Geçtiğimiz dönemlerde de çok yüksek fiyatlara satılan oyun haberleri yapmıştık. Bu seferki oyun belki önceki örnekler gibi rekor denilebilecek bir fiyata ulaşmasa da yine de dikkat çektiğini söylemek mümkün.
Fusion R Gamer tarafından paylaşılan bilgiye göre; nadir bulunan bir Sega Mega Drive oyunu olan Lakers vs Celtics’in bir PAL kopyası, eBay üzerinden 7,870 Pound (9.800 Dolar) gibi oldukça yüksek bir fiyatla satılmış durumda.
Bu oyunun Kuzey Amerika versiyonu yaygın olmakla birlikte Avrupa versiyonu, bu fiyattan da anlaşılabileceği üzere, koleksiyonluk bir oyun olarak görülüyor. Bunda, çıkış yapmadan hemen önce Avrupa’da resmi satışının iptal edilmesinin de etkisi olduğunu söyleyebiliriz.
Eurogamer; vaktinde oyunla ilgili bir haberinde oyunun Avrupa’da satışa sunulmamasının gerekçesinin, Avrupa piyasaları için NBA lisansı alınamaması olduğunu not etmiş. Sonrasında bu lisans sorunu çözülüyor ve bir sonraki oyun Bulls vs Lakers, Avrupa’da da satışa sunuluyor.
Sonuç olarak; bu Lakers vs Celtics kopyası, sahibine güzel para kazandırmış durumda. Bir sonraki rekor satış fiyatı haberi hangi oyundan gelecek bakalım.
Erdoğan’ın yeniden cumhurbaşkanı seçilmesi, Avrupa’da Türkiye ile ilişkilerin geleceği ile ilgili tartışmaların fitilini ateşledi. AB müzakerelerine son verilmesi ve koşullu ekonomik destek önerileri gündeme taşındı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ikinci tur seçim galibiyetinin Avrupa’daki yankıları sürüyor.
Avrupa Parlamentosu’nun (AP) muhafazakar milletvekillerinden oluşan, Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) lideri Manfred Weber, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) üyelik müzakerelerine artık son verilmesi gerektiğini söyledi. Avrupa Parlamentosu’ndaki en büyük grubu oluşturan EPP’nin lideri, bu önerisini Funke Medya Grubu’na verdiği söyleşi ile gündeme taşıdı.
“Ne Türkiye istiyor, ne de AB”
Önerisini, “Üyelik müzakereleri Türkiye ile ilişkileri desteklemek yerine bloke ediyor” sözleriyle savunan Weber, “Son bir kaç yıl, Türkiye ile yakın bir partnerliğin önemli olduğunu gösterdi, ancak kimse Türkiye’nin AB’ye üye olmasını istemiyor, ne Türkiye ne de AB” ifadelerini kullandı.
Manfred WeberFotoğraf: Mikko Stig/Lehtikuva/dpa/picture alliance
Weber, Ukrayna ile Rusya arasında barışın tesis edilmesi hedefi, göç politikaları, ekonomide modernizasyon ve Kıbrıs meselesi nedeniyle seçimlerden galip çıkan Erdoğan ile iş birliğine ihtiyaç duyduklarını dile getirirken, “Erdoğan şimdi derhal İsveç’in NATO üyeliğine onay vermeli” dedi.
Yeni dönemin ilk işaretleri
Almanya Federal Meclisi’ndeki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) Grubu Dış Politika Sözcüsü Jürgen Hardt ise Erdoğan’dan yeni dönemde daha uzlaşmacı bir tavır beklediklerini kaydetti.
Erdoğan’ın seçimlerden sonra Almanya ve Batı’ya yönelik “provokatif yöneliminden” geri adım atmasının ihtimal dışı olmadığına işaret eden Hardt, “Erdoğan aklı selim bir analizin ardından, ülkesinin büyük ekonomik sorunlarının ancak AB ve Almanya ile çözülebileceği sonucuna varabilir” ifadesini kullandı.
CDU’lu siyasetçi aşırı borçlanma ve TL’deki değer kaybı nedeniyle Türkiye ekonomisinin zorda olduğunun altını çizerken, öncelikle ülkesinin çıkarlarını gözetmek zorunda kalacak olan Erdoğan’ın, “AB’nin iş birliği yapabileceği tek partner olduğunu” da kabul etmek durumunda kalacağını aktardı.
Zordaki ekonomiye koşullu yardım
Alman siyasetçi Türkiye’nin borçlarını dolar ve euro ile ödemesi gerekeceğini söylerken, Ankara’nın Rusya ve Çin ile kurduğu yakın ilişkilerin bu kaynağı temin etmeye yetmeyeceğini belirterek, “Putin ve Rus rublesi Türkiye’ye yardım edemeyecek” dedi.
Alman Hükümeti’nin Türkiye’ye, “Zordaki iktisadi durumdan çıkışı için destek işareti” vermesinin önemli olduğunu anlatan Jürgen Hardt, buna karşılık olarak da Ankara”dan bazı taleplerde bulunulması gerekeceğini aktardı. Hardt, Ankara”nın verilecek destek karşılığında Avrupa ve Almanya”ya dostane bir tutum sergilemesi gerekeceğini vurgularken, aynı zamanda insan hakları ile ilgili de bazı beklentilerin “formüle edilebileceğini” vurguladı.
Jürgen HardtFotoğraf: picture alliance/photothek
Jürgen Hardt ayrıca, Temmuz ayındaki NATO zirvesini Türkiye ile ilişkilerin geleceği açısından “ilk sınav” olarak gördüğünü de kaydetti. CDU’lu siyasetçi, Erdoğan’ın aylardır engellediği İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakarak “nerede durduğunu kanıtlayabileceğini” belirtti.
