Prizmabet

Saim Uysal: Ülkemizin verimlilik sorunu

Ülkemizde birçok konuda olduğu gibi makro ekonomik göstergelerde (özellikle sürdürülebilir potansiyel büyüme, istihdam, dış ödemeler dengesi v.s. gibi) de en…

Ülkemizde birçok konuda olduğu gibi makro ekonomik göstergelerde (özellikle sürdürülebilir potansiyel büyüme, istihdam, dış ödemeler dengesi v.s. gibi) de en önemli özelliğimiz konjonktürel, dalgalı, inişli çıkışlı süreçler yaşamamız. Toplumsal refahın arttırılabilmesi için nüfus artış hızınızın üzerinde potansiyel büyümemizi sürekli kılmamız gerekiyor. Buna ilaveten büyümemizin kaliteli olması lazım. Bütün bu süreçleri optimum seviyede sürdürülebilmesi için “verimlilik” sorununu çözmemiz gerekiyor. Verimlilikten toplam faktör verimliliğini anlıyoruz.

Toplam faktör verimliliği ne kadar artırılabilirse büyümenin hem sürdürülebilirliği hem de kalitesi o oranda artıyor. (Daron Acemoğlu 13.12.2022 tarihli konuşması) Daron Hoca’nın tespitlerine göre 1990’larda ülkemizde toplam faktör verimliliği neredeyse sıfır seviyesinde. 2001-2006 arasında ise toplam faktör verimliliğinde ortalama %5 oranları yakalanmış. 2006 yılından sonra ise en büyük hastalığımız olan “sürdürülebilirlik” problemimiz ortaya çıkmış. Giderek verimlilik artışı yok olmuş.

Enflasyon kontrol altına alındığı zaman, doğru bütçe ve mali politikalar uyguladığımız zaman, yolsuzluklara karşı doğru politikalar uyguladığımız zaman, yapısal reformları uygulama kararlılıkları gösterdiğimizde faktör verimlilikleri artıyor. Bu kriterlerden uzaklaştığımızda ise son 10 yılda olduğu gibi verimlilik düşüyor, büyüme potansiyelimizi sürdüremediğimiz gibi büyüme kalitesi de düşüyor.

Verimlilik konusunu ihraç ettiğimiz ürünlerin niteliğinde, rekabet edilebilirliğinde, kilogram fiyatının dünya ölçeğindeki karşılaştırmalarında görmek net olarak mümkün.İhracatımızda yüksek teknolojik ürünler ile katma değerleri yüksek ürünlerin oranı çok az. AR-GE harcamalarının tüm teşviklere rağmen GSYH’ye oranı %1.30’larda kalmış durumda. Bu oranı arttırmadan yüksek katma değerli ürün ihracatı mümkün değil. Düşük kaliteli büyümemiz var.

Tekstil sektörü ihracatında ne kadar büyük rakamlara ulaşırsak ulaşalım marka yaratmamız sınırlı olduğunda birçok uzak doğu ülkesiyle (Hatta Mısır gibi Ortadoğu ülkesiyle) acımasız rekabet açmazlarında kalıyoruz. Bu nedenle kg başına ihracatımız ancak bir buçuk dolarlar civarında.

Ülkemizin kaynaklarını doğru değerlendirmemiz gerekiyor. Tarımsal verimlilikte ciddi sıkıntılar var. Ölçekler çok küçük. Dünyada bu anlamda verimlilik sıralamasında 61. sıradayız. Özellikle eğitim kalitemiz ve düzeyimiz maalesef çok kötü. Prof. Dr. Ufuk Akçiğit’in “Türkiye Akademik Diaspora Raporu”nda belirttiği gibi milyon kişi başına bilimsel ve teknik makale sayısı açısından çok zayıf durumdayız. Türkiye’de akademisyenlerin ortalama verimliliği doktor öğretim üyesi bazında artmasına rağmen doçentlikte durağanlaşmakta, profesörlükte ise aşağı inmeye başlamaktadır. İnovasyon için hayati önem taşıyan doktora ve patent sayılarında ülkeler karşılaştırmasında çok gerilerdeyiz.

İstihdamda ortalama ücret (medyan) asgari ücret düzeyine yaklaştı. Kadınlarımızı daha çok üretime katkı verecek şekilde çalışma alanına almalıyız. Gelişmiş ekonomilerde kişi başına çalışma saati ile kişi başı üretim çıktısı gelişmekte olan ülkelere kıyasla çok fazla. Daha az çalışarak daha çok üretiyor gelişmiş ekonomiler.

Yoksulluk, gelir ve servet dağılımı aşırı bozulmuş durumda. GİNİ katsayısı 0.433’e ulaşarak ülke içindeki gelir dağılımında kayda değer bir bozulmaya işaret ediyor. Gelir dağılımında%80’lik grupsal kesimin gelir gruplarının payı azalırken en üstteki %20’lik kesimin payı ciddi artışlar göstermiştir. Bu anlamda Avrupa ülkelerinden uzaklaşılmış Afrika ve Güney Amerika ülkelerine yaklaşılmıştır. (Oyak Yatırım Eylül 2024 raporu) İnşaat sektörüne dayalı son 20 yıldaki büyümenin kalitesi maalesef çok iyi değil. İnşaat teknolojik ilerleme getirmediği gibi yolsuzluk getiriyor. Ücretlilerin gelirlerini arttırıyor. Ayrıca kayıt dışı oranını hala %30’lardan aşağı indiremiyoruz. Demografik açıdan nüfusumuz yaşlanıyor. Emekli sayısı 15 milyonu geçmiş, çalışanların emeklilere oranı 1.67 kat ile düşük durumda.

Bu açmaz sorundan nasıl çıkacağız?

Bunun kısa ve orta-uzun vadede çözümleri mevcut. Kısa vadede eksikliklerine rağmen “Rasyonele Dönüş Programı”na devam ederek ekonomiyi normalleştirme zeminine almak gerekiyor. Bu süreçte ihmal edilen temel konu sürekli yazdığımız üzere işçi, memur, emekli, küçük esnaf ve çiftçilerin oluşturduğu en alt gelir gruplarının desteklenmesi için son dönemde (2021 Eylül-2023) servet transferleri yoluyla (Rezervlerin negatif reel faizli politika) haksız yere zenginleşen kesimlere vergi getirilerek çözüm yolları aranmasında fayda görüyoruz.

Orta ve uzun dönemde ise Daron Hoca’nın “Dar Koridor” kitabında belirtildiği üzere; Devlet ve toplumun birlikte bir denge içinde çalışması gerekiyor. Bu denge kurulduğu takdirde demokrasi, özgürlük ve bilim ve eğitim ışığında yüksek kaliteli büyümenin yolları açılıyor. Ayrıca evrensel standartta hukuk ve demokrasi ortamında kurumsal düzenlemeleri tamamlayarak sivil toplumu güçlendirmek ve kurumsal ve kurallı yönetim ilkelerini oluşturmamız gerekiyor.

Yazarın GÖZLEM Gazetesinde yayınlanan makalesinde izniyle yeniden yayınlanmıştır

Merhaba arkadaşlar, bugün sizlere Prizmabet adlı bir bahis sitesinden bahsedeceğim. Prizmabet, Betconstruct altyapısı ile üyelerine kaliteli hizmetler veren ve ülkemizin önde gelen bahis sitelerinden bir tanesidir. 2009 yılında kurulan Prizmabet, lisanslı, güvenilir ve avantajlı bir site olarak dikkat çekmektedir. Prizmabet’te spor bahisleri, canlı bahisler, casino, canlı casino, slot oyunları, sanal sporlar ve daha pek çok seçenek bulabilirsiniz. Prizmabet’te oyun oynamak için aradığınız ortamı fazlası ile bulacaksınız.

