Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, artık üreticilerin hangi ürün için ne kadar destek alacaklarını görebileceklerini belirterek, “Üreticilerimiz, destekhesaplama.tarimorman.gov.tr adresinde bu soruların cevabını bulmuş olacak. Bitkisel üretimde yer, yani lokasyon, ürün, sulama durumu ve alan bilgisini girerek ne kadar destek alabileceklerini kolay bir şekilde hesaplayabilecekler” dedi.
Yumaklı, Devlet Su İşleri (DSİ) Bölge Müdürlüğü Sosyal Tesisleri’nde, dijital medya yayın yönetmenlerinin katıldığı, 2024 Değerlendirmesi 2025 Hedefleri Toplantısı”nda konuştu.
Bakanlık olarak, bitkisel üretimden hayvancılığa, güvenilir gıdaya erişimden suya, ormancılıktan doğa korumaya kadar çok geniş bir yelpazede çalışmalar sürdürdüklerini dile getiren Yumaklı, ana görevlerinden birisinin, ülkenin gıda arz güvenliğini sağlamak olduğuna işaret etti.
Yumaklı, “Bu görevi sürdürülebilir, kaliteli ve verimli üretimle, kendimize yeterliliğimizin de ötesine geçip, yeni ihracat fırsatlarıyla ülkemiz ekonomisine katkıda bulunarak gerçekleştiriyoruz. Sadece tarımda ihtiyaç olan suyu değil, içme suyu ve enerji üretiminde gerekli olan suyu sağlamak Bakanlığımızın bir diğer ana görevi” diye konuştu.
“Üretim planlaması hayata geçti”
Yumaklı, ormanların güçlendirilmesi, çoğaltılması ve yangınlardan korunmasının da bir diğer asli görevleri olduğunun altını çizdi.
Bu yıl suyu merkeze alan, verimli ve kaliteli üretimi artırmayı amaçlayan üretim planlamasını hayata geçirdiklerini belirten Yumaklı, 13 stratejik ürün ve yem bitkileri ürün grubunu üretim planlaması kapsamına aldıklarını ve planlamaya uygun üretim yapanlara ilave destekler vereceklerini söyledi.
Yumaklı, üretim planlamasıyla uyumlu “yeni destek modeli”ni hayata geçirdiklerini hatırlatarak, ilk defa destek tutarlarını üretim döneminden önce ve 3 yıllık olarak açıkladıklarını vurguladı.
Bitkisel üretimde üreticilerin artık hangi ilçede, hangi ürüne, ne kadar destek alacaklarını bileceklerini ve ona göre ekim yapacaklarını belirten Yumaklı, “5 yıllık bir yol haritası da belirledik, gençler ve kadınlara ilk kez destekler planladık, aile işletmelerinde de yine ilave destekler vermeye başladık” ifadelerini kullandı.
Yumaklı, “Hayvancılıkta Üretimi Geliştirme Projesi”yle, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) çiftliklerini damızlık merkezi haline getirdiklerinin altını çizerek, “Bununla ilgili oldukça büyük bir mesafe katettik. Burada üretilmiş olan hayvanları da üreticilerimizin uygun maliyette almalarını sağlayacağız. Bunun da etkisi elbette tüketicilerimizin yine herhangi bir tedarik noktasından alacakları ürünlerin daha uygun fiyatlı olmasını sağlamış olacak” değerlendirmesinde bulundu.
Bu yıl doğrudan üretim desteklerinin toplam rakamının 91 milyar liraya ulaştığına işaret eden Yumaklı, şunları kaydetti:
“Destek ödemeleriyle ilgili sahada özellikle sohbet ettiğimizde üreticilerimizden ‘Nerede ne ekersem ne kadar destek alırım?’ sorusunu çok sıklıkla duyuyorduk. Buna dair ‘üreticilerimize bir kolaylık sağlayalım’ dedik ve yeni bir uygulamayı bugün itibarıyla hizmete almış olacağız. Artık üreticilerimiz internet sayfamızdan sadece bir tıkla bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünlerinde hangi ürünü, hangi lokasyonda ne ölçüde ekerse bunlarla ilgili nasıl bir destek alacağını görmüş olacak. Üreticilerimiz, destekhesaplama.tarimorman.gov.tr. adresinde bu soruların cevabını bulmuş olacak. Bitkisel üretimde yer, yani lokasyon, ürün, sulama durumu ve alan bilgisini girerek ne kadar destek alabileceklerini kolay bir şekilde hesaplayabilecekler. Aynı şekilde hayvancılık ve balıkçılıkta da gerekli bilgileri girerek ne kadar destek alabileceğini görecek. Bütün bunların hepsi tarımsal üretim planlamamızın birer unsuru olacak, Tarım Cebimde uygulamasının da bir parçası olacak. Buraya da entegre edilmiş olacak. Üreticilerimize şimdiden hayırlı olmasını diliyorum.”
