Dünya havacılık sektörünün liderleri ve paydaşları Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) 79. Yıllık Genel Kurulu ve Dünya Hava Taşımacılığı Zirvesi kapsamında İstanbul’da bir araya geldi.
IATA 79. Yıllık Genel Kurulu ve Dünya Hava Taşımacılığı Zirvesi’ne, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’ne üye 300’den fazla hava yolu şirketinden sektörün en üst düzey liderlerine, hükümet yetkililerinden stratejik ortaklara ve ekipman tedarikçileri ile yerli ve yabancı çok sayıda basın mensubu katılıyor.
Havacılık sektörünün Kovid-19’dan kurtulma süreci ile sektörün ekonomik görünümü ve sürdürülebilirliğin ele alınacağı etkinlikte, zirveye katılan havacılık liderleri, havacılığın Türkiye’nin deprem sonrası toparlanmasına katkısını masaya yatıracak.
“Tarihimizin en yüksek ilk çeyrek karını açıkladık”
Etkinlik kapsamında düzenlenen basın toplantısında konuşan THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Bolat, depremin yaralarının hızlı bir şekilde sarıldığını belirterek, bölgenin yeniden inşası için planlar yapıldığını söyledi.
İlk çeyrek sonuçlarının benzer sonuçlara bu yıl da sahip olacaklarını gösterdiğini aktaran Bolat, “Gelirlerimiz bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 42,7 artış kaydetti. Net karımız geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45 arttı. Aynı dönemde 233 milyon dolar kar elde ettik. Bu yıl tarihimizin en yüksek ilk çeyrek karı oldu. Türk Hava Yolları’ndaki meslektaşlarımız ve Türk Hava Yolları iştirak ekosistemiyle gurur duyuyorum.” diye konuştu.
Bolat, “Artık önümüzdeki 10 yıl için stratejilerimizin çok hızlı şekilde hayata geçirileceğini gururla söyleyebiliriz. Mevcut hükümet devam ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan,
son 20 yıldır Türk havacılık endüstrisinin büyük bir tasarımcısıdır. Aynı zamanda havacılık endüstrisini koruyan ve destekleyen kişidir.” ifadelerini kullandı.
Bolat, İstanbul’da gerçekleşecek UEFA Şampiyonlar Ligi Final maçına THY olarak sponsor olduklarını ve UEFA tarihinde final maçına sponsor olan ilk hava yolu şirketi olduklarını bildirdi.
Turizm açısından da Türk Hava Yolları’nın, Türk sporu, hizmet sektörü ve ihracatının ana bileşenlerinden biri olduğunu belirten Bolat, “Geçen yıl yaklaşık 50 milyon misafir İstanbul ve Türkiye’yi ziyaret etti. Bunların yarısı THY ile seyahat etti. Bu yıl ise 60 milyon turistin Türkiye’ye gelmesini bekliyoruz.” açıklamasında bulundu.
“Dış hatlar da ücretsiz internet hizmeti veren ilk hava yolu olacağız”
Ahmet Bolat, hedeflerinin, ekosistem ve diğer katkılarla 2033 yılında Türk Hava Yolları’nın ülkeye 50 milyar dolar gelir katkısı sağlamak olduğunu belirterek, “Ekosistem ve diğer katkılar ile birlikte Türk Hava Yolları’nın Türkiye ekonomisine toplam katkısı 140 milyar dolar olacak. Bugünkü rakamlara göre burası dünyanın 59. büyük ekonomisi anlamına gelmektedir. Yani bu yılki rakamı karşılaştırırsanız, Türk Hava Yolları’nın büyüklüğünü yaklaşık 2,8 kat katkı ile yaklaşık 2 kat büyütüyoruz.” diye konuştu.
Müşteri deneyimlerini iyileştirmeyi önemsediklerini vurgulayan Bolat, şunları kaydetti:
“Bu etkinliğe, misafirlerimizin çoğu Türk Hava Yolları aracılığıyla geldi ve sunulan hizmetlerden çok memnun kaldılar. Biz tüm yolcularımızın ‘business’ veya ekonomi sınıfı fark etmeksizin internete erişim noktasında hizmet kalitesini daha da iyileştireceğiz ve şu anda sağlayıcılarla görüşmeler yapıyoruz. Çok yakında dünyada sadece iç hatlar değil, aynı zamanda dış hatlarda ücretsiz olarak hizmet veren ilk hava yolu olacağız. Hedeflerimizin biri de Türk Hava Yolları’nı dünyanın en iyi dijital deneyimleri arasında ilk 3’e sokmak.”