Prizmabet’in en önemli özelliklerinden biri de Prizmabet TV kanalıdır. Bu kanal sayesinde bahis sitesinde bulunan müsabakaları üyeler bir ücrete katlanmadan istedikleri zaman takip edebiliyor. Böylece hem heyecanlı hem de kazançlı bir bahis deneyimi yaşayabiliyorsunuz. Prizmabet TV kanalında futbol, basketbol, tenis, voleybol gibi popüler spor dallarının yanı sıra daha az bilinen sporlara da yer verilmektedir. Prizmabet TV kanalını kullanmak için sadece siteye üye olmanız ve yatırım yapmanız yeterlidir.

Prizmabet ayrıca üyelerine bol miktarda bonus ve promosyon da sunmaktadır. Prizmabet’te ilk üyelik bonusu olarak 100 TL deneme bonusu alabilirsiniz. Bunun yanında yatırım bonusları, kayıp bonusları, arkadaş davet bonusu, doğum günü bonusu gibi farklı bonuslar da mevcuttur. Prizmabet bonusları sayesinde daha fazla oyun oynayabilir ve kazancınızı artırabilirsiniz. Prizmabet bonuslarının çevrim şartları da oldukça makul seviyededir.

Prizmabet para yatırma ve çekme işlemleri konusunda da üyelerine kolaylık sağlamaktadır. Prizmabet’te banka havalesi, kredi kartı, papara, cepbank, QR kod, bitcoin gibi farklı yöntemlerle para yatırabilir ve çekebilirsiniz. Para yatırma ve çekme işlemleri 7/24 yapılabilmekte ve kısa sürede hesaplara yansımaktadır. Prizmabet para yatırma ve çekme işlemlerinde herhangi bir komisyon veya kesinti de yapmamaktadır.

Prizmabet müşteri hizmetleri de üyelerine 7/24 canlı destek hizmeti sağlamaktadır. Prizmabet canlı destek ekibi sayesinde site ile ilgili her türlü soru, sorun veya önerinizi iletebilir ve anında çözüm bulabilirsiniz. Prizmabet canlı destek ekibi profesyonel, güler yüzlü ve yardımseverdir.

Sonuç olarak, Prizmabet ülkemizin en iyi bahis sitelerinden biri olarak gösterilebilir. Prizmabet’te hem eğlenceli hem de kazançlı bir bahis deneyimi yaşayabilirsiniz. Prizmabet’e üye olmak için güncel giriş adresini web sitemizden bulabilirsiniz. Prizmabet’e girmek için tıklayınız! Prizmabet’e katıldığınıza pişman olmayacaksınız!

Tron ağı iddailı geliyor: Bitcoin ve Ethereum’u solladı!

Tron ağı üçüncü çeyrekte 577 milyon dolar gelir elde ederek Bitcoin ve Ethereum gibi büyük blokzincirleri geride bıraktı.

Tronscan’in verilerine göre, Tron üçüncü çeyrekte 577,2 milyon dolar gelir elde etti. Gelirinin yüzde 74’ü stake hizmetlerinden, yüzde 26’sı ise yakım faaliyetlerinden sağlandı. Tron ağında faaliyet gösteren memecoin üretme platformu Sunpump, ekosistemi ve TRX’i adeta ayağa kaldırdı. Tron kurucusu Justin Sun’ın platforma destek vermesi ağ faaliyetlerini üst seviyelere taşıdı.

Tron ağından beklenmedik çıkış

Tron’un rekor çeyrek rakamları, öncelikle ağın büyüyen stablecoin aktivitesinin yanı sıra memecoin alanına son dönemde yapılan yatırımlardan kaynaklandı. Solana tabanlı memecoin üretme platformu pump.fun’ın Tron ağındaki versiyonu SunPump, piyasaya sürülmesinden itibaren 11 gün içinde 1 milyon dolar gelir elde etti.

Token Terminal’den alınan verilere göre, ağın toplam geliri sırasıyla 56,3 milyon dolar ve 256 milyon dolarlık üç aylık gelirler kaydeden Bitcoin ve Ethereum ağını geride bıraktı. Tron, şu anda stablecoin’ler için Ethereum’un ardından ikinci en büyük blokzincir konumunda ve 172 milyar dolarlık stablecoin piyasa değerinin yaklaşık yüzde 35’ini oluşturuyor.

DefiLlama verilerine göre Tron, 20 Ağustos’ta Tether’den 1 milyar dolarlık yeni USDT basımının ardından 24 saat içinde 5,4 milyon doların üzerinde gelir elde ederek 21 Ağustos’ta en büyük gelir gününe ulaştı. Memecoin furyasının devam etmesi veya TRX’in yeniden bir boğa yaşaması halinde ağ geliri daha da artması ihtimaller dahilinde.

OpenAI 11,6 milyar dolar gelir hedefliyor, Thrive büyük yatırım yapıyor

OpenAI, Thrive Capital’dan son 6,5 milyar dolarlık turunda 1 milyar doların üzerinde yatırım alarak önemli bir fon toplama çabasının ortasında bulunuyor. Bu yatırım, Thrive için benzersiz bir fırsat sunuyor: OpenAI’nin belirli bir gelir hedefine ulaşması koşuluyla, gelecek yıl aynı değerleme üzerinden 1 milyar dolar ek yatırım yapma seçeneği. AI şirketi, gelirinde önemli bir artış öngörüyor ve gelecek yıl için 11,6 milyar dolar gelir projeksiyonu yapıyor; bu rakam 2024 için tahmin edilen 3,7 milyar dolara kıyasla ciddi bir artış.

Şirketin agresif gelir hedefleri, bu yıl için 5 milyar dolara kadar çıkması beklenen zararlar karşısında geliyor; bu zararlar ağırlıklı olarak değişken bilgi işlem gücü maliyetlerinden kaynaklanıyor. Bu öngörülen zararlara rağmen, dönüştürülebilir borç olarak yapılandırılan mevcut finansman turu önümüzdeki hafta sonuna kadar kapanacak ve OpenAI’yi 150 milyar dolar değerlemeye ulaştırabilir. Bu değerlemeye ulaşmak, kontrolü kâr amacı gütmeyen yönetim kurulundan kaydırmayı ve yatırım getirilerine uygulanan sınırı kaldırmayı amaçlayan karmaşık bir yeniden yapılandırmaya bağlı.

OpenAI’nin finansman çabalarında tekrarlayan bir lider yatırımcı olan Thrive Capital, fonları ve küçük yatırımcılar için tasarlanmış özel amaçlı bir araç aracılığıyla 1,2 milyar dolar katkıda bulundu. Özellikle, Microsoft (NASDAQ:MSFT), Apple (NASDAQ:AAPL), Nvidia (NASDAQ:NVDA (NASDAQ:NVDA)) ve Khosla Ventures gibi turdaki diğer yatırımcılara mevcut değerleme üzerinden aynı gelecekteki yatırım ayrıcalığı sunulmadı. Bu durum, OpenAI’nin değerlemesi hızlı yükselişine devam ederse, Thrive’ın payını indirimli olarak genişletmesine potansiyel olarak olanak tanıyabilir.