11 OTB’de üretim başladı
Yumaklı, şu ana kadar 14 organize tarım bölgesinin (OTB) altyapı inşaatlarının tamamlayıp yatırımcıların hizmetine sunduklarını belirterek, bunların 11’inde üretimin başladığını söyledi.
Üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazilerinin tarımsal amaçlı kiraya verilmesi için çalışmalara başladıklarını anlatan Yumaklı, şunları kaydetti:
“Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) kapsamında, devlet olarak 10,5 milyar lira prim desteği sağladık ve üreticilerimize 12 milyar lira hasar tazminatı ödedik. Şeker pancarıyla ilgili bizim maalesef yerli ve milli tohumumuz yoktu. Ancak ‘Türk Şeker 2023’ ve ‘Türk Şeker 2053’ adında iki yerli ve milli tohumu ki hakikaten çok iyi sonuçlar verdi. Bunların da hasadını yapmış olduk. 2025 yılında tohumluk olarak üreticilerimiz bunları kullanmaya başlayacaklar.”
Tohumları “gelenekten geleceğe bir emanet” olarak gördüklerini ve koruduklarını vurgulayan Yumaklı, bu kapsamda tohum gen bankalarında 121 bin 515 tohumu muhafaza ettiklerini belirtti.
Yumaklı, denizlerde bu yıl 181 bin denetim yaptıklarına dikkati çekerek, 374 binden fazla balon balığını avlatarak denizlerdeki biyoçeşitliliği koruduklarını söyledi.
Tarımsal sulama, içme suyu ve enerji üretimi amaçlı su yatırımlarına devam ettiklerine işaret eden Yumaklı, toplam 115 milyar liralık yatırımla 577 su ve sulama tesisini hizmete aldıklarını anlattı.
Yumaklı, deprem konutlarının içme ve kullanma suyu teminine yönelik 15,5 milyar lira harcama yaptıklarını belirterek, iki yıl içinde 30 milyar liralık daha yatırım yapacaklarını bildirdi.
“Bu yıl 1,3 milyon denetim gerçekleştirdik”
Bakan Yumaklı, vatandaşların güvenilir gıdaya ulaşmaları için denetimleri artırdıklarını vurgulayarak, şu ifadeleri kullandı:
“Bu yıl 1,3 milyon denetim gerçekleştirdik. 1,4 milyar liraya yakın para cezası uyguladık. 570 adet, savcılığa suç duyurusunda bulunduk. Sağlığı tehlikeye düşüren ya da etiketteki belirlenmiş olan veya açıklanmış bilgilerin ürün içerisinde yer alıp almamasına bağlı olarak taklit, hileli ürünleri, firma ve marka isimleriyle anlık olarak yayınladığımız yeni bir sistemi devreye aldık. Bunun dışında tüketicilerimizin herhangi bir ürün satış ya da toplu tüketim yerleri ya da farklı bir gıda ile ilgili olan tesiste oranın denetimiyle alakalı ne durumda olduğunu görmeleri, takip etmeleri amacıyla da karekod uygulama sistemini başlattık. 2024 yılı içerisinde bu sistem gönüllülük esasına göre uygulandı. Ancak 2025 yılından itibaren her bir vatandaşımızın cep telefonlarında indirecekleri Tarım Cebimde uygulamasının bir sekmesinde gittikleri işletmenin barkodunu okutarak o işletmenin denetlenip denetlenmediğini ve ne zaman denetlendiği görme imkanı olmuş olacak.”
Avrupa Birliği’nden (AB) geri dönen ürünlere uygulanan resmi kontrole ilişkin değişiklikle, geri dönen ürünlerin iç gümrüklere doğrudan geçişine izin vermediklerinin altını çizen Yumaklı, şu değerlendirmede bulundu:
“Uygunsuz ürünleri ülke girişine izin vermeden imha ediyoruz. Pestisit denetimlerimizi artırdık. Hasat öncesi üretim alanlarında, hasat sonrası gıda işletmelerinde ve ihracat öncesinde tüm gıda zincirinde 250 bine yakın numune aldık. Denetimlerde olumsuzluk tespit edilenleri imha ediyoruz. Özellikle Karadeniz Havzası’nda kahverengi kokarca, Akdeniz Havzası’nda da Akdeniz meyve sineği ve farklı zararlılar etkili olmaya başladı. Biz de bunlarla ilgili eylem planlarını uygulamaya aldık.”
Yumaklı, şap hastalığı vaka sayısını yüzde 85 azalttıklarını vurgulayarak, sahte alkol nedeniyle yaşanan kayıpları ve kayıt dışılığı önlemek için alkol ticaretini elektronik takip sistemiyle takip ettiklerini, bu kapsamda 18 etil alkol üretim, 15 suma üretim tesisine teknik cihazlar yerleştirdiklerini söyledi.
Bu yıl iki milli park, üç tabiat parkı, bir tabiat anıtı ve 7 mahalli önemi haiz sulak alan ilanı gerçekleştirdiklerini belirten Yumaklı, 2024’te korunan alanların 66 milyon ziyaretçiyi ağırladığını bildirdi.