 artarak 36 milyar dolara yükseldi. Türkiye, bu rakamla dünya sıralamasında 4 basamak yükselerek 31’inciliğe çıktı.