“Ekonomi” kategorisi, bir haber sitesinde ekonomi dünyasıyla ilgili haberleri, ekonomi politikalarını, finansal gelişmeleri, iş dünyası haberlerini ve diğer ekonomiyle ilgili konuları içerebilir. Ekonomi kategorisine dair örnek kategoriler aşağıdaki gibi olabilir:
Ekonomi Haberleri: Ekonomi dünyasındaki güncel haberler, ekonomik veriler, ekonomik göstergeler, ticaret savaşları, piyasa analizleri, ekonomik raporlar ve diğer ekonomi haberlerine yer verilebilir.
Finans Haberleri: Finansal piyasalar, borsa haberleri, döviz kurları, hisse senetleri, tahvil ve bono piyasaları, kripto paralar ve diğer finansal gelişmelere dair içerik sunulabilir.
İş Dünyası Haberleri: Şirket haberleri, şirketlerin finansal performansı, iş dünyasındaki anlaşmalar, yatırımlar, girişimcilik, iş dünyası liderleri ve diğer iş dünyası haberlerine yer verilebilir.
Ekonomi Politikaları: Ülkelerin ekonomi politikaları, mali politikalar, merkez bankası politikaları, bütçe açığı ve borç yönetimi, ekonomik reformlar ve diğer ekonomi politikası haberlere dair içerik sunulabilir.
Sektörel Haberler: Farklı sektörlerdeki gelişmeler, endüstri haberleri, tarım, enerji, ulaşım, teknoloji, turizm ve diğer sektörlere dair haberlere yer verilebilir.
Uluslararası Ekonomi: Dünya genelindeki ekonomik gelişmeler, küresel ekonomi haberleri, uluslararası ticaret, küresel finansal piyasalar ve diğer uluslararası ekonomi konularına dair içerik sunulabilir.
Kişisel Finans: Bireysel mali yönetim, tasarruf ve yatırım, kredi kartları, emeklilik planlama, bütçe yönetimi ve diğer kişisel finans konularında haberler ve tavsiyeler içerebilir.
Ekonomi kategorisi, okuyuculara ekonomi dünyasıyla ilgili güncel haberler, finansal gelişmeler, iş dünyası haberleri ve diğer ekonomi konuları hakkında bilgilendirici içerik sunabilir ve okuyucuların ekonomik gelişmeleri takip etmelerine yardımcı olabilir.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başekonomisti Philip Lane, artan mal ve gıda fiyatlarından dolayı enflasyonda belirsizliğin “oldukça yüksek” olmaya devam ettiğini belitti.
AMB Başekonomisti Philip Lane, Hırvatistan’ın Dubrovnik kentinde düzenlenen bir panelde yaptığı konuşmada, AMB’nin enflasyonla mücadelesinin kritik bir dönemece yaklaştığını ancak daha yapılacak işlerin olduğunu söyledi.
Lane, mal ve gıda fiyatlarında hâlâ ivme olduğunu belirterek, belirsizliğin “oldukça yüksek” olmaya devam ettiğini vurguladı. Enerji fiyatlarındaki aşağı yönlü gidişatın enflasyondaki düşüşü destekleyeceğini düşündüklerini vurgulayan Lane, “Kritik eşiği geçmeyi bekliyoruz, ancak henüz o eşiğe ulaştığımızı söyleyemem.” dedi.
Cuma günü aynı panelde konuşma yapan AMB Yönetim Kurulu Üyesi Boris Vujcic ise, fiyat artışının yapışkan hale geldiğini belirtti. Enflasyonda yukarı yönlü ivmenin hâlâ devam ettiğini söyleyen Vujcic, yetkililerin enflasyon oranında yüzde 2’lik hedefi önümüzdeki iki yıl içinde yakalayacağı konusunda ısrarlı olduğunu kaydetti.
Öte yandan, Hollanda Merkez Bankası Başkanı Klaas Knot Perşembe günü yaptığı açıklamada, borçlanma maliyetlerinin zirveye ulaştıktan sonra “önemli” bir süre daha orada kalması gerektiğini söylemişti.
Birçok ekonomist, AMB’nin parasal sıkılaşmayı Haziran ve Temmuz aylarında tamamlanmasını beklerken, diğer bir kısım ise AMB’nin faizi iki kez daha çeyrek puan artırmasının ardından artışına devam etmesi gerekebileceğini öne sürüyor.
Türkiye ekonomisinin birinci çeyrekte yüzde 3.9 büyümesi, 2023’ün tamamında ise yüzde 2.8 büyümesi bekleniyor.