Zor bir dönemin kapıları aralanıyor
AB uzmanları, 14 Mayıs seçimleri öncesinde yayımladıkları analizlerde, demokrasi ve hukuk devleti alanında gerilemeye yol açan Erdoğan’ın seçimleri kazanması halinde, Türkiye’nin AB ile üyelik müzakerelerine son verileceğine dikkat çekmişti.
Uzmanlar hem AB hem de Avrupa hükümetlerinin kendi çıkarları gerektirdiği ölçüde Erdoğan yönetimi ile iş birliği yapacağını, Türkiye’yi stratejik öneme sahip bir komşu olarak konumlandırıp, al-ver ilişkisi olarak nitelendirilen transaksiyonel ilişkilere ağırlık verileceğini kaydetmişlerdi.
Erdoğan’ın ikinci turu kazanmasının ardından Avrupa ülkelerinden işbirliği mesajları geldi, ancak uzmanlar yeni dönemde Avrupa-Türkiye ilişkilerinde soğuk bir dönem öngörüyor.
Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı seçimini ikinci turda kazanarak yeniden göreve seçilmesinin ardından Avrupa-Türkiye ilişkilerinin hangi yönde ilerleyeceği merak konusu olmaya başladı. Kulislerde “Ankara yeni dönemde değerler Avrupası yönünde mi ilerleyecek, yoksa Avrupa’dan adım adım koparak al-ver ilişkisine dayalı pragmatik bir yol mu seçecek” sorusu soruluyor.
Birçok Avrupa ülkesinin devlet ya da hükümet başkanı Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tur sonuçları henüz daha tam kesinleşmeden sosyal medya hesapları aracılığıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’a “işbirliği” arzusu dolu tebrik mesajları yollamaya başladı. Bu mesajların çoğunun “güvenlik” tonlu olması gözlerden kaçmadı. İlk tebrik mesajı, Erdoğan’ı “tartışmasız seçim zaferi”nden dolayı kutlayan Macaristan Başbakanı Viktor Orban’dan geldi.
Macron ve Scholz’dan “ilerleyelim” mesajı
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Fransızca ve Türkçe yayımladığı mesajında “Fransa ve Türkiye’nin birlikte göğüs germesi gereken sınamalar var. Akdeniz, Avro-Atlantik İttifakımızın geleceği, Avrupa’nın yeniden barışa kavuşması. Yeniden seçilmesini tebrik ettiğim Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte yolumuza devam edeceğiz” ifadelerini kullandı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, “Almanya ve Türkiye yakın ortak ve müttefiklerdir, halklarımız ve ekonomilerimiz derinden iç içe geçmiştir. Başkan Erdoğan’ı kutluyorum, ortak gündemimizi yeni bir ivmeyle, beraber ilerletmek istiyoruz” mesajı yolladı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron Fotoğraf: Adem ALTAN and Ludovic Marin/various sources/AFP
Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, “NATO müttefikleri olarak ticaretin geliştirilmesinden güvenlik tehditleriyle mücadeleye kadar ülkelerimiz arasındaki güçlü işbirliğini sürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyorum” ifadelerine yer verdi. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise “İtalya ve Türkiye, müttefiktirler ve Akdeniz’de ve dünyada önemli sorumluluklar paylaşmaktadırlar. Birlikte, halklarımız, büyüme ve küresel istikrar için daha fazlasını yapabilir” vurgusunda bulundu.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte, “Dost ve müttefiklerle birlikte Hollanda ve Türkiye ilişkilerimizi ve çalışmalarımızı güçlendirmeyi dört gözle bekliyorum” mesajını paylaştı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, sosyal paylaşım hesabından Türkçe yayımladığı mesajda “Avrupa’nın güvenliği ve istikrarı için işbirliğimizin geliştirilmesini ve ülkelerimizin yararına stratejik ortaklığımızın daha da güçlendirilmesini umuyoruz” dedi. Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Hristodulides de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kutlayarak “Kıbrıs müzakerelerinin 2017’de Crans Montana’da kaldığı yerden devamına hazır oldukları” mesajı gönderdi.
NATO üyelik perspektifi nedeniyle son aylarda Ankara ile kriz yaşayan İsveç’in Başbakanı Ulf Kristersson, tebrik mesajında “Ortak geleceğimiz geleceğe yönelik bir önceliktir” vurgusu yaparken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Birlikte çalışmayı sürdürerek temmuzdaki NATO Zirvesi’ne hazırlanmayı sabırsızlıkla bekliyorum” değerlendirmesinde bulundu.
AB kurumları da yeni Erdoğan yönetimiyle işbirliği mesajları verdi. Avrupa Komisyonu Başkanı von der Leyen, “Halklarımızın çıkarına olacak şekilde ilişkileri ilerletmek için çalışmak hem Türkiye hem AB için stratejik önem taşımaktadır” mesajını paylaştı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Avrupa Komisyonunun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi tarafından yapılan ortak açıklamada, AB’nin “İnsan hakları, hukukun üstünlüğü, uluslararası hukuk ve bölgesel istikrar taahhütleri temelinde ortak refah ve istikrar için yapıcı bir ilişkiye doğru ilerlemek amacıyla Türkiye ile birlikte çalışmaya hazır olduğu” kaydedildi.
Soğuk dönem öngörüsü
Ancak bu işbirliği mesajlarına rağmen uzmanlar yeni dönemde Avrupa-Türkiye ilişkilerinde soğuk bir dönem öngörüyor.