Yatırım detayları hakkında yorum yapmamayı tercih eden OpenAI’nin gelir projeksiyonları, CEO Sam Altman’ın bu yıl için başlangıçta 1 milyar dolar gelir öngören tahminlerini aşıyor. Şirketin ana gelir kaynakları, kurumsal hizmet satışları ve chatbot hizmetlerine aboneliklerdir.

Amiral gemisi ürünü ChatGPT’nin bu yıl 2,7 milyar dolar gelir elde etmesi bekleniyor; bu rakam 2023’teki 700 milyon dolara kıyasla önemli bir artış. Yaklaşık 10 milyon ücretli kullanıcısı olan chatbot hizmeti, aylık 20 dolar ücret alıyor.

Anlaşmanın finansal detayları, Thrive’ın gelecekteki yatırım seçeneği de dahil olmak üzere, ilk olarak Cuma günü New York Times tarafından açıklandı.

Reuters bu makaleye katkıda bulundu.

Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.

Kakeibo yöntemi ile paranıza sahip çıkın!

Japonların geleneksel Kakeibo yöntemi, harcamalarınızı kontrol etmenin yanı sıra tasarruf etmenin de keyfini çıkarmanızı sağlar.

Kakeibo yöntemi sadece bütçeleme değil, aynı zamanda harcama alışkanlıklarınızı sorgulayıp geliştirme sürecidir. Kakeibo ile paranızın değerini korurken, tatmin edici bir yaşam inşa etmenin yollarını keşfedin.

Kakeibo, Japonca’da ‘ev para defteri’ anlamına gelir. Temelde, gelirlerinizi ve giderlerinizi kaydederek paranın nereye harcandığını anlamaya yardımcı olan bir sistemdir.

Ancak Kakeibo, sıradan bir bütçe defterinden çok daha fazlasıdır; harcama alışkanlıklarınızı analiz etmenizi ve iyileştirmenizi sağlamak için tasarlanmıştır. Bu süreç, mali durumunuzu değerlendirmenin yanı sıra bilinçli kararlar almanıza da olanak tanır.

Kakeibo, 1904 yılında Hani Motoko tarafından Japonya’nın ilk kadın dergisinde tanıtılmıştır. Başlangıçta basit bir gelir-gider kaydı olarak ortaya çıkan bu yöntem, zamanla popülerlik kazanmış ve farklı formlarda uygulanmaya başlamıştır. Günümüzde Kakeibo’yu uygulamak için özel dergilerden mobil uygulamalara kadar pek çok seçenek mevcuttur.

Kakeibo nasıl uygulanır?

Planlama: Ay başında gelir ve giderlerinizi tahmin ederek bütçe oluşturmalısınız. Harcamalarınızı ihtiyaçlar, istekler ve acil durumlar gibi kategorilere ayırın.
Harcama: Harcamalarınızı kaydedin ve her bir alımınızı düşünerek kategoriye yerleştirin. Bu aşamada, harcama alışkanlıklarınızı gözlemlemek ve değerlendirmek önemlidir.
Düşünme: Ay sonunda harcamalarınızı gözden geçirin. Ne kadar harcadığınızı ve bu harcamaların hangi değerleri yansıttığını sorgulayın. Böylece, hangi alanlarda tasarruf edebileceğinizi belirleyebilirsiniz.

Kakeibo ile harcamalarınızı kaydetmek, gelecekteki finansal hedeflerinizi belirlemek için önemlidir. Gelirlerinizi yazın, masraflarınızı analiz edin ve ne kadar tasarruf etmek istediğinizi belirleyin. Bu sürecin sonunda, harcamalarınızın daha bilinçli hale geldiğini ve mali durumunuzu iyileştirdiğinizi göreceksiniz.

Blizzard, Diablo 4 Oyun İçi Ödemeleri ile Paraya Para Dememiş

Korunak, Blizzard Entertainment’a çalışıyor…

Kıdemli ürün yöneticisi Harrison Froeschke tarafından paylaşılan verilere bakılırsa Blizzard Entertainment, Diablo 4 oyun içi ödemeleri sayesinde parayı koyacak yer bulamamış. Detaylar haberimizde.

Her ne kadar hakkındaki tartışmalar devam ediyor olsa da, oyun içi ödeme sistemleri ile hem geliştiriciler hem de yayıncılar çok büyük paralar kazanıyorlar. Bu yayıncılardan bir tanesi Blizzard Entertainment oluyor.

Diablo 4 Oyun İçi Ödemeleri, Blizzard Entertainment’ın Kasasını Hayli Doldurmuş

Amerika menşeli şirketin kıdemli ürün yöneticisi Harrison Froeschke, LinkedIn sayfası üzerinden yaptığı ama daha sonradan apar topar kaldırdığı paylaşım ile Diablo 4 oyunundan 150 milyon Dolar üstü ömür boyu gelir elde etmesini sağlamış. Bu gelirin içinde mağaza kozmetikleri, paket teklifleri, kişiselleştirilmiş indirimler ve yol haritası planlaması dahil pek çok detay var.

Tabi bunun ‘dahası’ da var. Öyle ki, oyun satış gelirleri ise toplamda 1 milyar Dolar rakamını aşmış. Elbette bu noktada, Blizzard Entertainment tarafından yapılmış olan resmi bir açıklamanın bulunmadığını belirtmekte fayda var. Yine de bu duruma pek de şaşırmamak lazım; çünkü, serinin yeni oyunu, ilk beş gününde, yuvarlak hesap 670 milyar Dolar üstünde gelir sağlamıştı.

Mart ayı içerisinde Game Pass kütüphanesine eklenmesi ile daha fazla kitleye ulaşılan Diablo 4 oyununun oyun içi ödeme gelirlerinin de katlanarak artmış olduğunu rahatlıkla görebiliyoruz. Elbette gelecekte bu rakamın çok daha yüksek bir seviyeye çıkacağını tahmin etmek çok da güç değil. Gelişmeleri takipte olacağız.

Lüks yat ve tekne satışlarına inceleme

Gelir İdaresi Başkanlığı, yüksek gelir elde eden, lüks tüketimde bulunan ancak buna uygun vergi ödemeyen mükellefleri yakından izliyor.

Kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında turizm bölgelerindeki lüks harcamaları yakından takip eden Gelir İdaresi, özel yat ve tekne satışlarını inceleme altına aldı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından elde edilen verilerle uluslararası bilgi değişimi kapsamında elde edilen bilgileri kendi verileriyle çapraz kontrole tabi tutan Başkanlık, 2021-2023 yıllarındaki satışların büyük kısmında yüksek miktarda vergi kaybı tespit etti. Riskli mükelleflere odaklanan Başkanlık, söz konusu 3 yılda 45 binin üzerinde özel tekne ve yat satışı yapıldığını belirledi.

Söz konusu lüks taşıtların sigorta verileriyle kasko değerlerini de inceleyen Başkanlık, yaptığı bu analizlerle yürüttüğü saha çalışmalarıyla satışların gerçek bedelle beyanlara yansımadığını saptadı.

Analizlerde 15 bin gerçek kişi ve 1527 şirketin özel tekne ve yat satışlarında beyan edilen satış bedeliyle gerçek satış fiyatı arasında büyük fark bulundu. Bu mükelleflerin para transferleri inceleme altına alınırken, ilk tespitlere göre 1,4 milyar liralık kayıt dışı hasılat tespit edildi.