Reuters’ın 15 kurumla yaptığı ankete göre 2023 yılı ilk çeyrek için büyüme beklentileri yüzde 1.2 ila yüzde 5.5 bandında yer alıyor. Türkiye ekonomisi veriye baz oluşturan dönem olan 2022 ilk çeyrekte yüzde 7.6, yılın tamamında ise yüzde 5.6’lık bir artış göstermişti.
En son, Şubat ayındaki TCMB para politikası kurulu (PPK) toplantısında depremin ekonomiye etkisini hafifletmek için 50 baz puan daha indirim yapan TCMB’nin politika faizi yüzde 8.5 seviyesinde bulunuyor.
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ DARALDI
Sanayi üretim endeksi deprem sonrası bölgede gerçekleşen yıkımın ve diğer illere yaşanan göçün ardından Şubat ve Mart aylarında sırasıyla yıllık yüzde 8.2 ve yüzde 0.1 daraldı.
Eurobank bir araştırma notunda depremlerin ardından iktisadi faaliyete ilişkin ilk verilerin büyüme dinamiklerinde bir zayıflamaya işaret ettiğini belirtti fakat verilerin depremin hissedildiği bölgelerdeki alternatif kaynakları da kullandığını ve tüm alanı kapsamamış olabileceğini ekledi.
DEPREMİN EKONOMİ ÜZERİNDEKİ KALICI ETKİSİ OLACAK?
TCMB, Mayıs ayında yaptığı PPK toplantısında güncel verilerin deprem bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden hızlı toparlandığını göstermekte olduğunu ve orta vadede depremin ekonomi üzerinde kalıcı bir etkide bulunmayacağının belirginleştiğini belirtti.
Yılın geri kalanında uygulanacak ekonomi politikaları cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu ardından şekillenecek.
Yıllık büyüme sorusuna cevap veren 19 ekonomistin tahminlerine göre Türkiye ekonomisi yüzde 2.8 büyüme kaydedecek. Tahminler yüzde 2.1 ile yüzde 4 arasında bulunuyor.
TÜİK, birinci çeyrek GSYH verilerini 31 Mayıs’ta açıklayacak.
Şırnak Valisi Osman Bilgin, petrol rezervinin bulunduğu Gabar Dağı bölgesinde ekiplerin çalışma yürüttüğü artezyen kuyusundan petrol çıktığını söyledi.
Vali Bilgin, 2. Uluslararası Cudi Cup Tenis Turnuvası’nda gazetecilerle bir araya geldi. Bilgin, burada yaptığı açıklamada, Şırnak’ın artık bir petrol şehri olduğunu belirtti.
Bilgin, “Sadece Şehit Aybüke Yalçın sahasında önümüzdeki günlerde 4 kuyuda daha çalışma yapılacak. Ama Esma Çevik sahası dediğimiz diğer sahamızda ve yine Akçay bölgesinde çalışmalar sürüyor. Orada 21. kuyu açıldı. Artezyen dediğimiz, yani bir su kuyusundan yoğun bir petrol çıktı. Bu da bizim için çok sevindirici. Tabii kuyunun tespit çalışmaları daha yeni aşamada. Daha yeni olduğu için bugün rakam verme şansımız yok ama şunu söyleyebiliriz, mevcut kuyuların en az 10 katı seviyesinde bir kuyu. Bu da TPAO’nun yapmış olduğu çalışmaların doğru yolda olduğu, Gabar’ın bir petrol noktası olduğu yönünde çok doğru bir tespit olduğunu gösteriyor.” dedi.
“8 AYRI BÖLGEDE KEŞİF ÇALIŞMASI YAPILIYOR”
“Esma Çevik 200 milyon varil, Aybüke Yalçın ise 1 milyar varil rezervine sahip.” ifadesini kullanan Bilgin, “Şırnak’ta şu anda 8 ayrı bölgede keşif çalışması yapılıyor. Bu da şu demek oluyor, Şırnak’ın tüm dağlarında keşifle ilgili çalışmalar yapılıyor. Bestler Dereler ve Kato bölgesinde mevcut Gabar’da çıkanın çok daha yükseğinde petrol çıkacağıyla ilgili tahminlerimiz var.” diye konuştu.
Kentin kabuğunu kırdığını ve bundan sonraki süreçte istihdam sıkıntısı yaşanmayacağını dile getiren Bilgin, Şırnak’ın artık sporla, üretimle ve istihdamla anılacağını kaydetti.