Strasbourg Üniversitesi Türk Etüdleri Bölüm Başkanı ve siyaset bilimci Prof. Dr. Samim Akgönül, “Yeni Erdoğan dönemi ilişkilerin sertleşeceği bir dönem olacak, zira Erdoğan hiç olmadığı kadar sağda bir işbirliği inşa etti. İki aşırı milliyetçi parti ve iki radikal islamcı parti zaten liberalleri iyice tasfiye etmiş AKP’yi daha da Batı karşıtı bir çizgiye itecektir. Özellikle NATO konusunda Rusya çizgisine gelmesi artık kaçınılmaz” değerlendirmesini yaptı.
Yeni döneme rağmen Türk dış politikasında değişim beklemeyen Fransız Uluslararası Stratejik İlişkiler Enstitüsü (IRIS) Türkiye uzmanı Didier Billion ise “Erdoğan’ın güvenlik konusunda ülkesinin başlıca güvencesi olan NATO’yu terk etmek gibi bir niyeti yok” görüşünde.
Fotoğraf: Reuters/F. Lenoir
AB ile al-ver ilişkisine doğru
Ankara’nın AB ile üyelik perspektifli ilişkisi aslında pratikte sonlanmış durumda. Avrupa’da aşırı sağcı ve Avrupa karşıtlığının yükeldiği bir dönemde Avrupalı siyasiler de Türkiye’nin üyelik perspektifini özenle gündeme getirmemeye çalışıyor.
Konu, Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından da bloke edilmiş halde. AP, gümrük birliğinin güncellenmesi ya da vize serbestisi gibi konuları dahi Türkiye’de demokrasi, insan hakları ve hukuk devletine bağlılık alanlarındaki ilerleme koşuluna bağladı. Bu alanlarda yakın gelecekte ilerleme beklenmiyor.
AB buna karşılık sığınmacılar, düzensiz göç ya da terörle mücadele gibi konularda işbirliği istiyor. Bunun da iki tarafı “al-ver” olarak tanımlanabilecek yeni bir ilişkiye sürükleyebileceği tahmin ediliyor.
Bu arada Türkiye’deki yeni dönemi fırsat bilen kimi Avrupalı aşırı sağcı ve Hristiyan Demokrat çevreler Ankara ile zaten askıda olan katılım müzakerelerinin resmen durdurulmasını talep etmeye başladı.
Avrupa Konseyi bilmecesi
Türkiye, üyesi olduğu Avrupa Konseyi cephesinde de sıkışmış durumda. Ankara, bir Avrupa Konseyi organı olan AİHM’nin Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş kararlarını uygulamadığı gerekçesiyle önümüzdeki aylardan itibaren kimi yaptırımlarla yüzleşebilir. Türkiye, Avrupa Konseyi üyeliğinden kaynaklanan yükümlülük ve taahhütlerini tam olarak yerine getirmediği gerekçesiyle Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin denetim sürecinde de tutuluyor.
Avrupa Konseyi üyeliği Türkiye’nin siyasal planda “Avrupalı” kimliği açısından Ankara için stratejik öneme sahip. Bu üyeliğin sonlanması Avrupa ailesinden tamamen kopma anlamına geliyor. Strasbourg merkezli Avrupa Konseyi “değerler Avrupası”nı temsil ediyor. Tüm AB üyesi devletlere ek olarak, AB üyesi olmayan tüm Avrupa devletleri de Avrupa Konseyi’ne üye konumdalar.
Türkiye, Kavala’nın tutukluluğu nedeniyle Avrupa Konseyi’nin denetim sürecine girmişti Fotoğraf: DW
Türkiye ve Avrupa Siyasi Topluluğu
Bu kurumların ötesinde geçen yıl Fransa’nın önerisi üzerine oluşturulan Avrupa Siyasi Topluluğu (ASP) adlı bir diyalog ve işbirliği platformu bulunuyor. Enformel bir yapıya sahip bu oluşum, ilk liderler zirvesini geçen yıl Çekya’nın başkenti Prag’da gerçekleştirmişti. Daha çok enerji, jeostratejik sorunlar, siber güvenlik ve altyapı gibi konuların ele alındığı ASP’nin ikinci liderler zirvesi 1 Haziran Perşembe günü Moldova’nın başkenti Kişinev’de yapılacak.
Prag zirvesine katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kişinev’e de bekleniyor. ASP bünyesinde devletlerin hiçbir yükümlülükleri olmasa da bu kulüpte kalabilmek için de Avrupa Konseyi üyesi, yani büyük Avrupa ailesinin mensubu olmak gerekiyor.
Tüm göstergeler Türkiye’nin yeni dönemde Avrupa ile kurumsal ilişkilerinin jeostratejik planda NATO çerçevesinde, siyasal planda ise Avrupa Konseyi cephesinde yoğunlaşacağına işaret ediyor. Avrupa ülkelerinin hükümetleri ise bölgesinde vazgeçilmez aktör gördükleri Ankara ile ikili ilişkileri geliştirmek istediklerine dair mesajlar yolluyor.
Avrupa Yatırım Fonu (EIF), Türk mühendis Bülent Altan’ın kurucu ortağı arasında yer alan ve uzay teknolojisi yatırımlarına odaklanan Alpine Space Ventures’a 60 milyon euroluk kaynak sağladı.
Avrupa Yatırım Fonu (EIF) tarafından Türk yatırımcıya sağlanan kaynağı Dünya gazetesi yazarı Kerim Ülker kaleme aldı…
İstanbul doğumlu Bülent Altan, Türkiye’de çok fazla tanınmasa da aslında uzay yolculuğu konusunda dünyanın en önemli isimlerinden biri. Altan, eğitim için gittiği Almanya’da Münih Teknik Üniversitesi’nde enformatik bölümünden 2001 yılında mezun oldu.
Dünyaca ünlü ABD’li Stanford Ünviersitesi’nde Havacılık ve Uzay Mühendisliği alanında yüksek lisans yapan Altan, dünyanın en zengin adamlarından SpaceX ve Tesla’nın patronu Elon Musk’ın dikkatini çekti. Musk’ın uzay yolculuğuna başladığı Falcon 1 ve 9 roketlerinin babası olarak bilinen Türk mühendis hızla yükseldi ve SpaceX’in yönetici ekibinde yer aldı.