Bu arada, Gelir Vergisi Kanunu’na göre, gemi ve yat gibi taşıtların 5 yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar, değer artışı kazancı sayılıyor. Yat ve tekneleri aldıkları tarihten başlayarak 5 yıl içinde elden çıkaranların alış maliyetleri ve satış bedeli arasında oluşan fark üzerinden vergilendirme yapılıyor. Bu satışların ticari kazanç sayılması durumunda ise hem gelir veya kurumlar vergisi hem de satış bedeli üzerinden ayrıca KDV alınması gerekiyor.

“Yeni denetim yöntemleri devreye alınacak”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuya ilişkin değerlendirmesinde, “Çok kazanan ancak az vergi verenlerin kapısını çalmaya devam ediyoruz. Kayıt dışı ekonomiyle mücadelemiz sektör sektör genişliyor. İncelemeler sonucunda, satış bedellerini düşük gösterenlerden gerekli vergi ve cezalar talep edilecek.” dedi.

Gelir İdaresince bu alanda yapılan çalışmalara devam edileceğini ve yeni denetim yöntemlerinin de devreye alınacağını bildiren Şimşek, şunları kaydetti:

“Kayıt dışılığın neden olduğu haksız rekabeti ve vergi kaybını gidermek için sektörel saha denetimlerimizi yoğun şekilde sürdürüyoruz. Vergilendirilmeyen kazançla çok harcayanları, lüks harcama yapan ancak vergi matrahını düşük gösterenleri yakından izlemeyi sürdüreceğiz. Kayıt dışı kazançların peşindeyiz. Vergide adaleti ve etkinliği artırmak amacıyla kayıt dışılıkla mücadelemiz hız kesmiyor.”

Maliye lüks yat ve tekne satışlarını takibe aldı: 1,4 milyar liralık kayıt dışı hasılat tespit etti

Hazine ve Maliye Bakanlığı, “çok kazanan ancak az vergi veren” mükelleflere yönelik incelemeleri kapsamında lüks yat ve tekne satışlarını takibe alırken, bu kapsamda 2021-2023 yıllarındaki satışlardan 1,4 milyar liralık vergi kaybı saptadı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Çok kazanan ancak az vergi verenlerin kapısını çalmaya devam ediyoruz. Kayıt dışı ekonomiyle mücadelemiz sektör sektör genişliyor. İncelemeler sonucunda, satış bedellerini düşük gösterenlerden gerekli vergi ve cezalar talep edilecek” dedi.

Gelir İdaresi Başkanlığı, yüksek gelir elde eden, lüks tüketimde bulunan ancak buna uygun vergi ödemeyen mükellefleri yakından izliyor.

Kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında turizm bölgelerindeki lüks harcamaları yakından takip eden Gelir İdaresi, özel yat ve tekne satışlarını inceleme altına aldı.

“Yeni denetim yöntemleri devreye alınacak”

Gelir İdaresince bu alanda yapılan çalışmalara devam edileceğini ve yeni denetim yöntemlerinin de devreye alınacağını bildiren Şimşek, şunları kaydetti:

Microsoft ve Alphabet’in gelirleri Temmuz-Eylül döneminde yükseldi

ABD’li teknoloji şirketlerinden Microsoft ve Google’ın ana kuruluşu Alphabet’in gelirleri Temmuz-Eylül döneminde artış kaydetti.

Takviminde 30 Eylül 2023’te sona eren 3 aylık dönemi 2024 mali yılının ilk çeyreği olarak kabul eden Microsoft, bilançosunu açıkladı.

Buna göre, şirketin geliri bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 13 artarak 56,5 milyar dolara çıktı. Microsoft 2022’nin aynı döneminde 50,1 milyar dolarlık gelir elde etmişti.

Şirketin net kârı da aynı dönemde yüzde 27 artarak 22,3 milyar dolara yükseldi. Firmanın net kârı geçen senenin aynı döneminde 17,6 milyar dolar olmuştu.

Microsoft’un geçen yılın Temmuz-Eylül döneminde 2,35 dolar olarak hesaplanan hisse başına net kârı, bu yıl 2,99 dolar olarak kayıtlara geçti.

Şirketin açıklamasında değerlendirmelerine yer verilen Microsoft CEO’su Satya Nadella, “Copilot” ile yapay zeka çağını dünyanın her yerinde insanlar ve işletmeler için gerçeğe dönüştürdüklerine işaret ederek, “Müşterilerimiz için üretkenlik artışı sağlamak amacıyla yapay zekayı teknolojinin her katmanına, her rol ve iş sürecine hızla aşılıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Microsoft Mali İşler Direktörü (CFO) Amy Hood da şirketin bulut biriminin gelirinin bir önceki yıla göre yüzde 24 artarak 31,8 milyar dolara ulaştığına ve mali yıla güçlü bir başlangıç yapılmasını sağladığına dikkati çekti.

Google’ın ana kuruluşu Alphabet de 2023’ün üçüncü çeyreğine ilişkin bilançosunu açıkladı.

Buna göre, Alphabet’in elde ettiği gelir Temmuz-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 11 artışla 76,7 milyar dolara çıktı. Şirket, 2022’nin üçüncü çeyreğinde 69,1 milyar dolarlık gelir elde etmişti.

Şirketin net kârı ise üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41,5 yükselerek 19,7 milyar dolara ulaştı. Alphabet, geçen yılın aynı çeyreğinde 13,9 milyar dolar net kâr elde etmişti.

Alphabet’in geçen yılın aynı döneminde 1,06 dolar olan hisse başına kârı da bu senenin aynı döneminde 1,55 dolara yükseldi.

Şirketin CEO’su Sundar Pichai, arama motoru, YouTube, Pixel cihazları ve bulut gibi ürünlerinde yapay zeka destekli yeniliklerle bu çeyrekte elde edilen finansal sonuçlardan memnun olduğunu belirterek, “Yapay zekayı herkes için daha faydalı hale getirmeye odaklanmaya devam ediyoruz, heyecan verici bir ilerleme var ve daha fazlası gelecek.” ifadesini kullandı.

Alphabet CFO’su Ruth Porat da, arama motoru ve YouTube’daki anlamlı büyüme ile bulut hizmetlerindeki ivme sayesinde kayda değer gelir artışıyla işlerinin temel gücünün yeniden ortaya çıktığını vurguladı.

Porat, sürdürülebilir mali değer sağlamak için makul sermaye tahsisine odaklanmaya devam ettiklerini aktardı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 12. Kalkınma Planı’nı sundu

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2024-2028 dönemini kapsayan 12. Kalkınma Planı döneminde büyüme oranının yıllık ortalama yüzde 5 oranında gerçekleşmesinin ve dönem sonunda kişi başına gelirin 17 bin 554 dolara ulaşmasının hedeflendiğini bildirdi.

Yılmaz, 12. Kalkınma Planı’na ilişkin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki sunumunda, Planın genel çerçevesinde atılacak somut adımları, “hukukun üstünlüğünü, demokrasiyi, temel hak ve hürriyetleri güçlendirmek; iyi yönetişim anlayışını kurumsallaştırmak; beşeri ve sosyal yapıyı geliştirmek; afete dirençli yaşam alanları, akıllı ve sürdürülebilir şehirler oluşturmak, ekonomide istikrar ve sürdürülebilirliği sağlamak; her alanda yeşil ve dijital dönüşüm odaklı rekabetçiliği tesis etmek; ihracata dayalı nitelikli büyümeyi sağlamak; enerji ve gıda arz güvenliğini tesis etmek ve uluslararası işbirlikleri ile stratejik ortaklıkları güçlendirmek.” şeklinde sıraladı.