Uçuş hatlarına kasım ayında Detroit’i (ABD) de ekleyeceklerini açıklayan Bolat, dünyanın en çok noktasına uçan hava yolu olduklarını sözlerine ekledi.
Sanayici ne istiyor?
“Dünyada ekonomik ve politik olarak değişken süreç ve koşullara tanıklık ediyoruz” diyen Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Zorlu, Türkiye’nin dünyadaki güçlü konumunu koruyabilmek için teknoloji ve inovasyonla katma değer üreten ekonomik yapısını özellikle sanayide gerçekleştireceği yatırımlarla desteklemesi gerektiğini vurguladı. Katma değerli ihracatı tüm ekonominin ana unsuru haline getirmek gerektiğine dikkat çeken Zorlu, “Bu konuda dünya çapında başarılı şirketlerimiz var. Diğer taraftan dünyada da yaşanan gelişmeleri yakından takip etmeliyiz. Sanayisiz bir ülke düşünülemez. Sanayi istihdam ve ihracat demek. O nedenle sanayimizi ihracat odaklı olarak dönüştürmeliyiz. Bunun merkezinde de daha fazla katma değer üretmek olmalı. Ekonomimize katkı sağlayan tüm şirketler için hazırlanacak teşvik politikalarıyla topyekûn bir değişim ve dönüşüm sağlamalıyız” dedi. Zorlu’ya göre bu, Türkiye’yi yeni dünya düzeninde katma değerli ihracat yapan ve sürdürülebilir büyüme sağlayan bir ülke haline getirecek.
“Artık rekabetçilikte sanayi odaklı, üretim odaklı yeni bir hikâye yazmalı, büyümeden ziyade kalkınma odaklı bir ekonomik modele geçmeliyiz” diyen TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, asıl gündem olan ekonomiye dönülmesi gerektiğini vurguladı. İş dünyasının finansmana erişim ve genel ekonomik beklentilerini ölçmek üzere yılın her çeyreğinde yaptıkları anketin 2023 yılı ilk çeyrek sonuçlarını açıklayan Sönmez, bu dönemde her 4 işletmeden 3’ünün krediye erişmekte zorlandığını, her 10 işletmeden 8’inin ise uygulanan mali ve finansal tedbirlerden olumsuz etkilendiğini söyledi. Sönmez, “Çıkan sonuç, başta KOBİ’ler olmak üzere işletmeler açısından 2022 yılından bu yana şartların daha da ağırlaştığını gösteriyor. Her 3 işletmeden 1’i işletme sermayesi ihtiyacını banka kredileri veya tedarikçi ve müşterilerinden aldığı finansman ile karşılıyor. Her 4 işletmeden 3’ü krediye erişimin zorlaştığını ifade ediyor. Seçim öncesi açıklanan 350 milyar TL’lik KGF kredilerinin miktarını yeterli görmeyenlerin oranı yüzde 85 olurken, işletmelerin yüzde 74’ü de KGF kredilerine erişimin zorlaştığını belirtiyor.”
Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Başkanı Adnan Dalgakıran, cari açığı orta ve uzun vadede çözecek bir politikanın ortaya konması ve kararlılıkla uygulanması gerektiğinin altını çizdi. Dalgakıran, ciddi teşviklere rağmen, sanayi üretimini orta ve yüksek teknolojili üretime yönlendirilmediğini söyledi. Dalgakıran, “Yurt dışından orta ve yüksek teknoloji yatırımı yapacak şirketleri çekelim. Nitelikli insan kaynağını yurt içinde kalması için ikna etmeliyiz. Uzun vadeli düşük faizli kredilerin de yatırımları özendireceğini düşünüyoruz” dedi. Krediye erişimin zorlaştırılmaması, döviz kurunun da gerçek değerine ulaşması gerektiğini söyleyen Dalgakıran, “Sene başından beri döviz artışı yüzde 10’da kalırken, TL bazı maliyetler yüzde 50 arttı. Bu da ihracatçının artık para kazanamaz, rekabet edemez hale gelmesine neden oluyor. Ana problem cari açık olduğuna göre, ülkeye giren dövizi yükseltmek, çıkan dövizi de azaltmalıyız. Ara malı ithalatı giderek yükseliyor. Kurların düşük kalması, üretmek yerine dışarıdan ithal etmeyi özendiren bir durum. İçinde bulunduğumuz durumla tam bir tezat teşkil ediyor” dedi. Türkiye’nin ithal ettiği ürünlerin yüzde 70’ini, iç piyasada ürettiği halde ithal ettiğini söyleyen Dalgakıran, Türk sanayisini orta ve yüksek teknolojilere taşıyacak sektörlerin makine, elektronik ve yazılım sektörü olduğunu belirtti.