Kariyerinde Airbus, Yttrium gibi devler olan, en son olarak da 2019 yılında Avrupa’ya geri dönen Altan, havadaki ve uzaydaki ağlar için lazer iletişim teknolojisi alanında çalışan Mynaric’in CEO’luğunu üstlendi. Bu görevinin yanında hava ve uzay teknolojisine odaklı bir risk sermayesi şirketi olan Münih merkezli Alpine Space Ventures’ı (ASV) kuran Altan, bu firmayla da havacılık ve uzay konularında Avrupa’da önde gelen bir NewSpace fonu olarak çalışıyor.
SPACEX’İN BEYİN TAKIMIYLA ÇALIŞIYOR
SpaceX’te birlikte çalıştığı Alman yatırım bankacısı Joram Voelklein, Catriona Chambers, Elon Musk’ın eski Baş Mühendisi Hans Koenigsmann tarafından kurulan ve desteklenen Alpine Space Ventures’da, (ASV) yaklaşık 20 SpaceX yöneticisi ve çalışanı sınırlı ortak olarak bulunuyor. Avrupa’nın ABD özel uzay pazarına sert bir rakip olabileceğine inanan Altan’ın Alpine Space Ventures’a önemli bir yatırımcı geldi.
Avrupa Yatırım Fonu EIF, Alpine’e 60 milyon euro yatırım kararı aldı. Yatırım, InvestEU ve Avrupa Uzay programının CASSINI yatırım tesisi ile Alman hükümetinin Avrupa İyileştirme Programı (ERP) tarafından destekleniyor. Alpine’e yapılan yatırım, EIF’nin uzay teknolojisi odaklı bir fona yaptığı ilk yatırım özelliğini taşıyor.
4 ŞİRKETE YATIRIM YAPTI, 11 TANESİ DE SIRADA
Bu finansman, ASV’nin taahhüt edilen toplam sermayesini 100 milyon euronun üzerine çıkararak 160 milyon euroluk büyüklüğe ulaştırıyor. Uzay teknolojisi yatırımlarına odaklanan risk sermayesi fonu ASV, bugüne kadar Reflex Aerospace, Morpheus Space, Blackwave ve Source Energy olmak üzere dört şirkete yatırım yaptı.
ASV, önümüzdeki birkaç yıl içinde 11 şirketi daha desteklemeyi planlıyor. EIF CEO’su Marjut Falkstedt , “Uzay çok önemli teknolojik gelişmelerin kaynağı haline geldi ve önemi önümüzdeki on yılda artmaya devam edecek. Bu, karlı yatırımlar için önemli bir potansiyel fırsatı gösteriyor. Bu nedenle, NewSpace sektöründe Avrupa’nın yeteneklerini daha da artırmak için EIF’de Alpine Space Ventures gibi ileri teknoloji yatırımcılarını desteklemekten gurur duyuyoruz” dedi.
Avrupa’da geçtiğimiz haftalarda kripto paralar hakkında kabul edilen mevzuat MiCA bize neler sunuyor neleri ele alacak, yazımızda detaylıca inceledik.
Avrupa’da geçtiğimiz haftalarda kripto paralar hakkında kabul edilen mevzuat MiCA bize neler sunuyor neleri ele alacak, yazımızda detaylıca inceledik.
MiCA (Markets in Crypto Assets) düzenlemeleri kripto paralar için atılan ilk somut adım olma özelliğini taşıyor. Bu mevzuat Avrupa Parlamentosu’ndan geçti.
Avrupa’nın Kabul Ettiği MiCA Düzenlemesi Nedir?
Kripto para sektörünün yaygınlaşması son birkaç yıl oldukça hızlanmış olsa da teknolojinin ve ürünlerinin hala başında olduğumuzu söylemek yanlış olmaz. Bununla birlikte sektörde geçen yıl yaşadığımız batma ve iflas olayları düzenleyicilerin bu konuda adım atmasını hızlandırdı.
Ekim 2022’de Avrupa Birliği, Kripto Varlık Piyasaları (MiCA) Yönetmeliği konusunda bir politika mutabakatına vardı. Bu yönetmelik, Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı ve dünyadaki kripto varlıklar için ilk düzenleyici çerçeve haline geldi. MiCA’nın amacı, finansal istikrarı sağlamak, yeniliği desteklemek ve tüketicileri ile yatırımcıları korumaktır. Bu düzenleme, ihraççıları ve hizmet sağlayıcıları kapsayarak 2024 ortası ile 2025 başı arasında yürürlüğe girecek ve Avrupa’yı kripto pazarında cazip bir bölge haline getirmeyi hedefliyor.
MiCA, kripto varlıkları “dağıtılmış defter teknolojisi (DLT) veya benzer teknoloji kullanılarak elektronik olarak aktarılabilen ve saklanabilen değer veya hakların dijital bir temsili” olarak tanımlar. Yönetmelik, ‘kripto para birimleri’ ve ‘token’lar arasında ayrım yapar ve kripto varlık ihraççıları ile kripto varlık hizmet sağlayıcıları (CASP’ler) için gereksinimler belirler. Kripto varlık ihraççıları, ihraç ettikleri varlıklar hakkında eksiksiz ve şeffaf bilgi sağlamalı ve açıklama ve şeffaflık kurallarına uymalıdır. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları kayıtlı olmalı ve güvenlik önlemleri ile kara para aklamayı önleme uyumluluğu uygulamalıdır.