Borsada yabancı takas oranı yüzde 27,85 ile tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi.
Borsada yabancı yatırımcıların 2012 sonlarında yüzde 67’yi bulan yabancı takas oranı 25 Mayıs itibarıyla yüzde 27,85 ile tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi.
Borsada yabancı takas oranı 2020 yılının başına dek yüzde 60-65 aralığında seyrederken bu tarihten sonra aşağı yönlü bir seyir izledi. Yabancı takas oranı 2020 sonunda yüzde 49 seviyesine, 2021 sonunda yüzde 40 seviyesine, 2022 sonuda ise yüzde 29 seviyesine geriledi.
Borsada yabancı çıkışının 2023 yılında da devam etti. TCMB’nin haftalık yayımladığı menkul kıymet istatistikleri incelendiğinde yabancı yatırımcının 5 Mayıs itibarıyla yıl başından bu yana net hisse satışının 1 milyar doları aştığı gözlendi.
Yabancı yatırımcı son dört haftayı toplamda 385 milyon dolarlık net hisse satışıyla tamamladı.
Yabancı yatırımcı 2020 başlarına dek dolaşımdaki hisse senetlerinin yaklaşık üçte ikisine sahipken son verilere göre borsada yabancıların sahip olduğu hisse miktarı üçte bire geriledi.
Türkiye’ye yabancı yatırımcı girişi, üç büyük kredi derecelendirme kuruluşunun ülke kredi notlarını 2003-2012 yıllarında yükseltmesiyle yükseliş ivmesine girmişti.
2016 yılından sonra ülke kredi notlarında indirimler gelse de borsada yabancı takas oranı 2020 yılının ortalarına dek yatay seviyelerde seyretti. 2012-2020 yılları arasında yabancı takas oranı ortalama yüzde 65 seviyelerinde kalsa da hisseyi elde tutma süresinin TÜYİD verilerine göre önemli ölçüde kısaldığı gözlendi.
Buna göre 2012 sonunda yabancıların hisseyi elde tutma süresi 389 gün iken bu süre 2020 sonunda 74 güne ve 2022 sonunda 29 güne kadar gerilemişti.
Son 10 yıllık süreçte yabancıların hisseyi elde tutma süresi 10’da birin de altına gerilerken yerli yatırımcılarda da yabancılardaki kadar olmasa da azalış görüldü. Yerli yatırımcıların 2012 sonunda 46 gün olan hisse tutma süresi 2022 sonunda 27 güne geriledi.
İktidarını koruma konusunda hayli mesafe almış görünen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, adıyla anılacak büyük bir ekonomik krizi önlemek için kendinden beklenmeyen bir…
İktidarını koruma konusunda hayli mesafe almış görünen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, adıyla anılacak büyük bir ekonomik krizi önlemek için kendinden beklenmeyen bir adım atması hâlâ gündemde mi bilmiyorum ama ekonomimizi büyük bir çıkmaza sürükleyen düşük faiz takıntısında ısrar etmesi halinde çok boyutlu bir krize sürükleneceğimiz kesin görünüyor.
Faizleri aşağı çekme konusundaki inadın sürdürülmesi ve ekonominin her gün değişen keyfi düzenlemelerle şaşkına çevrilmesi ekonominin bütün oyuncularını bıktırmış durumda. Herkes acemi doktorun yeni fiyaskosunu bekliyor ve ne yapacağını bilmiyor. Yanlış yanlışı doğuruyor ve riskler büyüyor.
Sorular soruları doğuruyor
Bu ortamda hemen akla geliveren sorular şunlar:
Toplam faturası 200 milyar doları aşan KKM hesapları ne olacak? Burada bir Ponzi oyunu mu söz konusu?
Cari açığımız rekor kırıyor.
Bir yılda ödenecek dış borç 200 milyar doların üzerinde.
TCMB rezervi ise eksi 78 milyar dolar.
Bütçe açığı müthiş bir rekor kırdı, Hazine tamtakır.
Seçim sonrasında vergi yağacak, seçim rüşveti geri alınacak.
Bankaların faiz yükü arttı, KKM faizi yükü 40 milyar dolar.
Erdoğan’ın görevde kalması dış kaynak girişini sınırlayacak.
Türkiye’nin risk primi her gün rekor kırıyor
Enflasyon pusuda bekliyor, 200.00 TL. paramızın yeni birimi oldu.