12. Kalkınma Planı’nın “istikrarlı büyüme, güçlü ekonomi”, “yeşil ve dijital dönüşümle rekabetçi üretim”, “nitelikli insan, güçlü aile, sağlıklı toplum”, “afetlere dirençli yaşam alanları, sürdürülebilir çevre” ve “adaleti esas alan demokratik iyi yönetişim” olmak üzere beş ana eksenden oluştuğunu belirten Yılmaz, istikrarlı büyüme, güçlü ekonomi ekseni kapsamında refah seviyesinin artmasını sağlayacak temel unsur olan milli gelirin istikrarlı biçimde büyümesine her dönemde olduğu gibi öncelik verdiklerini kaydetti.

Bu yıl hedeflenen büyüme artışıyla Satın Alma Gücü Paritesi’ne göre kişi başına gelirin yaklaşık 41 bin dolar seviyesine çıkmasını beklediklerini dile getiren Yılmaz, “2022 yılı itibarıyla Satın Alma Gücü Paritesi cinsinden GSYH büyüklüğüne göre dünyanın en büyük 11’inci ekonomisi olarak konumlanan Türkiye ekonomisi yaklaşık 906 milyar dolar cari GSYH büyüklüğü ile dünyada 19’uncu sırada yer almakta, 2023 yılında ise IMF tahminlerine göre 17’nci sıraya yükselmesi beklenmektedir.” diye konuştu.

“Vatandaşlarımızın refah seviyelerini artıracak politikalar önceliklendirilecek”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Plan döneminde sanayi sektörünün verimlilik ve rekabetçiliği odağına alan üretim yapısıyla başat rol üstlendiği, hizmetler sektöründe döviz kazandırıcı alanların çeşitlendirildiği ve tarım sektöründe gıda arz güvenliğinin sağlandığı bir yapı tesis edileceğini belirterek, şöyle devam etti:

“Bu çerçevede, Plan döneminde büyüme oranının yıllık ortalama yüzde 5 oranında gerçekleşmesi ve dönem sonunda kişi başına gelirin 17 bin 554 dolara ulaşması hedeflenmektedir. Büyümenin Plan döneminde dengeli bir yapıda gerçekleşmesi, üretim faktörleri yönüyle verimlilik, üretim sektörleri yönüyle sanayi sektörü ve harcamalar yönüyle ise yatırımların ve ihracatın artırılmasına yönelik politikalar hayata geçirilecektir.”

Yılmaz, imalat sanayi kapasitesinin geliştirilmesine odaklanılarak sanayi sektörünün GSYH içerisindeki payının Plan dönemi sonunda yüzde 26,9’a ulaşmasının sağlanacağını söyledi.

Küresel ticarette yeşil dönüşüm ve dijitalleşmenin, dünya genelinde önemli bir odak noktası haline geldiğine dikkati çeken Yılmaz, şunları kaydetti:

“Bu bağlamda, Türkiye’nin değer zincirlerindeki konumunun daha ileri seviyelere taşınması yoluyla katma değeri yüksek ihracat potansiyelinin artırılması, enerji ve imalat sanayinde ithalat bağımlılığının düşük seviyelere indirilmesi, turizmin yanı sıra yazılım gibi alanlarda hizmet gelirlerinin çeşitlendirilmesi ve böylece cari işlemler dengesinde sürdürülebilir bir iyileşme sağlanması amaçlanmaktadır. Gümrük Birliğinin güncellenmesine yönelik AB kurumları ve üye ülkeler nezdinde çalışmalara devam edilecektir. Plan döneminde uygulamaya konulacak politika ve tedbirlerle ihracatın 375,4 milyar dolara, ithalatın ise 481,4 milyar dolara ulaşması ve turizmde hedeflenen gelir artışıyla cari işlemler açığının milli gelire oranının dönem sonunda yüzde 0,2 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir.”

Bütüncül bir anlayış içinde para ve maliye politikası araçlarının etkin şekilde kullanımıyla enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam edilerek enflasyonun orta vadede tek haneli rakamlara düşürülmesi ve fiyat istikrarının sağlanmasının birincil öncelikleri olduğunu anlatan Yılmaz, “Bu doğrultuda parasal aktarım mekanizmasının etkin işleyişi için tüm politika araçları kararlı ve bağımsız bir şekilde kullanılmaya devam edilecek, dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülürken belirlenen hedefin gerektirdiği fiyat istikrarının sağlanması için gerekli ön koşullar tesis edilecektir. Enflasyonla mücadelemizi sürdürürken hayat pahalılığının yol açtığı zorlukları telafi edecek gerekli politikalar da hayata geçirilecektir. Memurumuzu, işçimizi ve emeklimizi hiçbir şekilde enflasyona ezdirmeyecek, vatandaşlarımızın refah seviyelerini artıracak politikalar önceliklendirilecektir. Dezenflasyon sürecinin başarıyla hayata geçirilmesi ile kalıcı sosyal refahın zemini güçlendirilecektir.” değerlendirmelerinde bulundu.

“BES daha cazip hale getirilecek”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, çalışma çağında olup iş gücünün dışında yer alan bireylerin iş gücüne dahil olma imkanlarının genişletileceğini belirterek, “Plan dönemi boyunca iş gücüne katılım oranlarındaki artışa rağmen 5 milyon ilave istihdam sağlanarak işsizlik oranının dönem sonunda yüzde 7,5’e gerilemesi hedeflenmektedir.” dedi.

12. Kalkınma Planı döneminde yüksek oranlı ve istikrarlı büyümenin sağlanmasında finansmanın sürdürülebilir ve sağlıklı kaynaklardan temin edilmesinin önem arz ettiğini dile getiren Yılmaz, “Plan dönemi sonunda yurt içi tasarrufların milli gelire oranının yüzde 32’nin üzerine çıkarılması hedeflenmektedir. Bu çerçevede, BES daha cazip hale getirilecek, sürdürülebilir tüketim davranışlarının toplumda yaygınlaştırılması desteklenecek, finansal okuryazarlığın artırılması amacıyla hanehalkı ve firmalarda tasarruf yapma farkındalığı geliştirilecektir.” diye konuştu.

Cevdet Yılmaz, Plan döneminde ulaşılması öngörülen büyüme hedefleri doğrultusunda finansal piyasaların reel sektörün finansman ihtiyacını düşük maliyetle karşılayacak ve çeşitli finansal araçları kullanıma sunacak bir yapıya kavuşmasının amaçlandığını söyleyerek, “Sanayide yapısal dönüşümün hedeflendiği bu dönemde hem finansal piyasaların ortaya konulan politikaların hayata geçirilmesinde etkili olması hem de ülkemizin küresel bir finans merkezi olma yönünde kararlı adımlarla ilerlemesi sağlanacaktır. Bu kapsamda sermaye piyasaları geliştirilecek, finansal teknoloji ekosistemi güçlendirilecek ve faizsiz finansın sektör içerisindeki ağırlığı artırılacaktır.” ifadelerini kullandı.

“KİT yönetişim reformu hayata geçirilecek”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, kamu maliyesinde öngörülebilir yaklaşımla istikrarlı ve sürdürülebilir yapının güçlendirilmesinin, 12. Kalkınma Planı döneminin temel amacı olduğunu kaydederek, “Maliye politikası, enflasyon hedefi ve cari işlemler dengesiyle uyumlu büyüme ortamını destekleyecek şekilde uygulanacaktır.” dedi.