MiCA, merkezi olmayan defter teknolojisi (DLT) kullanan dijital varlıklar için düzenleyici bir çerçeve sağlar. Yönetmelik, varlık referanslı token’lar (ART’ler), elektronik para belirteçleri (EMT’ler) ve yardımcı token’lar gibi ana kripto varlık türlerini kapsar. MiCA’nın kapsamı dışında ise DeFi endüstrisi, NFT’ler ve merkez bankası dijital para birimleri (CBDC’ler) gibi bazı yeni paradigmalar yer almaktadır.
MiCA, inovasyonu destekleyerek kripto pazarındaki tüketicilere düzenleyici kesinlik ve daha güçlü korumalar sağlamayı hedeflemektedir. Ayrıca, çevresel etkiyi azaltmak için kripto para birimlerinin doğurabileceği sorunları ele almaktadır. MiCA, daha geniş bir düzenleme çabasının parçası olarak tasarlanmış olup, Dijital Operasyonel Esneklik Yasası (DORA), DLT Pilot Rejimi ve Fon Transferi Yönetmeliği (TFR) gibi diğer girişimleri içermektedir.
Sonuç olarak, MiCA, Avrupa Birliği’ni kripto varlık pazarında öncü bir düzenleyici çerçeve sunarak finansal istikrarı sağlama, yeniliği destekleme ve tüketicileri koruma konularında önemli bir adım olarak kabul edilmektedir.
Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA), kripto teklifleriyle tüketicileri yanıltmamaları konusunda Avrupa Birliği’ndeki firmaları uyardı.
Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA), kripto teklifleriyle tüketicileri yanıltmamaları konusunda Avrupa Birliği’ndeki firmaları uyardı.
Avrupa Birliği’nde netleşmeye başlayan kripto düzenlemeleri (MiCA), günden güne sektöre ışık tutmaya devam ediyor. Bu düzenlemeler neticesinde, otoriteler ve kuruluşlardan yeni hamleler geliyor. Kriptoşirketleri Avrupa’ya akın ederken, düzenleyici kurumların tutumu dikkat çekiyor.
Son olarak ESMA, geleneksel finans ürünlerini sunmak için düzenleyici onayı alan kurumların kripto konusundaki hamleleri konusunda dikkatli olmalarını talep etti.
ESMA, Kripto Konusunda Dikkatli
Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA), müşterilerine kripto teklifi sunan kuruluşların dikkatli olması gerektiğini belirtti.
Avrupa’nın düzenleyici bir kurumu olan ESMA, geleneksel finans ürünü sunan şirketlere gönderme yaptı. ESMA, bu şirketlerin, kripto konusunda hizmet sunarken müşterilere yanlış güvenlik duygularını yüklememesi gerektiğini söyledi.
ESMA‘nın burada dikkat ettiği şey, kripto para birimlerinin riskli varlık sınıfında olması ve yüksek volatilite ile hareket ediyor olmasından kaynaklanıyor. ESMA’ya göre, geleneksel finans ürünleriyle ilgili hizmet sunan şirketlerin, kriptohizmetisunmalarıhalinde yatırımcılarına dikkatli yanaşmaları gerekiyor.
Mevcut AvrupaBirliği kuralları, yatırım araçlarının müşterilere uygun bir şekilde sunulmasını sağlıyor. Ancak kripto henüz tam anlamıyla bu konuda netleşmiş durumda değil. MiCA‘nın da 18 ay içinde yürürlüğe girene kadar düzenleyici boşluklar bırakacağı konuşuluyor. Tüm bunlara dikkat çeken ESMA, kripto teklifiyle müşteri çekecek şirketlere uyarıda bulundu.
Avrupa’da doğalgaz fiyatları 2021 ortasından bu yana en düşük seviye olan 25 euronun altına gerilerken uzmanlar Çin’in LNG talebindeki düşüşe bağlı olarak fiyatların 20 euronun altına gerileyebileceğini belirtiyor.
Avrupa gaz fiyatları, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden önce arzı kısmaya başladığı 2021 ortasından bu yana en düşük seviyeye inerken bu durumun enflasyonun tersine dönmesi ve tüketicilerin rahatlama yaşamasına yardımcı olacağı değerlendiriliyor.
Vadeli gaz fiyatlarında şimdiden üçte iki oranında düşüşe karşılık gelen gerileme sadece hanehalkı bütçeleri üzerindeki baskıyı hafifletmedi. Aynı zamanda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in elideki en büyük pazarlık kozlarından biri oaln bölgeye gaz arzını kısma kabiliyetini de baltalıyor.
Bazı yatırımcılar kısa vadede fiyatların bu yaz negatife bile gidebileceğini öngörürken tablo geçen yılın Mayıs ayı ile karşılaştırıldığında taban tabana zıt bir görüntü çiziyor.
Vadeli gaz fiyatları mevcut seviyenin dört katına çıkmıştı
O dönemde vadeli işlemler şu ankinin dört katı seviyesine çıkmış ve Rusya’nın gaz arzını kesmesi sonrası ülkeler ışıkları açık tutmak için kömür üretimini yeniden canlandırmak zorunda kalmışlardı.
Geride kalan süre boyunca arz açığı yaşanması ve Avrupa’nın kıştan önce gaz depolama miktarını yeterli seviyelere getirip getirmeyeceğine dair endişeler yaşanırken mevcut durumda stokların ortalamanın üzerine çıktığı ve planlandan önce doldurulabileceği değerlendiriliyor.
Gösterge olarak kabul edilen Hollanda vadeli gaz kontratları art arda sekiz hafta boyunca gerilerken 2021 Mayıs ayından beri ilk kez megavat saat başına 25 euronun altına düştü.
Rusya’nın kesintilerinden oluşan boşluğu doldurmakta sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatının yanı sıra nispeten yumuşak geçen kış da etkili olurken bu faktörler bölgenin depolardan daha yüksek oranda gaz çekmesine engel oldu.