Döviz arzında yaşanan kıtlık reel sektörü zorluyor.
TL’nin üzerindeki gölgeler artıyor, her gün yeni tahmin yapılıyor.
Bu ortamda yeni yatırım beklemek daha da zorlaşıyor.
Ekonomiye ve finans sistemine günlük müdahaleler karar almayı zorlaştırıyor.
Sözün bittiği yerdeyiz galiba
Bu ortamda her soru yeni bir soruyu doğuruyor. Kendisi gibi düşünmeyen herkesi sürekli olarak aşağılamaktan zevk duyan bir liderin iktidarını korumaya yakın göründüğü bir ortamda biraz da zorlanarak yazdım bütün bunları. Aslında sözün bittiği yerdeyiz sanki. En azından ben, kemale ermiş yaşımda bunu fazlasıyla hissediyorum.
Yazarın T24.com.tr’de yayınlanan “Ekonomide Erdoğan krizine doğru” başlıklı makalesinden alıntıdır
Dolar kuru salı gününe 19,83 TL’den başlasa da hızlı yükselişle 20 TL’nin üstünü gördü. İstanbul serbest piyasada dolar şu sıralarda…
Dolar kuru salı gününe 19,83 TL’den başlasa da hızlı yükselişle 20 TL’nin üstünü gördü. İstanbul serbest piyasada dolar şu sıralarda 19,8420 liradan, Euro 21,4440 liradan güne başladı. Dolar kuru dün 20 TL seviyesinin üzerine çıkmış tüm zamanların rekorunu kırmıştı.
Dün 20 TL üzerine çıkarak tarihi rekorunu gören dolar kurundaki yüksek seyir devam ederken, hem dolar hem de Euro’da dalgalanma arttı.
Dolar bu sabah gerçekleşen işlemlerde 20,10 TL’ye kadar yükseldi. Ancak daha sonra dolar kuru sert iniş yaparak 19,8400 TL bandına geri geldi. Euro kuru da 22 TL’den 21,44 TL’ye kadar geriledi.
Dün dolar 20 TL üzerine çıkarak tarihi zirvesini yenilemişti. Euro’nun satış fiyatı ise 21,4390 lira olmuştu.
Türk lirası, 14 Mayıs’ta gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinden itibaren dolar karşısında yüzde 1,28 değer kaybetti.
Öte yandan bugün Türkiye’de, herhangi bir veri beklenmiyor. Ancak ABD ile Euro bölgesinin imalat verileri açıklanacak. Perşembe günü ise Merkez Bankası politika faiz kararını açıklayacak. Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 8,5’te sabit bırakması bekleniyor.
‘Beka’ sözcüğü çok sık kullanılıyor. Ağırlıkla da siyasette. Arapça kökenli bir sözcük olan bekanın Türk Dil Kurumuna göre Türkçe karşılığı…
‘Beka’ sözcüğü çok sık kullanılıyor. Ağırlıkla da siyasette. Arapça kökenli bir sözcük olan bekanın Türk Dil Kurumuna göre Türkçe karşılığı ‘kalıcılık, ölmezlik’. Türkçe karşılığını esas alınca, “Türkiye’nin beka sorunu” yerine “Türkiye’nin kalıcılığı sorunu” demek bayağı bir ürkütücü oluyor. En iyisi ben ‘beka’ sözcüğünü kullanarak yazıya devam edeyim.
Bir ülkenin ekonomisinin yabancı finans kurumlarının risk alma iştahına giderek duyarlı hale gelmesi önemli bir beka sorunudur. Zira o ülkeye ilişkin risk algısı artıp, aynı gruptaki ülkelerin riskinin oldukça üzerine çıktıkça, o ülkeye yönelik risk alma iştahı azalır. Bir ülkeye ilişkin ‘risk alma iştahının azalması’ ise yabancı yatırımcıların o ülkeye borç vermekte nazlanmaları anlamına gelir. Risk alma iştahının keskin biçimde düştüğü dönemlerde ise bırakın borç vermeyi, vaktiyle verdikleri borçları geri alıp o ülkeyi terk etme yarışına girerler. Kısacası böyle bir ülkeye, hem normal koşullarda gelenin çok daha altında döviz girişi olur hem de vaktiyle gelen döviz çıkar. Farklı bir ifadeyle, döviz arzı azalırken döviz talebi artar. Kur sıçrar. Döviz cinsinden borç ne kadar yüksekse, bilançolar o denli zarar görür. Hele döviz cinsinden borcu olanların döviz varlıkları oldukça azsa, sorun daha da vahimleşir. Şirketler zor durumda kalırlar. İşçi çıkarmalar başlar. Hem mal ve hizmet talebi hem de arzı düşer. Ekonomi küçülür. Sıçrayan kur enflasyonu da azdırır. Yoksulluk artar.
