Büyük şehirler başta olmak üzere, yurdun dört bir yanında artan ev kiraları vatandaşın belini büküyor. Özellikle fahiş zamlar, asgari ücreti ikiye katlayan ev kiraları nedeniyle uzlaşamayan taraflar soluğu adliyede alıyor.
4 milyondan fazla dosya arabulucukta çözüme kavuştu
Milliyet’in haberine göre; 1 Eylül 2023 itibarıyla ev sahibi-kiracı uyuşmazlıkları davaya gitmeden önce arabuluculukta çözülmeye çalışılıyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un aktardığı verilere göre, arabuluculuğa giden 6 milyon 223 bin 211 dosyanın 4 milyon 72 bin 786’sı uzlaşma ile sonuçlandı. Arabuluculukta başarı yüzde 65’e yükselirken, uyuşmazlıklarda başarı oranı yüzde 47 oldu.
Ev sahibi ve kiracılardan emsal anlaşmalar
Bu dosyalardan biri de İstanbul Halkalı’dan geldi. 7 bin lira kira veren kiracı, ev sahibinin ölümü ile kirayı zamlı şekilde mirasçılara ayrı ayrı vereceğini öğrendi. Şubat ayında sözleşmesi yenilenecek 2+1 konutun 2024 Ocak ayı kirası 7 bin liraydı. Mal sahibi yeni kiranın 12 bin lira olmasını istedi. Kira 2 ay bu şekilde ödendikten sonra, ev sahibi vefat etti. Kiracı ise kirayı vefat edenin eşine kiracı 2 ay üst üste 12 bin lira olarak ödedi.
Mirasçılar kiraya ortak oldu
Ancak vefat eden mal sahibinin çocuklarından biri kiracıyı arayarak kendilerine kira ödenmediğini, kiranın annesine değil tüm mirasçılara ödenmesi gerektiğini söyledi. Kirayı 12 bin liradan 20 bin liraya çıkarıp, kendisine ödenmeyen kirayı talep etti.
Kiracı ise artışın yüksek olduğunu, ödenmeyen bir kira borcu olmadığını savundu. Mirasçılar da bunun üzerine kira tespit davası öncesi arabulucuya başvurdu.
15 bin lira kira bedeli üzerinde anlaştılar
Arabuluculuk görüşmelerinde ilk kira sözleşmesi üzerinden 7 yıl geçtiği taraflarca belirtildi. Çevre emsallere dair rakamlar da taraflarca beyan edildi. Emsal kiraların 20.000-TL ile 25.000-TL aralığında olduğu anlaşıldı. Taraflar emsal olan aylık 20.000-TL/25.000-TL yerine aylık 15.000-TL kira üzerinde anlaşmaya vardı. Aynı arabuluculuk anlaşmasında kiracının geçmiş dönem kira borcu olmadığı da kanıtlandı.
Maaşa göre kira zammında anlaştılar
Bir diğer arabuluculuk dosyasında lüks havuzlu bir sitede aylık 8 bin liraya kirada oturan kiracı, tahliye taahhütnamesine rağmen evden çıkmak istemedi. Aynı sitedeki rayiç kiralar ise 25 bin ile 30 bin lira arasında değiişiyordu. Kiracı mesleki çalışmaları ve çocuklarının sitedeki okulda eğitim görmeleri nedeniyle 2 yıl daha oturmak istedi.
Kiracı tahliyeyi ertelemek için, tahliye taahhütnamesindeki imzasına itiraz etti. İtirazın iptali ve tahliye için dava açılması için mülk sahibinin avukatınca arabuluculuğa başvuruldu. Arabuluculuk sürecinde 1 yıl için kira artışının yasal azami sınır olan son 12 aylık TÜFE oranında yapılması kararlaştırıldı.
Kiraya zam, maaş zammı ile paralel gidecek
Arabulucu huzurunda yapılan anlaşmaya göre her yıl mart ayında maaşına zam alan kiracı, Mart 2025’te yüzde 20’den aşağı olmamak şartıyla maaşına gelecek zam ile tam uyumlu kirada ek bir artış yapacağı konusunda anlaştı. Böylelikle emsal kiraların altında olunsa bile, kiracının kendi maddi durumundaki iyileşme ile uyumlu bir adım atacağı konusunda anlaşıldı.
Bununla birlikte her yıl kiraya kasım ayında zam yapan ev sahibi, uzlaşma ile birlikte zam dönemi için kiracının maaş zammı alacağı mart ayını bekleyecek.
Buna ek olarak tahliye taahhüdüne ikinci bir imza itirazı olmaması için, kiracının bu sefer eşi ile birlikte 2026 yılı Kasım ayının son gününde tahliye taahhütnamesini noterden vermesi kararlaştırıldı.