Beş yıllık Avrupa ortalaması yüzde 50 seviyesinde gerçekleşirken mevcut durumda Avrupa genelinde rezervler neredeyse yüzde 67 doluluk seviyesine ulaşmış durumda. Gas Infrastructure Europe’un verilerine göre Almanya’daki stoklar ise yüzde 73 doluluk oranına ulaştı.
Ekonomide yaşanan zayıflık da enerji tüketimini azaltarak fiyatların düşmesinde rol oynuyor. Çin’in toparlanmasında yaşanan ivme kaybı, Avrupa imalatının yaşadığı derin düşüş ve Almanya’nın ilk çeyrekte beklenmedik şekilde küçülerek resesyona sürüklenmesi başlıca faktörler olarak öne çıktı.
Yenilenebilir enerjide üretimi artırma çalışmaları hızlandı
Bununla birlikte Avrupa daha fazla yenilenebilir enerji üretmeye çalışmalarını sürdürüyor. Yeni güneş ve rüzgar çiftliklerinin kurulması, iyi hava koşulları bu yol enerji üretiminde gaza olan ihtiyacın azalmasına yardımcı olurken talep üzerindeki baskının gevşemesine yardımcı oldu.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel Kıdemli Üyesi George Zachmann fiyatlarla ilgili, “Fiyatlardaki düşüş Avrupa için mükemmel bir haber ve Rusya’nın vanaları kapatması sonrası artan LNG ithalatının yanı sıra talepteki azalmanın Avrupa pazarını hızla dengelendiğini gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
Hanehalkarı için fiyat avantajları ise açıkça görülecek seviyeye ulaşmış durumda. Euro Bölgesi enflasyonu Mayıs ayında yüzde 6,3 seviyesine gerilediği tahmin edilirken bu Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden önce görülen en düşük seviye.
Öte yandan merkez bankalarının faizler yükseltmesi sonrasında bile enflasyonun arkasında yatan faktörler daha yapışkan hale geliyor. Bunun nedeninin kısmen enerji maliyetlerinin ekonomide daha geniş bir alana etki ederek mal ve hizmet fiyatlarına yansıması olması değerlendiriliyor. Manşet enflasyonun gerilemesiyle ücretlerdeki baskı hafifleyecek olsa da bu sürecin zaman alması bekleniyor.
Çoğu sektör için kriz Rusya’nın 2022 Şubat ayında Ukrayna’yı işgal etmesiyle başladı. Enerji tarafında ise bu durum 2 yıl önce Rusya’nın Ukrayna üzerinden gaz tedarikini artırmayı reddetmesiyle başlamıştı. Şu anda ise Ukrayna Rusya’nın Batı Avrupa’ya gaz tedarik ettiği tek boru hattı olarak öne çıkıyor.
Fiyatlarda yakından takip edilen Çin LNG talebi etkili olacak
Piyasa ise Çin’den gelen gaz talebini yakında takip ediyor. Energy Aspects’deki analistlere göre Çin’in LNG ithalatının zayıf olduğu kanıtlanırsa Avrupa’da gaz fiyatları megavat saat başına 20 euronun altına gerileyebilir.
Enerji fiyatlarının mevcut düşük halinin Avrupa’da geçen yıl enerji maliyetlerinde yaşanan artışlara kesintiye uğrayan endüstriyel talepte bir artışı tetiklemesi beklenmiyor. Bunun ne zaman geleceği veya geri gelip gelmeyeceğinin ise piyasada dibin nerede görüleceğini anlmaya çalışan gaz yatırımcıları için en büyük sorulardan biri olduğu belirtiliyor.
İflas eden bazı sektörler geri dönmeyebilir
Bazı uzmanlar bu kaybın bir kısmının kalıcı olduğuna vurgu yapıyor. Atlantik Konseyi’nin Küresel Enerji Merkezi’nde kıdemli araştırmacı olan Brenda Shaffer konuyla ilgili, “ Talep yıkımı endüstrinin çöküşü için güzel bir tabi. Avrupa’daki yüksek enerji fiyatları nedeniyle başta gaz yoğun olanlar olmak üzere birçok sektör iflas etti ya da Avrupa dışına taşındı. Enerji fiyatları düşse de bu endüstriler geri gelmeyecek” değerlendirmesinde bulundu.
Citigroup stratejistleri yapay zekâ alanında beklenen patlama ve ABD’de parasal sıkılaşmanın sonuna gelindiği değerlendirmesiyle teknoloji hisseleri için tavsiyesini “ağırlığını artır”a ABD hisseleri içinse “nötr”e yükseltti.
Citigroup Inc. stratejistleri, yapay zekanın beklenen yükselişi, Fed’in faiz artışlarında beklenen son ve Çin ve Avrupa’ya kıyasla dirençli Amerikan ekonomik büyümesi üzerine ABD hisse senetleri için tavsiyesini “nötr”e ve teknoloji hisseleri için tavsiyesini ise “ağırlığını artır” yükseltti.
Aralarında Dirk Willer’ın da olduğu Citi’nin küresel varlık tahsis ekibindeki stratejistler geçtikleri bir bilgi notunda, ABD hisse senetlerinin teknoloji şirketlerinin devasa sermayelerinin büyük oranda yapay zekaya maruz kalmalarıyla destek bulduğunu vurguladılar. Böylelikle ABD hisselerinin Fed sıkılaştırma döngüsünü tamamladığında diğer Borsalardan daha iyi performans göstermelerine yardımcı olması bekleniyor.