Afet sonrası iyileştirmeye ve risklerin azaltılmasına yönelik harcamalar hariç kamu açığının, mali konsolidasyon uygulamalarıyla kontrol altında tutulacağını, mali disiplinin Plan döneminde makroekonomik istikrarın önemli bir çıpası olmaya devam edeceğini belirten Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Harcama programları gözden geçirilerek rasyonelleştirilmeye devam edilecek, vergi tahsilatında etkinlik artırılacak, vergi adaletini güçlendirici ve vergi tabanını genişletici reformlar yapılacaktır. Kamu maliyesi, para politikasıyla uyumu da gözetilerek fiyat istikrarının sağlanması, yeşil ve dijital dönüşümü yakalayan sürdürülebilir kalkınma ve büyüme ortamının tesisi, cari işlemler açığının kontrol altında tutulması ve gelir dağılımında adaletin sağlanmasında etkin bir araç olarak kullanılmaya devam edilecektir. Bu çerçevede Plan dönemi sonunda, GSYH’ye oranla, 2023 yılında yüzde 6,4 olarak öngördüğümüz kamu kesimi borçlanma gereğinin yüzde 1,8’e, 2023’te yüzde 6,4 olarak öngördüğümüz merkezi yönetim bütçe açığının ise yüzde 2’ye gerileyeceği öngörülmektedir.”

Yılmaz, Plan döneminde sosyal güvenlik sisteminin uzun dönemli mali sürdürülebilirliğini güçlendirmek amacıyla sosyal güvenlik kapsamının artırılacağını ve sistemin daha adil ve etkin bir yapıya kavuşturulacağını vurgulayarak, “Mali sürdürülebilirlik amacı doğrultusunda prim tabanı genişletilecek aynı zamanda kayıt dışılıkla mücadele edilerek prim tahsilatlarının etkinliği artırılacak ve kişilerin istihdamda kalmasını sağlayıcı düzenlemeler yapılacaktır.” şeklinde konuştu.

Kamu işletmelerinin etkin ve verimli çalışarak ekonominin rekabet gücünü artıracağını ve kamu maliyesi üzerinde daha az yük oluşturacağını dile getiren Yılmaz, “Bu kapsamda KİT yönetişim reformu hayata geçirilecek, KİT’lerin nitelikli personel istihdam etmesi sağlanacak, kurumsal kapasiteleri geliştirilecek, organizasyonel yapıları güçlendirilecek ve aralarındaki koordinasyon artırılacaktır.” ifadesini kullandı.

12. Kalkınma Planı’nda enflasyonun yüzde 4,7’ye indirilmesi hedefleniyor

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ikinci kalkınma planı olan ve 2024-2028 dönemini kapsayan 12. Kalkınma Planı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından TBMM Başkanlığı’na sunuldu. 12. Kalkınma Planı’na göre, 2028’de Gayrisafi Yurt…

2024-2028 dönemini kapsayan planın vizyonu “Türkiye Yüzyılı’nda çevreye duyarlı, afetlere dayanıklı, ileri teknolojiye dayalı yüksek katma değer üreten, geliri adil paylaşan, istikrarlı, güçlü ve müreffeh bir Türkiye” olarak belirlendi.

Planla, milletin temel değerleri ve beklentileri esas alınarak ekonomik ve sosyal kalkınma sağlanarak, Türkiye’nin uluslararası konumunun yükseltilmesi ve refahın artırılması amaçlanıyor.

Makroekonomik ve finansal istikrar ile dengeli bir büyüme sağlanırken cari işlemler dengesinde kalıcı iyileşme ve güçlü kamu mali dengeleri öncelendirilecek.

Rekabetçi üretime yönelik sağlıklı işleyen Ar-Ge ve yenilik ekosistemiyle yeşil ve dijital ekonomiye geçiş gerçekleştirilecek, öngörülebirliliği yüksek kamu politikalarıyla iş ve yatırım ortamı iyileştirilerek kurumsal ve fiziki altyapı güçlendirilecek; etkin devlet yardımlarıyla sermaye yapısı güçlü ve verimli KOBİ’ler, sürdürülebilir ve güvenli girdi tedarikiyle güçlü değer zincirleri kurulacak.

Plan ile Türkiye’nin ekonomik ve sosyal alanda sağlayacağı kazanımlardan azami ölçüde faydalanılarak afetler başta olmak üzere risklere karşı dirençli yaşam alanları ve sürdürülebilir çevre öncelikli alanlar olacak. Plan döneminde afetlere karşı dirençli yaşam alanları ve kentsel dönüşüm ile temel altyapı hizmetlerine sahip konuta erişim sağlanacak, çevre ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı esas alınacak. Yaşam kalitesi yüksek kırsal kesim ve daha yaşanabilir ve değer üreten şehirler ile bölgesel gelişmişlik düzeylerinde yakınsama sağlanarak toplumsal refah yaygınlaştırılacak.

12. Kalkınma Planı döneminde adaleti esas alan demokratik, iyi yönetişim ilkeleri çerçevesinde temel hak ve özgürlüklerin adil ve hızlı çalışan bir hukuk sistemiyle korunmasının yanı sıra liyakat esaslı güçlü kurumsal yapılar ve güçlü, aktif ve katılımcı bir sivil toplum ve katılımcı, şeffaf ve mali yapısı sağlam yerel yönetimlere öncelik verilecek.

Türkiye’nin etkin kamu diplomasisi ile küresel toplumun güçlü ve saygın üyesi olma konumunun güçlenerek sürdürülmesi, kalkınma için uluslararası işbirliği ile küresel ve bölgesel sorunların çözümüne yönelik etkili ve uzlaşmacı politikalar üretmeye devam etmesi esas olacak.

Plan vizyonuna ulaşmada insan odaklılık, katılımcılık, kapsayıcılık, hesap verebilirlik, öngörülebilirlik, şeffaflık, verimlilik ve etkinlik ilkeleri esas alınarak, dönem boyunca öngörülen amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesinde toplumun tüm kesimleri tarafından sahiplenilerek gerekli adımların atılması sağlanacak.

Maliye politikası, enflasyonla mücadelede para politikasını destekleyecek

Plan döneminde, Türkiye ekonomisinin mevcut kaynaklarının en etkin şekilde kullanılarak büyüme potansiyelinin artırılması temel önceliklerden olacak.

Ekonomi politikaları kurala dayalı ve öngörülebilir zeminde yürütülmeye devam edilerek para, maliye ve gelirler politikaları arasındaki eşgüdüm ve uyum güçlendirilecek, başlıca makroekonomik hedeflerden biri olan tek haneli enflasyona ulaşmak için tüm politika araçları kararlılıkla kullanılacak.

Maliye politikası, mali disiplini esas alan, israfı engelleyen bir yaklaşımla yürütülerek enflasyonla mücadelede para politikasını destekleyecek.

Salgın ve afet gibi acil durumların getirdiği mali yüklerin dışında, bütçe gelir-gider dengesinin sağlıklı bir yapıda sürdürülmesi sağlanacak.

Piyasa aksaklıklarının giderilmesine öncelik verecek şekilde kurala dayalı serbest piyasa ekonomisinin işleyişi desteklenecek, iş ve yatırım ortamı iyileştirilecek.

Net sıfır emisyon hedefleri doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadelenin ekonomiye maliyetlerini en aza indirecek ve dijital dönüşümle birlikte yeşil dönüşümün getirdiği fırsatlardan azami düzeyde faydalanılmasını sağlayacak düzenlemeler hayata geçirilecek.

Hizmetler sektöründe döviz kazandırıcı alanlar çeşitlendirilerek artırılacak, turizmde Türkiye’nin bir dünya markası olması ve sektörün uluslararası pazarda turizm gelirleri bakımından üçüncü sıraya yerleşmesi sağlanacak.