Peki, bir ülkenin ekonomisi nasıl yabancı finans kurumlarının risk alma iştahına giderek duyarlı hale gelir? Farklı biçimlerde olabilir; akla gelen tüm olasılıkları ele almak yerine, Türkiye için bu soruyu yanıtlamaya çalışayım. Türkiye’nin temel sorunların biri –malum, büyüme oranı arttıkça cari işlemler açığının da artması. Cari işlemler fazlası verdiğimiz yıllar, hep kriz yılları. Bazı kriz yıllarında ise cari fazla vermesek de cari açık pat diye düşüyor. Cari işlemler açığı, döviz giderleri ile döviz gelirleri arasındaki fark olduğuna göre, yurtdışından döviz borçlanarak finanse ediyoruz. İşte yabancıların, yani bize döviz cinsinden borç verenlerin risk alma iştahları devreye giriyor. Bu iştah azalıyor, daha az dış finansman bulunuyor. Risk alma iştahı küresel bir olgu olabilir, ya da bir ülkeye yönelik olabilir. Küresel olana yapacak fazla bir şey yok. Oysa bir ülkeye yönelik risk alma iştahının kesilmesini düzgün bir ekonomiyle engellemek mümkün.
Buraya kadar sadece Türkiye’nin yabancı finans kurumlarının risk alma iştahındaki azalmaya duyarlı olmasının temel nedenini ele aldım. Oysa sorduğum soruda “giderek duyarlı hale gelmesi” de var. Duyarlılığın artması açık ki o ülkenin riskinin yükselmesine paralel gerçekleşen bir olgu. Mesela kredi hacmini pompalarsanız, ithalatı ve döviz gereksinimi de artırırsınız. Ya da şirketler kesiminin döviz cinsinden borçlanmasını teşvik ediyorsanız yine riskiniz yükselir. Ya da ‘garip’ bir para politikası uyguluyor ve döviz (ve de altın) talebini yükseltiyorsanız da ekonominiz giderek kırılganlaşır. Maliye politikasını da bozabilirsiniz elbette. Bütçe açığını giderek artırıp, finansmanını daha çok döviz cinsinde yapabilirsiniz. Böyle bir ülkede bir yandan döviz cinsinden borç artacağı bir yandan da risk yükseleceği için, yabancıların risk alma iştahına karşı duyarlılık giderek artar.
Kısacası, ekonominizin giderek kırılganlaşması aslına bir beka sorununa dönüşür. 2018-19 krizini hatırlayın. Küresel krizden sonraki süreçte, şirketlerimizin döviz cinsinden yükümlülükleri ile döviz cinsinden varlıkları arasındaki fark çok açıldı. Dolayısıyla, bilançoları kur artışına karşı epey hassas hale geldi. Aynı dönemde yurtiçi kredi hacmi de patladı. Özellikle inşaat ve enerji sektörlerinde bu olgular daha çok gözlendi. 2017 sonlarına doğru Suriye sorunu ile 2018 bahar aylarında ekonomide karar alıcı mevkideki üst düzey bakanların ve Cumhurbaşkanı’nın para politikası hakkında hem de Londra’da verdikleri demeçler piyasalarda gerginliği artırdı. Asıl darbe, Trump’un Temmuz ve Ağustos 2018’de Türkiye’nin ‘ekonomisini mahvetmekle’ tehdit ettiği tweetlerinden geldi. O tweet mesajlarındaki örtük tehdit, ABD’nin Türkiye’nin dış borçlanmasını sekteye uğratabileceği tehdidiydi. Sonrası malum; kur ve risk priminde keskin sıçrama, ekonomik daralma ve istihdamda büyük düşüş.
Bankacılar, TCMB’nin toplam rezervlerinin geçen hafta 3.5 milyar dolar daha gerilediğini belirtirken; net rezervin büyük ihtimalle negatife döndüğünü değerlendirdi. Seçimden…
Bankacılar, TCMB’nin toplam rezervlerinin geçen hafta 3.5 milyar dolar daha gerilediğini belirtirken; net rezervin büyük ihtimalle negatife döndüğünü değerlendirdi.
