Buisess Insider’de yer alan Phil Rosen imzalı bir araştırmaya nazaran, Rus iktisadı, Moskova’nın datalarının gösterdiği kadar uygun gitmiyor. Uzmanlar, büyük askeri harcamaların özel bölümdeki yavaşlamayı maskelediğini söylüyor. Eko-politik uzmanı Hanna Sakhno, Insider’a Rusya’nın GSYİH dinamiklerinin savaş vakti harcamalarını yansıttığını ve bu nedenle eksik bir tablo çizdiğini söyledi. Hükümetin resmi bilgilerinin “temkinli” karşılanması gerektiğini söyledi.
Sakhno, “Ayrışma, yurt içi ekonomik aktiviteye ait alternatif endeksimizde görülebilir: perakende satışlar düştü, iç çizgi uçuşu biletlerinde düşüş ve konut piyasasında sakinlik var” dedi.
“Bunlar bir iktisatta işletmelerin sunduğu ve tüketicilerin satın aldığı şeyler, lakin savaş harcamalarının öteki bölümlerde yarattığı üretim durumu maskeliyor. Endeksimiz, özel daldan yüksek frekanslı göstergeler kullandığı için, resmi sayılara zıt olarak Rusya iktisadında bir daralma olduğunu gösteriyor.”
Ekonomi Siyaseti Araştırma Merkezi için kaleme alınan yakın tarihli raporda, Sakhno ve Avrupa Merkez Bankası ekonomisti Adrian Schmith, bu alternatif göstergelerin savaş iktisadına değişik bir bakış açısı sağladığını yazdı.
Diğerlerinin yanı sıra araç satışları, ithalat, kredi büyümesi, mesken fiyatları, perakende satışlar ve hava trafiği, alternatif ekonomik göstergeleri için kullanılan girdiler ortasındaydı.
Rapordan alınan aşağıdaki grafik, hanehalkı harcamalarındaki düşüşün, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonraki birinci tam ay olan Mart 2022’de görülen daralmanın ana itici gücü olduğunu gösteriyor. Muharrirler, bu keskin düşüşün yaptırımların Rus ithalatı üzerindeki olumsuz tesirini yansıttığını belirtti.
Yazarlar, “Son aylarda, resmi çıktı göstergeleri sabit kaldı, hatta savaşla ilgili imalatla desteklenerek iyileşti” diye yazdı. “Ancak resmi istatistiklere kıyasla bizim endeksimiz Rus iktisadında ivme kaybı ve kademeli gerilemenin izlerini taşıyor.”
Emlak dalı ve ticari faaliyetlerin Şubat 2023’e kadar bozulmaya devam ettiğini, bunun da Rus şirketlerinin zayıflayan işgücü kalitesi ve azalan üretim kapasitelerine işaret edebileceğini eklediler.
Uluslararası uzmanlar Rus iktisadına ait değerlendirmelerinde bölünmüş durumdayken, Sakhno, savaş uzadıkça iktisadın askeri gereksinimlerden kaynaklanan talebe ahenk sağlamasını beklediğini söyledi. “Tarihsel deliller, uzun müddetli diktatörlükler altında bile ekonomik sistemlerin dirençli ve kırılmasının sıkıntı olduğunu söylüyor”, diye ekledi.
Sakhno, “Batılı şirketlerinin göçü ve tedarik zincirlerinin bozulmasından sonra lokal işletmelerin boşlukları doldurmaya devam edeceğini umuyorum. Rus şirketler gitgide üretim girdilerini dost komşular ve Çin’den sağlamaya yönelecek” dedi. “Yaşam düzeyi vakitle berbatlaşacak, bu da ülkedeki toplumsal tansiyonu artırabilir, lakin kesin sonuç iddia edilemez.”
Kaynak: Russia’s economy is worse than Moscow claims because military spending covers up how much the private sector is shrinking