Yeni ekonomi yönetiminin odak noktasının ‘üretim’ olması gerektiğini söyleyen Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Haluk Tezcan, finansman desteklerinin de üretim ve istihdam odaklı olması gerekliliğine işaret etti. Tezcan, bölgelere göre değil sektörlere göre teşvik verilmesini istedi. Tezcan, “Hangi sektörler katma değer yaratacaksa o sektöre teşvik sistemine geçilmeli. Türkiye’de un fabrikası fazlalığı var. Un fabrikasına teşvik verilmesi bir anlam ifade etmiyor. Türkiye’nin üretemeyip ithal ettiği sektörlerde üretimi artıracak işletmelerin desteklenmesi gerekiyor. İthalatı azaltıp üretimi artıracak alanlarda gelişmeliyiz” dedi. Gıda sektörünün yılda 1 milyar dolardan fazla ithalatı olduğuna dikkat çeken Tezcan, şunları söyledi: “Hangi ürünler yapılacaksa belirlenip onlara teşvik sağlanmalı. Ürettiğimiz fındık, üzüm, buğday unu gibi ürünleri markalaştırıp dünya sofralarına ulaştırmalıyız. Kimya ve atık sektörü olarak yapabileceğimiz birçok farklı yatırım alanlarımız var. Örneğin cip üretimi var, burada hükümetin bir politikası olmalı.”
Yeni dönemde verilen teşviklerin bölgeselden çok Türkiye’nin ihtiyaçlarına ve katma değerli üretim odaklı olması gerektiğine işaret eden PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Türkiye’nin şu anda asıl ihtiyacı ürün üretmek. Teşvik modeli seçilirken özellikle teknoloji odaklı olmalı” dedi. Türk iş dünyasının şu anda asıl probleminin finansal kaynak olduğunu kaydeden Eroğlu, sınırlı kaynaklar nedeniyle de orta ve yüksek teknoloji ürünlerinin krediye ulaşımının kolaylaştırılması gerektiğini belirtti.
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) eski Başkanı Murat Akyüz, cari açığın azaltılmasına vurgu yaptı. Türk Lirası bazlı maliyetlerin arttığına işaret eden Akyüz, sanayicinin enerji maliyetlerini aşağıda çekmede yenilenebilir enerji kaynaklarının önemine vurgu yaptı. Murat Akyüz, şunları söyledi: “GES ve RES gibi güneş ve rüzgar santrallerine sanayicinin erişmesi çok zor olmaya başladı. Kiralık alanlar var ancak, buradaki üretimleri taşıyacak elektrik hatları yok. Sanayici GES ve RES’le yapmak istediği enerji yatırımlarını yapamaz hale geldi. Bunu finansmanıyla ilgili de sıkıntılar var. Öte yandan şirketlerimizi biran önce karbon nötr hale getirmek için elektrikli araçlara teşvik vermeliyiz. Firmaların yatırımlarına teşvik edici uzun vadeli yeni politikalar belirlemeliyiz. Orta yüksek teknolojili ürün yatırımlarına daha yüksek teşvik vermeliyiz. Bugün domates, salça üreticisiyle, domatesten likopeni çekip kanser tedavisinde kullanan ya da vitamin üretenlere aynı teşvik veriliyor. Teknoloji seviyelerine göre teşvik mekanizmaları oluşturulmalı. Üretilen bir ürün varsa, üretilmeyen bir ürün için teşviklerle yönlendirici olunmalı. ‘Sen farklı bir şey yap ona göre teşvik verelim’ gibi yönlendirme yapılması gerekiyor.”
