İnsanlar ekseriyetle toplumsal varlıklardır ve araştırmalar, toplumsal kontakların duygusal ve fizikî sıhhat için hayati değer taşıdığını göstermektedir. Fakat bazen özel vakit olarak isimlendirilen yalnız vakit da yalnızca kendinizle vakit geçirmek açısından yararlıdır ve zihinsel sıhhat açısından olumlu bir rol oynar.
Diğer insanların etrafınızda olması ödülleriyle birlikte gelir, lakin birebir vakitte gerilim yaratır. İnsanların ne düşündüğü hakkında endişeleniyor olabilir yahut reddedilmekten kaçınmak ve başkalarına ahenk sağlamak için davranışlarınızı değiştirebilirsiniz. Bu, zorlukların kimileri yalnız vaktin neden bu kadar kıymetli olabileceğini gösterir.
Yalnız vaktin faydaları
Kendinize ayırdığınız vakit, toplumsal baskılardan kurtulma ve kendi fikirlerinize, hislerinize ve tecrübelerinize odaklanma fırsatı verir. Yalnız vakit bulmak ayrıyeten birçok değerli yarar sağlayabilir. Bunların kimileri şunları içerir:
● Şahsî keşfin geliştirilmesi
● Yaratıcılığın artması
● Daha fazla toplumsal enerji
● Şahsî keşfin geliştirilmesi
Kendi benliğinizle rahat hissetmek, müdahale olmadan nitekim kendi tutkularınızı keşfetme vakti ve özgürlüğü sağlayabilir. Yeni şeyler denemek, sizi büyüleyen mevzuları araştırmak, bilgi edinmek ve hatta kendinizi söz etmenin yeni metotlarını uygulamak için bir yol olabilir.
Kendinize yalnız vakit vermek, öteki insanların uygulayabileceği baskı ve yargılamalar olmadan bu şeyleri keşfetmenize imkan tanır. Kendine vakit ayırmak, büyüme ve ferdî gelişim için hayati değer taşır. Oburlarının gereksinimleri, ilgi alanları ve fikirleriyle ilgilenmek yerine, yalnız vakit sizi kendinize odaklanmaya yönlendirir.
● Yaratıcılığın artması
Yalnız vakit, zihninizin dolaşmasına ve yaratıcılığınızı güçlendirmenize fırsat tanır. Diğerleriyle ilgilenme yahut etkileşim kurma muhtaçlığı olmadan, dış tesirlere aldırış etmeden kendi iç dünyanıza odaklanabilirsiniz.
Aslında araştırmalar, yalnız kalmanın beyinde yaratıcı süreci beslemeye yardımcı olabilecek değişikliklere yol açabileceğini göstermektedir. Bir çalışma, vakit zaman kasıtlı olarak çekilerek yalnız vakit geçirme eğiliminde olan insanların birebir vakitte son derece yaratıcı beşerler olduğunu bulmuştur.
● Daha fazla toplumsal enerji
Yalnız yaşamanın çoklukla olumsuz bir imajı vardır. Fakat, araştırmacılar yalnız yaşayan insanların, başkalarıyla birlikte yaşayan insanlardan daha varlıklı toplumsal hayatlara ve daha fazla toplumsal güce sahip olabileceğini bulmuşlardır.
Yalnız kalmak neden her vakit kolay olmayabilir?
Birçok insan için yalnız vakit, çeşitli nedenlerle zorlayıcı olabilir. Bir araştırma, birçok insanın kendi niyetleriyle yalnız kalmak yerine kendilerine acı veren elektrik şokları vermeyi tercih edebileceğini bulmuştur.
İnsanların yalnız kalmakta zorlanabilecekleri kimi nedenler şunları içerebilir:
Yalnız kalmaya karşı deneyimsizlik: Birtakım beşerler, öbür insanların etrafında bulunmaya o kadar alışkın oldukları için kendilerine vakit ayırmakla ilgili tecrübesiz olabilirler. Toplumsal ikazın ansızın kesilmesi onları soyutlanmış yahut kopuk hissettirebilir.
Tehdit edici niyetler ve hisler: Diğer durumlarda, yalnız kalmak ve içe dönmek sıkıntı yahut hatta acı verici olabilir. Beşerler, bu iç müşahedesi külfet verici bulabilir yahut kendilerini fikir karışıklığı ve tasa içinde bulabilirler.