Seçimden önceki son hafta 9 milyar dolar gerileyerek keskin düşüş kaydeden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervlerinin geçen hafta 3.5 milyar dolar daha azalarak 101.5 milyar dolara gerilediği hesaplanıyor.
Toplam beş bankacının TCMB’nin analitik bilanço ve diğer öncü verilerinden yaptıkları hesaplamalara göre, net rezervler ise geçen hafta itibarıyla büyük ihtimalle veri kaydının başladığı 2002 yılı başından bu yana ilk defa negatife döndü.
Bankacıların hesaplamalarına göre altın ve brüt döviz rezervinden oluşan toplam rezervler geçen hafta yaklaşık 3.5 milyar dolar azalışla 101.5 milyar dolara geriledi. Bankacıların hesaplamaları 3.3 ila 3.7 milyar dolar bandında azalışa işaret etti.
Hesaplamaların yanılma payının daha yüksek olduğu net uluslararası rezervlerde geçen hafta yaklaşık 2.5 milyar dolar düşüş bekleniyor. Beş bankacının hesaplamaları net rezervlerde 2.1 ila 2.7 milyar dolar düşüş olduğuna işaret etti.
Net rezervler bir önceki hafta olan seçim öncesi haftada 4.45 milyar dolar düşmüştü.
TCMB’nin resmi net ve brüt döviz rezervi verileri perşembe günü 14.30’da yayımlanacak.
Mısır yaşadığı krizden kurtulmak için daha önce Körfez ülkeleri tarafından taahhüt edilen yatırımlarla ve kamu şirketlerinde satışlar yaparak finansman elde…
Mısır yaşadığı krizden kurtulmak için daha önce Körfez ülkeleri tarafından taahhüt edilen yatırımlarla ve kamu şirketlerinde satışlar yaparak finansman elde etmeye çalışırken yatırımcılar ülke para biriminde daha fazla devalüasyon olacağı beklentisiyle isteksiz davranıyor.
Ülkede ithalatçıların belirli malları getirmek için akreditif alma zorunluluğunun Aralık ayında iptal edilmesine rağmen, bazı işletmeler hala bankalardan döviz temin etmede zorlanıyor.
Son dönemde büyük bir ekonomik buhran yaşayan Mısır’ın önünde olası iki yol var. İlki para biriminde yeni bir devaülasyon diğeri Körfez’den yeni bir yatırım dalgası.
Nakit sıkıntısı çeken Mısır, bu ikilemi çözmek ve IMF değerlendirmesi öncesinde kritik öneme sahip finansman sağlamak için zamanla yarışıyor.
Orta Doğu’nun en kalabalık ülkesi, Haziran ayı sonuna dek 2 milyar dolarlık yabancı anlaşma hedefiyle bankalarda enerji santrallerine ve orduya ait benzin istasyonu zincirine kadar çeşitli devlet varlıklarını satmak için her seçeneği değerlendiriyor.
Olası yatırımcılar Suudi Arabistan, Katar ve BAE
Bloomberg’in haberine göre Mısır’ın yaşadığı ekonomik krizi atlatmasına yardımcı olmak için milyarlarca dolar kaynak taahhüdünde bulunan Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi müttefiklerin olası alıcı olduğu değerlendiriliyor.
Fakat bu yatırımcılar, geçtiğimiz yıl değerinin yaklaşık yarısını kaybetmiş olan Mısır lirasının muslukları açmadan önce daha da zayıflamasını istiyor. Kuzey Afrika ülkesi ise, halihazırda yüzde 30’un üzerinde olan enflasyonu hızlandırabilecek olan para biriminin devalüasyonuna izin vermeden önce, bu anlaşmalardan elde edilecek dövize tampon olarak ihtiyaç duyuyor.
Bu ikilem, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle mali durumu krize giren en büyük buğday ithalatçısı Mısır için acil bir durum. Üç milyar dolarlık IMF programının temel koşulları arasında gerçekten esnek bir para birim rejimi uygulamak ve devletin ekonomideki payını azaltmak bulunuyor.
Uzmanlar bu durumun çözülemez olmadığını, Mısır ve Körfez’deki müttefiklerinin zorlu hesaplamalarla anlaşma bazında döviz kurunu belirleyerek yeni anlaşmalar yapabileceklerini ve önümüzdeki ay sonuna dek yapılması beklenen IMF değerlendirmesinin gereklerini karşılamasını ve kredinin ikinci dilimini almasını sağlayabileceğini belirtiyorlar.