Başta doğrudan yatırımlar olmak üzere uluslararası sermaye aracılığıyla Türkiye’de yatırımların artırılması için çalışmalar hızlandırılacak.

Plan dönemi boyunca 5 milyon ek istihdam hedefi

Plan döneminde büyüme oranının yıllık ortalama yüzde 5 oranında gerçekleşmesi ve Plan dönemi sonunda kişi başına gelirin 17 bin 554 dolara ulaşması hedefleniyor.

Plan dönemi boyunca 5 milyon ilave istihdam sağlanarak işsizlik oranının dönem sonunda yüzde 7,5’e gerilemesi öngörülüyor.

Plan döneminde uygulamaya konulacak politika ve tedbirlerle, ihracatın 375,4 milyar dolara, ithalatın ise 481,4 milyar dolara ulaşması ve turizmde hedeflenen gelir artışıyla cari işlemler açığının milli gelire oranının dönem sonunda yüzde 0,2 olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Kamu maliyesi araçları, enflasyon hedefi ve cari işlemler dengesiyle uyumlu büyüme ortamını destekleyecek şekilde kullanılacak. Bu kapsamda, harcama gözden geçirmeleri yoluyla harcamaların rasyonelleştirilmesine devam edilecek, vergi adaletini güçlendirici ve vergi tabanını genişletici reformlar yapılacak, harcamaların finansmanında sağlıklı ve sürekli kaynakların payı artırılacak.

Plan dönemi sonunda GSYH’ye oranla kamu kesimi borçlanma gereğinin yüzde 1,8; genel devlet açığının yüzde 1,8; merkezi yönetim bütçe açığının ise yüzde 2,0 olarak gerçekleşmesi hedefleniyor.

Sosyal güvenlik sisteminde aktüeryal denge gözetilerek emeklilik ve sağlık harcamalarının uzun dönemli mali sürdürülebilirliğinin güçlendirilmesi öngörülüyor. Bu çerçevede kayıt dışı istihdam ve ücretle etkin şekilde mücadele edilerek prim tahsilatları artırılacak. Değişen işgücü piyasası ve nüfus yapısıyla uyumlu politikalar aracılığıyla sosyal güvenlik kapsamının genişletilmesi ve sistemin daha sade, etkin ve adil olması sağlanacak.

Ekonomide etkin bir piyasa mekanizması oluşturma hedefi doğrultusunda özelleştirme uygulamalarına devam edilecek.

Tarımda risklere karşı dayanıklı bir üretim yapısı kurulması planlanıyor

Planın hedefleri doğrultusunda, Türkiye’nin verimlilik ve rekabetçiliği odağına alan üretim yapısıyla, sanayi sektörünün tarım ve hizmetler sektörüyle etkileşimini artırarak büyümede başat rol üstlendiği, demografik fırsat penceresinden azami ölçüde yararlanarak istihdam oluşturan, sağlıklı bir ödemeler dengesi yapısıyla kaliteli finansman imkanlarının sağlandığı, ihracata dayalı istikrarlı bir büyüme yaklaşımı izlenecek.

Türkiye’nin büyüme perspektifi, beşeri sermaye başta olmak üzere fiziki, finansal ve doğal kaynakların tamamının ekonomik aktivitede etkin ve verimli bir şekilde kullanılarak potansiyel büyümenin sınırlarının daha da yükseltilmesi hedefleniyor.

Devlet yardımları seçici, belirli bir süreyle sınırlı, aynı zamanda müteşebbisin yatırım veya üretim kararı almasında etkili olacak şekilde sürdürülecek.

İthalata bağımlılığı azaltacak, verimliliği artıracak ve daha rekabetçi üretim kapasitesine ulaştıracak büyük ölçekli, yenilikçi, yeşil ve teknoloji odaklı yatırımların desteklenmesine devam edilecek. Bu doğrultuda fiziki, beşeri ve teknolojik altyapı güçlendirilecek. Sanayi sektörü ve sanayi sektörünü destekleyen hizmet ve tarım sektörleri bütüncül bir anlayışla yönlendirilerek Ar-Ge, yatırım, işgücü ve kurumsallaşmaya dayalı verimlilik artışları ekonomi geneline yaygınlaştırılacak.

Tarım sektöründe, sanayi sektörüyle etkileşim içerisinde, gıda arz güvenliğini sağlayan, verimliliğin arttığı, risklere karşı dayanıklı bir üretim yapısı tesis edilecek. Tarımda kaynakların bilinçli kullanımı ve sürdürülebilir yönetimi için stratejiler geliştirilecek ve yeni teknolojilerden faydalanılmasına yönelik politikalar uygulamaya konulacak.

Hizmetlerin niteliği ve çeşitliliği artırılarak turizm sektöründeki kazanımlar daha ileri bir seviyeye çıkarılacak. Türkiye’nin uluslararası bir çekim merkezi ve dünya markası olması doğrultusunda yeni yaklaşım ve uygulamalar hayata geçirilecek. Sektörün uluslararası pazarda önemli bir varış noktası haline gelmesi ve cari işlemler dengesine katkısının artması sağlanacak.

Merkez Bankası tek haneli enflasyon hedefi için tüm araçları kararlılıkla kullanmayı sürdürecek

Plan döneminde enerji ve madencilik sektöründe yeşil dönüşüm dikkate alınarak doğal kaynaklardan azami ölçüde faydalanılmasını sağlayacak yatırımlar hayata geçirilecek.

Merkez Bankası tek haneli enflasyon hedefine ulaşmada tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecek. Dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek, finansal istikrarın fiyat istikrarını gözetecek şekilde ekonomiyi desteklemesi sağlanacak. Bu çerçevede para, maliye ve gelirler politikaları arasındaki uyum gözetilmeye devam edilerek makroekonomik istikrarın kalıcılığı temin edilecek.

Uluslararası sermayenin Türkiye’ye çekilmesine yönelik sermaye hareketlerinin serbestliği ilkesi doğrultusunda uygulamalara devam edilecek. Sağlıklı finansman kanalları güçlendirilerek cari işlemler açığının finansmanında orta ve uzun dönemli kaynakların miktar ve çeşitliliğinin artırılması sağlanacak.

Gelir dağılımında adaletin güçlendirilmesi ve sürdürülebilir gelirlerin artırılması için verginin tabana yayılması amacı doğrultusunda politikalar geliştirilecek.

Mahalli idarelerde yönetişim süreçleri geliştirilecek, insan kaynağının niteliği artırılacak, harcama sorumlulukları, gelir kapasiteleri ve borçlanmaya ilişkin mevzuat ve uygulamalar sürdürülebilirlik çerçevesinde gözden geçirilecek.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri, ekonominin rekabet gücünü artıracak ve kamu maliyesinin sürdürülebilirliğini destekleyecek şekilde faaliyetlerini sürdürecek.

Kamu yatırımlarının tahsisinde başta deprem olmak üzere afetlerden etkilenen bölgelere ve yeşil ve dijital dönüşümün sağlanmasına yönelik alanlara öncelik verilecek, fiziki ve sosyal sermaye yatırımları özel kesim yatırımlarını tamamlayıcı bir şekilde geliştirilecek.

Kamu Özel İşbirliği yöntemi makroekonomik politikalar, sektörel öncelikler ve bütçe prensipleriyle uyumlu olarak ve özel kesim ile kamu kesimi arasında etkin ve yerinde risk paylaşımı sağlanarak uygulanacak.