Sosyal damgalama: Yalnız kalmak hakkında olumsuz tavırlarla karşılaşan yahut yalnızlığı anti-sosyal davranış yahut toplumsal reddetme biçimi olarak görenler için, yalnızlık acı verici bir cezaya misal ve toplumsal damgalama, yalnız kalmayla ilgili hissettikleri hisleri şekillendirmede rol oynayabilir.
Bir araştırma, insanların çoklukla yalnız yapacakları şeylerden kaçındığını bulmuştur. Bu cins bulgular, yalnız olma konusunda bir utanç hissinin insanların bu tıp aktiflikleri keyifle yapmalarını etkilediğini göstermektedir.
Kişiliğinizin, yalnız kalma gereksiniminizi ve bu durumun size sağlayacağı yararları belirlemede tesirli olduğunu unutmamak değerlidir. Örneğin, dışadönük şahıslar toplumsal tecrübelerden güç alır, bu yüzden yalnızlık onlar için daha güç olabilir. Öte yandan içedönük şahıslar yalnız kalmaktan güç kazanırlar.
Ancak yalnızca dışadönük biri olduğunuz için kendinize vakit ayırmaktan keyif almayacağınızı düşünmeyin. Bir çalışma, içedönüklerin ve dışadönüklerin yalnızlıktan aldıkları keyif ölçüsünde aslında bir fark olmadığı ortaya çıkmıştır. Tanınan inancın tersine, içedönükler dışadönüklerden daha çok yalnızlık keyfi almamışlardır. Kişilik tipiniz ne olursa olsun, bazen kendinize kaliteli vakit ayırmanızın yararlı olabileceği durumlar olabilir.
Tek başına vakit geçirmek ile yalnızlık ortasındaki fark
Yalnızlığın yüksek tansiyon, süratli bilişsel gerileme, toplumsal tasa ve Alzheimer hastalığı riskinin artması üzere önemli sıhhat sonuçlarıyla alakalı olduğu birçok delil bulunmaktadır. Yalnızlık, depresyon, anksiyete, obezite, yüksek tansiyon ve erken mevt riski üzere çeşitli olumsuz sıhhat sonuçlarıyla bağlıdır. Lakin tek başına vakit geçirmek, yalnızlıkla tıpkı şey değildir. Yalnızlık, izolasyonla bağlı olumsuz hislerle belirlenirken; tek başına vakit, özgürlük, ilham ve yenilenme bulmak için yalnız kalmayı içerir.
Yalnız vakitlere gereksiniminiz olduğunuza dair işaretler
Başkalarından biraz uzak kalmaya gereksiniminiz olduğunu gösteren işaretleri her vakit kolay kolay tanımlamak mümkün olmayabilir. İşaretlerden kimileri şunlardır:
● Kısa vadeli öfkeli hissetme
● Bazı küçük şeylere bile kolaylıkla tahammülsüz olma
● Diğer beşerlerle birlikte yapmak istediğin şeylere ilgi kaybetme
● Bunalıp çok uyarılmış hissetme
● Odaklanmada zahmet çekme
● Öbür beşerlerle vakit geçirmek konusunda korkulu hissetme
İyi haber şu ki, şayet bu işaretlerden rastgele biriyle gayret ediyorsanız, biraz yalnız vakit değerli bir tesire sahip olabilir. Bir araştırmada, yaklaşık olarak vaktinin %11’ini yalnız geçirdiğini belirten beşerler, sonraki güçlü toplumsal tecrübelerinde daha az olumsuz hissettiler.
Yalnız vakit geçirmenin yolları
Eğer yalnız vakit geçirmeyi düşünüyorsanız, zihinsel sıhhatinize yararlı olacak formda yapmanız kıymetlidir. Yalnızlık, istekli olduğunda yararlıdır. Ayrıyeten, istediğiniz vakit toplumsal dünyanıza dönebileceğinizi hissetmeniz kıymetlidir.
Bir vakit seçin: Yalnız vakit geçirmek istediğiniz vakti belirleyin. Bu vakti planınıza dahil edin ve öbür insanların bu vakit diliminde sizi rahatsız etmemelerini sağlayın.