Mısır lirası 2022 başından beri üç kez devalüe edildi
Mısır lirası 2022’nin başından bu yana üç kez devalüe edilse de yatırımcılar daha da düşmesi gerektiğini düşünüyor. Para birimi dolar karşısında 30,9’dan işlem görürken, Societe Generale SA, yıl sonunda yüzde 16 düşerek 37’ye düşeceğini öngörüyor. Bu rakam şu anda karaborsada el değiştirdiği seviye civarında.
Enerji zengini üç Arap ülkesi, geçtiğimiz yıl Mısır Merkez Bankası’na 13 milyar dolar yatırarak Mısır’a yardım etmekte hızlı davranmış olsalar da, daha fazla yardımın geri dönüş getiren yatırımlar yoluyla geleceğinin sinyallerini verdiler.
Bu durum son birkaç on yılın en kötü döviz kriziyle mücadele eden Mısır’a cazip anlaşmalar hazırlaması için baskı kuruyor. Ülke toplamda 32 şirketin bazı bölümlerini satışa çıkarırken bu ay kamu sahipli Telecom Egypt şirketinin yüzde 9,5 hissesinin 121 milyon dolar karşılığında büyük oranda ülke içinden olan yatırımcılara sattı.
Bununla birlikte yetkililer kısa bir süre önce, yatırımcıların önünü açmak için bürokrasiyi azaltmayı ve izin ve arazi tahsislerini hızlandırmayı amaçlayan düzenlemeleri onayladı.
Daha fazla devalüasyon beklentisi yatırımcıları frenliyor
Ne var ki Mısır lirasının önümüzdeki aylarda devalue edileceğine dair beklentiler, alıcıların yerel para birimi üzerinden fiyatlandırılan varlıklar için daha uygun bir döviz kurunu beklemelerini ve şu anda harekete geçmek için isteksiz davranmalarına neden oluyor.
Abu Dhabi Commercial Bank PJSC Baş Ekonomisti Monica Malik’e göre, yetkililerin liranın göreli gücünü telafi etmek için devlet varlıklarının değerlemesinde indirim yapması bir çözüm olabilir.
Malik anlaşmalar için ayrı bir döviz kuru belirlemenin başka bir olasılık olduğunu, ancak “daha büyük yatırımlar için lirada daha fazla devalüasyona ihtiyaç olacağını” söyledi.
Para biriminde daha fazla devalüasyona gitmek Mısır için kolay değil. Geçen yıl yaşanan düşüş, gıda fiyatlarının hızla yükselmesine yardımcı olurken 104 milyondan fazla insanın yaşadığı ülkedeki tüketicilerin zorlu günler geçirmesine neden olmuştu.
Bloomberg’in haberine göre yetkililer daha fazla devalüasyondan önce piyasadaki dolar talebini karşılayabilmek ve döviz kurunun hızla yükselmesini önlemek amacıyla yeterli oranda döviz rezervi biriktirmek istiyor.
Bloomberg’e konuşan kaynaklar, bu tür bir likiditenin ithalatçılar ve diğer şirketlerinden gelecek döviz talebini azaltarak lira üzerindeki baskıyı hafifleteceğini ve başarılı bir kur ayarlamasını garanti edeceğini belirtiyorlar.
Bazı işletmeler hala dövize ulaşmakta zorlanıyor
İthalatçıların belirli malları getirmek için akreditif alma zorunluluğunun Aralık ayında iptal edilmesine rağmen, bazı işletmeler hala bankalardan döviz temin etmede zorlanıyor.
Bazı oteller, araba bayileri ve emlak şirketleri fiyatları yükselterek yerel para biriminin değerindeki olası değişiklikleri şimdiden hesaba katmaya başladılar.
Kahire merkezli EFG Hermes Makroekonomik Araştırma Başkanı Mohamed Abu Basha uygulamalarla ilgili, “Tartışılan varlık satışları gerçekleşse bile, düzenli bir döviz geçişini zorlamak için gerekli likiditeyi artıracak kadar büyük olmayabilir” değerlendirmesinde bulundu.
BNP Paribas ise bu ay yaptığı açıklamada yeni bir devalüasyonun daha önce beklenenden daha uzakta olabileceğini ve önümüzdeki dönemde yapılacak herhangi bir kur ayarlamasını yönetmeye yardımcı olmak için Merkez Bankası’na Körfez ülkelerinden yeni bir mevduat yatırımı gözlenebileceğini belirtmişti.