ABD hisse senetlerinde bu yıl yaşanan toparlanma yatırımcıların yüksek getiri potansiyeli ve yapay zekaya açık şirketlere yönelmesi sayesinde bir grup teknoloji devi liderliğinde gerçekleşti. Nasdaq 100 Endeksi yüzde 27’lik primle dünyanın en iyi performanslarından birine imza atarken 1998’den bu yana yapılan en iyi yıl başlangıcını gerçekleştirdi.
Avrupa’da Stoxx 600 ve S&P 500 de yaklaşık yüzde 8 arttı. ABD’li çip devi Nvidia Corp. yapay zeka işlemcilerine olan talebin patlama yaşamasıyla Perşembe günü rekor bir seviyeye yükselerek 1 trilyon dolarlık piyasa değerine yaklaştı.
Avrupa hisseleri için “ağırlığını düşür” Çinli şirketler için “nötr”e düşürdü
Öte yandan stratejistlerden oluşan ekip zayıf Çin büyümesinin Avrupa iş döngüsüne zarar vereceğinden Avrupa hisse senetleri için tavsiyesini “ağırlığını düşür”e, Çinli şirketlerin hisse senetlerini ise nötr seviyesine indirdiler. Banka İngiliz hisselerinde ise savunmacı karakteristikleri ve ucuz değerlemeleri nedeniyle ağırlığını artıra yükseltti.
Citi stratejistleri, Aralık ayı başlarında ABD hisse senetleri için tavsiyesini ağırlığını azalta düşürmüş Avrupa hisseleri için ise nötre çevirmişti. Banka Cuma günü geçtiği notta ABD hisseleri için ağırlığını azalt tavsiyesi vermesinin nedeninin resesyon endişeleri olduğunu ve hisselerin geleneksel olarak resesyon döneminde dip yaptığını söyledi. Ancak Citi ekonomistileri artık ABD’de olası bir resesyonun dördüncü çeyrekte başlayabileceğini ve bunun daha da ötelenme riski olduğunu düşündüklerini belirttiler.
Banka stratejistleri geçtikleri bilgi notunda, “Uzun süredir beklenen resesyonun hala uzakta olduğu ve Mart ayında yaşanan bankacılık krizinden dolayı beklenen kredi sıkılaştırmasının hala kayda değer bir biçimde gerçeğe dönüşmediğini kabul etmeliyiz” ifadelerine yer verdiler.
Türkiye’nin en büyük ıslak mendil üreticisi Sapro, bu yıl kapasiteyi yüzde 100 kullanmayı, ihracatını da 130 milyon dolara çıkarmayı planlıyor. Sapro Temizlik Ürünleri Genel Müdürü Murat Gönül, sanayicinin önünü görebilmesi gerektiğini belirterek, “Makro dengelerin bir standardı olmalı. Dövizde denge şirketlerin yönetilmesi için hayati değere sahip” dedi.
Nilgün ÖZDEMİR
Türkiye’nin en büyük ıslak mendil üreticisi Sapro, ihracatta açık ara liderliğini sürdürüyor. Private label sektöründe faaliyet gösteren ve iç piyasadaki pazar payı yüzde 40’ın üzerinde bulunan şirket, üretiminin yüzde 75’ini ihraç ediyor. 65 ülkede 250 firma için üretim yapan ve en yakın rakibinin 10 katından fazla ihracat gerçekleştiren Sapro, dünyanın da sayılı ıslak mendil üreticileri arasında yer alıyor. 2022’de 112 milyon dolar ihracat yaptıklarını söyleyen Sapro Temizlik Ürünleri Genel Müdürü Murat Gönül, 2023 yılı hedeflerinin ise 130 milyon dolar olduğunu belirtti. Sapro’nun sektöründe Avrupa’nın en büyük oyuncularından biri olduğunu belirten Gönül, firmalarının Türkiye’nin kendi sektöründe en fazla Ar-Ge yatırımı yapan firmaları arasında olduğunu kaydetti. Sapro fabrikalarında günde 161 milyon yaprak üretimi gerçekleştiğine dikkat çeken Gönül, “2022 yılında yapılan yeni hat yatırımları ile üretim kapasitemizi yüzde 40 arttırdık. 2023 yılında ise bu kapasiteyi yüzde 100 kullanmayı hedefliyoruz” dedi.
Avrupa’daki 7 temsilcilik kanalı ve 9 deposu ile müşterilerine hızlıca ulaştıklarını ve bu sayede tüm talebi karşılayabildiklerini belirten Gönül, “Bu özelliklerimiz sayesinde, rakiplerimizden de bir adım öne geçiyoruz” dedi. Gönül bu sayede, 2021 yılında Bulgaristan’da kurdukları ikinci üretim merkezi sayesinde toplam ihracat miktarını arttırdıklarını açıkladı. Bulgaristan’da yatırım yapmanın iki yönü olduğuna dikkat çeken Gönül, “Bulgaristan’a yatırım yapmamızdaki birinci neden, bazı müşterilerimizin özellikle Avrupa ürünlerini talep ediyor olması. Bir diğer sebep ise Balkanlar’daki pazara çok daha yakın olmak istememizden kaynaklanıyor” açıklamasında bulundu.
“Avrupa’da ilk 4’teyiz”
Merkezi İstanbul’da bulunan Sapro’nun, ıslak mendil üretiminde Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın ise dört büyük üreticisinden biri olduğunu anlatan Gönül, nonwoven kumaş, karton ambalajlar, plastikler ve ıslak mendil ürünleri dahil olmak üzere uçtan uca entegre üretim yapan dört şirketten oluştuğunu belirtti. Islak mendilde dünyadaki oluşumun private üretimi şeklinde döndüğünü anlatan Gönül, kendi markası olan firmaların bile bu şekilde üretim yaptıklarını bildirdi. Kilo başı ihracat miktarının dolar bazında artırılması gerektiğine dikkat çeken Gönül, sanayicinin sorunlarının çözülmesi gerektiğini vurguladı. Sanayicinin önünü görebilmesi için, makro dengelerin bir standardı olması gerektiğine işaret eden Gönül, özellikle dövizde dengenin şirketlerin yönetilmesi açısından hayati değere sahip olduğunu söyledi.