Sosyal medyayı kapatın: Sosyal karşılaştırmalar yapmaya neden olan bilhassa dikkat dağıtıcı olan şeylerden kaçının. Odaklanmanız, kendi niyetlerinize ve ilgi alanlarınıza yönelik olmalıdır; öbür insanların yaptıklarıyla ilgili değil.
Plan yapın: Herkes yalnız vakit geçirme konusunda rahat değildir, bu nedenle ne yapmak istediğinizi planlamanız size yardımcı olabilir. Bu, biraz rahatlama vakti, favori bir hobinin keşfi yahut bir kitap okuma üzere şeyleri içerebilir.
Yürüyüş yapın: Araştırmalar, dışarıda bulunmanın sıhhat üzerinde olumlu bir tesiri olduğunu bulmuştur. Şayet çok fazla toplumsal etkileşimle sıkışmış ve bastırılmış hissediyorsanız, farklı bir görünüm eşliğinde yalnız başınıza biraz dışarıda vakit geçirmek önemli bir tesir yaratabilir.
Kendinize vakit ayırıp yapmak istediğiniz şeyleri düşünün, akabinde bunları yalnız yapmaya başlayın.
Sağlıklı ölçüde yalnız vakit ne kadar olmalı?
Her insanın yalnız kalmak ve toplumsal vakit geçirmek için farklı gereksinimleri vardır. Kimilerine makûs bir ruh hali düzeltmek için yalnızca birkaç dakika gerektirebilirken, başkaları daha uzun yalnız vakit dilimlerine muhtaçlık duyabilir. Kendi eşsiz gereksinimlerinize uygun bir istikrar bulmaya çalışın.
Başkalarının yalnız vaktinize hürmet göstermesi
Yalnız kalmak için vakit ayırmak her vakit kolay değildir. Etrafınızdaki beşerler farklı toplumsal gereksinimlere sahip olabilir ve yalnız kalma gereksiniminizi anlamayabilirler. Aile sorumlulukları ve çocuk bakımı üzere nedenler de kendinize vakit ayırmayı zorlaştırabilir.
İhtiyacınız olan vakti elde etmek için atabileceğiniz birtakım adımlar şunlardır:
Açık olun: Etrafınızdaki insanlara, oda arkadaşlarınızdan aile üyelerine yahut partnerinize, yalnız vaktinize gereksiniminiz olduğunu söyleyin.
Belirgin olun: İnsanlara ne manaya geldiğini söyleyin. Örneğin, bir kitap okumak, bir televizyon programı izlemek yahut bir podcast dinlemek için kesintisiz makul bir mühlete gereksiniminiz olduğunu söyleyebilirsiniz.
Karşılık verin: İnsanlar size yalnız vaktinizi sağlamak için adımlar atacaklarsa, birebir kanıyı göstermeniz kıymetlidir. Kendilerine biraz vakit ayırdıklarında sorumlulukları üstlenmeyi teklif edin.
Esnek olun: Yalnız vaktinizi bulmaya çalışırken, yalnız yaşamıyorsanız yahut başka beşerlerle yakın bir alanda yaşıyorsanız; esnek olmanız ve kendinize vakit ayırmak için fırsatlar aramanız gerekebilir. Sabahları erken kalkıp konuttaki başka beşerler uyanmadan evvel huzurlu bir vakit geçirmek üzere seçenekleri deneyin. Bu bir seçenek değilse, dışarıda yürümek yahut öteki aile üyelerinin çocukları izlemesine yahut konut işlerini yapmasına müsaade verirken bir mola vermek üzere şeyler yararlı olabilir.
Yalnız kalma korkusunu yenmek için ipuçları
Yalnız kalmak fikrinin sizi yalnız hissettireceğinden korkuyorsanız, araştırmalar yalnız geçirilen vakti yalnızlık yerine kendine vakit ayırma olarak yine yapılandırmanın yararlı olabileceğini öne sürüyor.
Tek başına kalmak bazen yalnızlıkla karıştırılır, lakin açıkça görülmektedir ki vakit zaman kendinize vakit ayırmak, zihinsel sıhhat ve refah için kıymetlidir. Kendinize odaklanabileceğiniz küçük bir yalnız vakit kesimiyle başlamayı deneyin, böylelikle kendi benliğinizi sevmeyi daha uygun başarabilirsiniz. Kendinizi yenilenmiş ve toplumsal etrafınıza geri döndüğünüzde ilham dolu hissettiğinizi fark edebilirsiniz.