Günün en önemli konu başlığını 3 Mayıs’ta sonuçlanan Fed toplantısının açıklanacak tutanakları oluşturuyor…
Günün en önemli konu başlığını 3 Mayıs’ta sonuçlanan Fed toplantısının açıklanacak tutanakları oluşturuyor. Fed söz konusu toplantıda politika faizini beklendiği gibi 25 baz puan artırarak %5,25 seviyesine çıkarmış Fed Başkanı Powell ise toplantı sonrasında yaptığı açıklamada mevcut konjonktürde faiz indirimlerinin uygun olmadığını ifade etmişti. Dolayısıyla tutanakların da benzer tonda bir resim çizmesi olası görünüyor. Bunun piyasa beklentisi ile tam olarak örtüşmediğini düşünürsek bu yönde olası bir açıklama volatilite yaratma potansiyeli taşıyor. Ancak piyasaların ana gündem maddesinin şu anda Fed değil borçlanma tavanı olduğunun da altını çizmek isteriz.
Fed’in 14 Haziran’daki toplantısına dair tahminlere baktığımızda ise faiz oranlarında herhangi bir değişiklik beklenmediğini görüyoruz. Faiz indirimi olasılığı ise %20 ile fiyatlanıyor. Bu derece düşük seviyede seyreden oran aslında faizlerin sabit tutulacağı beklentisinin oldukça kuvvetli olduğunu gösteriyor. Diğer taraftan faiz artırımı ise artık neredeyse ihtimal dışı. Her ne kadar son dönemde veriler dirençli bir tablo ortaya koyuyor olsa da borçlanma tavanı sorununun henüz aşılamamış olması artırım yönünde bir beklenti oluşmasına izin vermiyor.
Yurt içinde ise seçim öncesinde siyasi gelişmeler yakından takip ediliyor. Bu noktada Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’ın bugün saat 11.00’de yapacağı açıklama ile ikinci turda kimi destekleyeceğini açıklaması bekleniyor.
TL: Seçim haftasında sürpriz olmayan bir şekilde hafif yukarı yönlü eğilimini sürdüren USD/TL 19,85 seviyesini de geride bıraktı. Kurda geçen haftaki yükseliş %1,2 olarak gerçekleşmiş ve bu da TL açısından son haftaların en kuvvetli değer kaybı olmuştu. Bu eğilimin yeni haftada hız keserek de olsa devam ettiğini görüyoruz. Doların küresel ölçekte dirençli bir görünüm sergilemesi de hem TL hem de tüm gelişmekte olan ülke para birimleri açısından şartları zorlaştırır nitelikte. Diğer taraftan Türkiye’nin 5 yıl vadeli CDS primi bir miktar gerilemiş olsa da 700 baz puan civarından çok fazla uzaklaşmış değil. Bu da aslında özellikle yabancı yatırımcının TL’ye bakış açısının anlamlı şekilde iyileşmediğinin bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
Borsa İstanbul: Cumhurbaşkanı seçiminde ikinci tur tarihinin giderek yaklaşması doğal olarak hisse senetleri üzerinde baskı yaratan bir unsur olarak çalışıyor. Bu noktada seçim geride kalmadan piyasaların baskıdan sıyrılarak net bir yön tayin etmesinin kolay olmayacağına yönelik görüşümüzü koruyoruz. Teknik açıdan ise görüşümüz çok fazla değişmiş değil. Endeksin 200 günlük hareketli ortalamasının geçtiği 4460 puanın üzerinde kapanış yapmasının şimdilik rahatlatıcı bir unsur olarak çalıştığını söyleyebiliriz. Ancak bültenlerimizde sıklıkla dikkat çektiğimiz gibi 4500 puanın altını riskli bölge olarak görüyor ve daha aşağıda 4400 puanı ilk önemli destek olarak izliyoruz.
BIST-30 EN YAKIN VADELİ VİOP KONTRATI
Günü 5213.5 puanda kapatan BIST-30 kontratlarında 5178, 5136, 5099 ve 5058 destek olarak izlenebilir. 5250, 5292, 5329 ve 5370 ise direnç noktalarını oluşturuyor.
USD/TL EN YAKIN VADELİ VİOP KONTRATI
Günü 20.1940 seviyesinde kapatan USD/TL vadeli işlem kontratlarında 20.1740, 20.1335, 20.0930 ve 20.0125 destek olarak izlenebilir. 20.2140, 20.2545, 20.2950 ve 20.3755 ise direnç noktalarını oluşturuyor.
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
