Geçen iki yılda 800 milyon dolar cari fazla veren deri ve deri mamulleri sektörü, TL maliyetlerdeki artış ve döviz fiyatlarının baskılanması yüzünden cari açık sınırında. İhracat müşterisini rakiplere kaptırmaya başlayan sektör, iç pazarda ise Çin ile rekabette zorlanıyor.
Kur baskısı deriyi yıprattı
Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) tarafından düzenlenen Antalya Leather&Fur Fashion Show Fuarı’dan sektör temsilcileri ile sohbet etme fırsatı yakaladık. İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca ve İDMİB Yönetim Kurulu üyeleri ile Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) Yönetim Kurulu Başkanı Gürkan Gözmen ve TDKD Yönetim Kurulu Üyeleri sektörün sorunlarını, genel ekonomik gidişatı ve projeleri anlattılar. TDKD’nin davetlisi olarak takip ettiğimiz fuardaki sohbetimizde öne çıkan konu ihracatçıların yakındığı döviz fiyatlarının baskılanması oldu.
PARA POLİTİKASI SİTEMİ
Enflasyon nedeniyle TL maliyetlerin artması Türk ihracatçısı açısından dezavantaj olurken, Çin’in yeniden açılmasıyla ihracat müşterisini kaçırmaya başladıklarını belirten sektör başkanları, şu bilgileri verdiler: Biz ihracat müşterisini kura kaptırdık. İç piyasa müşterisini de TL maliyetlerden dolayı Uzakdoğu’ya kaptırdık. Geçen seneye göre daha az mı çalışıyoruz, daha az mı yatırım yapıyoruz, daha az mı fuara gidiyoruz? Hayır. Neden; para politikası! Merkez Bankası ile piyasa arasında bir bakış açısı farkı var. Bu para politikası devam ederse ihracat biter. İthalat da patlamaya devam eder. Bunu siyasetten bağımsız söylüyoruz. 2021’de 562 milyon dolar dış fazla veren sektör, 2022’de 256 milyon dolar dış fazla verdi. 2023’te ise ne olacak bilmiyoruz ama ilk aylar itibarıyla cari fazlamız açığa dönüşmeye başladı. Özellikle ayakkabıda Çin’den daha ucuz olmaya başlayınca ithalat artmaya başladı.
İTHALATÇIYA KREDİ FRENİ
Son dört aydır finansmana erişimde bütün sektörlerin sorun yaşadığına değinen İDMİB Başkanı Karaca, “Paraya ulaşım imkansız hale geldi. Eximbank para vermemek konusunda hiçbir zaman bu kadar inovatif olmamıştı. Parayı kullanmadan önce bozduracaksın, diyor. Eximbank’a başvurdunuz; 15 Mart’tan itibaren ne kadar döviz bozdurdu iseniz o kadar kredi kullanma hakkınız var. Eximbank’ın para vermeme değil para verme konusunda inovatif olması lazım.” ifadelerini kullandı.
Karaca’nın bu sözleri üzerine TDKD Başkanı Gözmen, Eximbank’ın ihracatçıyı desteklemek için bu ters matematiği yaptığını belirterek, konuya şöyle açıklık getirdi: “İhracatçı zaten aldığı parayı bozduruyor. Çünkü TL ile içeriye ödeme yapıyor. İthalatçıyı önlemek için bu getirilmiş. Çünkü ithalatçı o kredi ile döviz alıyordu.”
AYAKKABI İTHALATI PATLADI
Biz alışkınız ama onların satın alma alışkanlıklarını etkiliyor. Tüketim az. Dünya ticaretinde de azalma eğilimi vardı. Bu eğilimlerle yıla girdik. Durgunluk bir dezavantaj, pazarın daralması dezavantaj, enflasyon da öyle. Bir şekilde fiyat tuttururuz diyorduk. Ama finansman sıkıntısı çıktı. Son aylarda ihracatta düşüş var. İthalatta ise ayakkabı özelinde yüzde 100’ün üzerinde artış var.” diye konuştu.
Yazarın Aydınlık’ta yer alan haberi izniyle yeniden yayınlandı