10 milyon euroluk kredi aldı
Murat Gönül, Newipe üretimini için Kasım 2020’de Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın (TSKB) ortak girişimiyle sağlanan fondan 21 milyon euro kredii aldıklarını anlattı. Gönül, Nisan 2023’te de EBRD ve TSKB ortak girişimiyle sağlanan 10 milyon euroluk Newipe üretimine yönelik işletme kredisi fonu ile yeni nesil sürdürülebilir kumaşın daha geniş ölçekli üretiminin yanı sıra, işletme sermayesi ihtiyaçlarının da karşılanmış olacağını belirterek, Newipe’a toplamda 40 milyon euro yatırım yapıldığını açıkladı.
25’inci yıla özel ürün: NEWIPE
Murat Gönül, Sapro’nun sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında 25’inci yılına özel, dünyanın ilk ve tek yeni nesil sürdürülebilir viskon kumaşını ürettiğini söyledi. Gönül, Newipe adı verilen viskon kumaşın, jenerik viskon kumaşlara kıyasla daha az karbon ayak izi bırakarak üretildiğini ve doğaya dönüşünün daha hızlı olduğunu belirtti. Newipe’ın yumuşak dokusuyla tüketici beklentilerini yüzde 100 karşıladığını belirten Gönül, ürünün doğada hızlı çözülmesi ve plastik içermeyen doğal yapısıyla çevreye ve geleceğe dost bir ürün olduğunu söyledi. Çevresel sürdürülebilirlik bilinciyle geliştirilen Newipe’ın, yüzde 100 yenilenebilir bitki lifleri içerdiğine dikkat çeken Gönül, “Geri dönüştüğünde, çevreye zarar vermeyecek toksik olmayan bileşenlere parçalanabiliyor ve dağıldığında kolayca organik maddeye dönüşebiliyor” dedi.
Hırvatistan’ın başkenti Zagreb’de düzenlenen Avrupa Güreş Şampiyonası’nda milli sporcular 6 altın, 3 gümüş ve 8 bronz madalya elde etti.
Milli güreşçiler, Hırvatistan’da düzenlenen Avrupa Şampiyonası’nı 17 madalyayla tamamladı.
Başkent Zagreb’de bir hafta süren organizasyon sona erdi. 6 altın, 3 gümüş ve 8 bronz olmak üzere toplam 17 madalya kazanan Türkiye, geçen yıl kırdığı madalya rekorunu elde etti.
Milliler, Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de geçen yıl gerçekleştirilen Avrupa Güreş Şampiyonası’nda 7 altın, 3 gümüş ve 7 bronz olmak üzere toplam 17 madalya almıştı.
Hırvatistan’da 9 milli güreşçi finalde mücadele ederken Taha Akgül, Feyzullah Aktürk, Yasemin Adar Yiğit, Rıza Kayaalp, Adem Burak Uzun ve Burhan Akbudak, kürsünün en üst basamağına çıkmayı başardı.
Milli güreşçilerden Rıza Kayaalp 12, Taha Akgül 10, Yasemin Adar Yiğit ise 6. kez Avrupa şampiyonu olma başarısı gösterdi.
Rıza Kayaalp, 12 Avrupa şampiyonluğu bulunan Rus Aleksandr Karelin’in rekorunu egale etti.
– Grekoromen stilde takım şampiyonluğu
Türkiye, takım halinde grekoromen stilde şampiyon, kadınlarda ikinci, serbest stilde ise üçüncü oldu. 3 altın, 1 gümüş ve 2 bronz madalya kazanan Grekoromen Güreş Milli Takımı, 17 yıl sonra Avrupa şampiyonluğuna ulaştı.
Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da geçen yıl düzenlenen Dünya Şampiyonası’nda Türkiye, grekoromen stil takım sıralamasında da zirvede yer almıştı.
2023 Avrupa Güreş Şampiyonası’nda kategorilere göre ülke sıralaması şöyle:
Erkekler serbest stil: 1. Azerbaycan (150 puan), 2. Gürcistan (137 puan), 3. Türkiye (115 puan)
Kadınlar: 1. Ukrayna (157 puan), 2. Türkiye (136 puan), 3. Bulgaristan (94 puan)
Grekoromen: 1. Türkiye (155 puan), 2. Azerbaycan (145 puan), 3. Gürcistan (124 puan)
– Madalya kazanan milli sporcular
Hırvatistan’daki organizasyonda madalya elde eden milli sporcular ve sıkletleri şöyle:
– Erkekler serbest stil (2 altın, 1 gümüş, 3 bronz)
Altın: 125 kilo Taha Akgül, 92 kilo Feyzullah Aktürk
Gümüş: 57 kilo Süleyman Atlı
Bronz: 61 kilo Emrah Ormanoğlu, 74 kilo Soner Demirtaş, 97 kilo İbrahim Çiftçi
– Kadınlar (1 altın, 1 gümüş, 3 bronz)
Altın: 76 kilo Yasemin Adar Yiğit
Gümüş: 72 kilo Buse Tosun Çavuşoğlu
Bronz: 50 kilo Evin Demirhan Yavuz, 53 kilo Zeynep Yetgil, 68 kilo Nesrin Baş
– Grekoromen (3 altın, 1 gümüş, 2 bronz)
Altın: 130 kilo Rıza Kayaalp, 55 kilo Adem Burak Uzun, 82 kilo Burhan Akbudak
Gümüş: 87 kilo Ali Cengiz
Bronz: 77 kilo Yunus Emre Başar, 72 kilo Selçuk Can
