Bebeklikte başlayan ve yetişkinliğe kadar devam eden duygusal gelişim, duyguları anlama, değerlendirme ve yönetme ile karakterizedir. Çocuklar, yaşlarına ve bireysel farklılıklarına bağlı olarak farklı duygusal gelişim evrelerinden geçerler.
Duygular, insanların olaylara veya durumlara tepki olarak deneyimlediği ve içsel durumlarını ifade eden psikolojik bir durumdur. Her ne kadar araştırmacılar uzun yıllar boyunca duyguları araştırıyor olsa da maalesef hâlâ cevaplanmamış birçok soru var.
Duyguların günlük hayatımız üzerinde güçlü bir etkisinin olduğu inkar edilemez olduğunu belirten Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt; “kararlarımızı, mutlu, kızgın, üzgün, sıkılmış veya hayal kırıklığına uğramış olmamıza; yani duygularımıza göre veririz” diyor.
Duygularımızı anlamak aynı zamanda hayatı daha kolay ve istikrarlı bir şekilde yönlendirmemize yardımcı oluyor.
‘Bebeklikte başlayan ve yetişkinliğe kadar devam eden duygusal gelişimin, duyguları anlama, değerlendirme ve yönetme ile karakterize olduğunu’ belirten Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, çocukların yaşlarına ve bireysel farklılıklarına bağlı olarak farklı duygusal gelişim evrelerinden geçtiğinin altını çiziyor.
“Sağlıklı bir yaşam sürmenin anahtarı olan duygusal gelişim karmaşık ve kişiselleştirilmiş bir süreçtir. İnsanların yetişkinlik döneminde karşılaştıkları bir çok problemin çocukluk dönemindeki yaşantının bir yansıması olduğu göz önüne bulundurulduğunda, ebeveynlerin çocuklarının duygusal gelişimlerini desteklemeleri ve duygusal gelişimlerini zedeleyici davranışlardan kaçınmaları hem çocuklarının kendi potansiyellerini ortaya koyabilmesine yardımcı olacak hem de çocuklarının sosyal ilişkilerinde zorluklar, davranış sorunları, düşük özsaygı gibi çeşitli olumsuz sonuçlarla karşılaşmalarını engelleyecektir.”
ÇOCUKLARIN DUYGUSAL TEMELLERİ DOĞUMDAN İTİBAREN OLUŞMAYA BAŞLIYOR
Doğumdan 2 yaşına kadar dönemi kapsayan bebeklik dönemi evresinde çocukların duygusal temellerini atmaya başladıklarını belirten Vogt, sağlıklı bir duygusal gelişimin temelleri için, doğumdan itibaren ebeveynleri ile duygusal bağ kurmaya başlayan bebeklerin kendilerini güvende hissetmelerinin şart olduğunu ifade ediyor.
İHTİYAÇLARI DÜZENLİ OLARAK KARŞILANMALI!
Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Bebeklerin, ebeveynleri tarafından beslenme, temizlik, uyku gibi fiziksel ihtiyaçlarının düzenli olarak karşılanması; deneyimledikleri mutsuzluk, huzursuzluk, mutluluk, korku gibi duyguların anlaşılması; ilgi ve sevgi görmeleri çok önemlidir. Bu evrede bebeklerin güvenli bağlar kurmaları, ilerleyen yaşlarda sağlıklı duygusal ilişkiler kurabilmeleri için oldukça kritiktir.” diyor.
ÇOCUKLUK DÖNEMİ: 2-4 YAŞ ARASI
2 ila 4 yaş arasındaki dönem, ilk çocukluk dönemi olarak adlandırılıyor.
- Bu dönemde çocuklar kendi düşüncelerini ve isteklerini ifade etmeye başlıyor.
- Utanma ve şüphe gibi duyguları da hissetmeye başlıyor.
- Bu dönemde ebeveynler, çocukların bağımsızlık isteğini desteklemeli.
- Çocuklarına oyuncaklarını seçmek gibi seçenekler sunmalı.
- Gerektiğinde sınırlar koymalı ve olumlu geri bildirim sağlamalı.
2-4 YAŞ ARASINDA AİLE NASIL DAVRANMALI?
Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, 2-4 yaş döneminde ebeveynlerin, çocukları ile düzenli konuşmalarının, duyguları anlaması ve ifade etmesine yardımcı olacak kelimeler öğretmelerinin, duygusal zorluk yaşadıklarında yanlarında olup destek olmalarının önemine değiniyor. Ayrıca “kendi başa çıkma becerilerini çocuklarına model olarak göstermeleri çocuklarının duygusal gelişimi açısından kritik olan bu dönemi sağlıklı atlatmalarını sağlayacaktır.” diyor.
OKULÖNCESİ DÖNEMİ: 4-6 YAŞ
4-6 yaş arasındaki okulöncesi dönemi, çocukların bağımsızlık ve girişkenliklerini geliştirdikleri bir aşama.
- Bu dönemde çocuklar meraklıdır.
- Kendi başlarına bir şeyler yapma istekleri artar.
- İnisiyatif alma çabaları gösterirler.
- Ebeveynler, çocukların inisiyatiflerini cesaretlendirmelidir.
- Çocuk bir sorunu çözme girişiminde bulunduğunda çabaları takdir edilmeli ve desteklemelidir.
Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, genel olarak, 0-6 yaş arasının duygusal gelişim açısından kritik bir dönem olduğunu ifade ediyor. Bu yüzden sevgi ve anlayışla çocuğunuzun duygusal gelişimini desteklemenin çok önemli olduğunu belirtiyor. Eğer duygusal olarak zorlanıyorsanız, bu zorluklarla başa çıkmak için gerektiğinde uzman desteği almanızın hem kendinizin hem de çocuğunuzun gelişmi için çok faydalı olacağını belirtiyor.