Nitelikli insan kaynağı, Plan döneminde öngörülen istikrarlı büyümenin başat unsurlarından biri olarak belirlendi.

Plan döneminde uygulanacak verimlilik ve rekabetçilik odaklı politikalar sonucunda reel GSYH’nin yıllık ortalama yüzde 5 oranında artması; 2028 yılında GSYH’nin 2 trilyon 820 milyar liraya, kişi başına gelirin 17 bin 554 dolara ulaşması hedefleniyor.

Sanayinin yıllık ortalama yüzde 5,9 oranında büyümesi ve üretimin sektörel kompozisyonunda önemli bir değişim yaşanarak sanayinin GSYH içerisindeki payının Plan dönemi sonunda yüzde 26,9’a çıkması planlanıyor.

Tarım sektörünün yıllık ortalama yüzde 3,1 büyümesi ve GSYH içerisindeki payının yüzde 6,2 olması, hizmetler sektörünün GSYH içindeki payının yüzde 57 olarak gerçekleşmesi bekleniyor.

Dünya mal ihracatından alınan payın yüzde 1,3’e yükselmesi bekleniyor

Türkiye’nin 2022 yılında dünya mal ihracatından aldığı yüzde 1’lik payın, dönem sonunda yüzde 1,3’e yükselmesi bekleniyor.

Sanayi sektöründe yüksek katma değerli üretim odaklı politikaların olumlu etkisiyle, sabit sermaye yatırımlarının Plan döneminde ortalama yüzde 5,5 artacağı, özel kesim sabit sermaye yatırımlarının GSYH içindeki payının Plan dönemi sonunda yüzde 28,2’ye, kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının GSYH içindeki payının ise yüzde 4,3’e ulaşacağı tahmin ediliyor.

Plan döneminde, yıllık ortalama yüzde 3 artışla 5 milyon yeni istihdam oluşturulması öngörülüyor. Sağlanacak ekonomik büyümeye bağlı olarak hızlı istihdam artışının yanında, işgücü piyasasında özellikle kadınlara yönelik politikaların desteğiyle işgücüne katılma oranının yüzde 56,7 seviyesine yükseleceği tahmin ediliyor. Bu gelişmeler doğrultusunda Plan dönemi sonunda işsizlik oranının yüzde 7,5 seviyesine gerilemesi öngörülüyor.

Teknolojik kapasitenin artırılmasına, kurumsal kapasitenin güçlendirilmesine ve beşeri sermayenin geliştirilmesine yönelik adımlar çerçevesinde Toplam Faktör Verimliliği, Plan döneminde yıllık ortalama yüzde 1,1 artması ve büyümeye yaklaşık yüzde 22,5 katkı sağlaması bekleniyor.

Tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulması hedefleniyor

Plan döneminde yurtiçi tasarrufların artırılması ve artan tasarrufların öncelikli sektörler ve üretken alanlardaki yatırımların finansmanına yönlendirilmesi temel amaçlar arasında yer alıyor. Bu çerçevede Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) daha cazip hale getirilerek fon tutarı ve katılımcı sayısı artırılacak, Otomatik Katılım Sistemi (OKS) işveren katkısını içerecek şekilde geliştirilecek ve fon çeşitliliği sağlanacak.

OKS’nin işveren katkısını da içeren ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak. OKS’de fon çeşitliliği katılımcıların farklı risk algısı ve tercihlerini dikkate alacak şekilde artırılacak. BES’te yapılan kesintilerin sadeleştirilmesi ve azaltılması sağlanacak.

Yükseköğretim kurumlarına kayıtlı 25 yaş altı öğrencilerin BES’e katılımlarını ve sistemde kalmalarını teşvik edici uygulamalar hayata geçirilecek.

Finansal okuryazarlık içeriği ilk ve orta öğretim müfredatına yansıtılacak.

Plan sonunda seyahat gelir hedefi 82,8 milyar dolar

Kalkınma Planı’nda, 2028’de enflasyonun yüzde 4,7’ye düşeceği öngörülürken, plan sonunda seyahat gelirlerinin 82,8 milyar dolar olması hedefleniyor.

TBMM’ye sunulan 2024-2028 dönemini kapsayan 12. Kalkınma Planı’na göre, küresel ticarette yeşil dönüşüm ve dijitalleşme odağında şekillenen koşullar dikkate alınarak değer zincirlerindeki konumun daha ileri seviyelere taşınması yoluyla katma değeri yüksek ihracat potansiyeli artırılacak.

Enerji ve imalat sanayisinde ithalat bağımlılığı düşük seviyelere indirilecek. Turizmin yanı sıra yazılım gibi alanlarda hizmet gelirlerinin çeşitlendirilerek üst seviyelere çıkarılması yoluyla cari işlemler dengesinde sürdürülebilir bir iyileşme sağlanacak.

2028’de ihracatın 375,4 milyar dolar, ithalatın 481,4 milyar dolar olacağı öngörülürken, cari işlemler dengesinin 2,8 milyar dolar açık vereceği tahmin edildi.

Seyahat gelirlerinin 82,8 milyar dolara yükselmesi; uluslararası doğrudan yatırım girişinin ise 27 milyar dolar olması bekleniyor.

Enflasyon hedefi yüzde 4,7

Para politikası araçları enflasyon oranını düşürme amacıyla güçlü bir şekilde kullanılmaya devam edilecek. Maliye ve gelirler politikaları, para politikasıyla koordineli olarak yürütülmesi hedeflendi. 2023’te enflasyonun yüzde 65 olacağı tahmin edilirken, 2028’de yüzde 4,7’ye düşeceği öngörüldü.

Para politikası kararları, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları başta olmak üzere enflasyonu etkileyen tüm unsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak oluşturulacak.

Dar gelirli vatandaşların konuta erişimi kolaylaştırılacak

Konut kira ve satışlarındaki fiyat artışlarının enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerinin giderilmesine yönelik konut arzını artırıcı ve konuta erişimi kolaylaştırıcı uygulamalar hayata geçirilecek.

Kira ve konut fiyatlarındaki gelişmeler de göz önünde bulundurarak, salgın döneminde daralan konut arzı hızla artırılacak. Depremin oluşturduğu konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni sosyal konut projeleri geliştirilecek. Dar gelirli vatandaşların konuta erişimi kolaylaştırılacak. Kamunun uygun koşullarda sağladığı konut kredileri ilk kez konut edinimini destekleyecek; dar ve orta gelirli vatandaşlar için belirli standartlarda ve uygun fiyat aralığında olacak şekilde yeni başlayan projelere yönlendirilecek.

Konut ve işyeri kiraları ile ikinci el araçların satışına ilişkin idari kayıt eksikliklerinin giderilmesi sağlanacak.

İstanbul Finans Merkezinin uluslararası finans sistemine entegrasyonu güçlendirilecek

Finans sektöründe ortak dijital altyapı kullanımı ve çeşitli operasyonların ortaklaştırılması yoluyla maliyetlerin azaltılması sağlanacak. Bankaların ve banka dışı finansal kuruluşların ihtiyaç duydukları altyapılara eşit şartlarda ulaşmaları için gerekli önlemler alınacak.

İstanbul Finans Merkezinin finansal piyasaların derinleşmesine daha etkin bir biçimde katkı vermesi sağlanması planlanırken, Merkezin uluslararası finans sistemine entegrasyonu da güçlendirilecek.

Ayrıca, İstanbul Finans Merkezi kapsamında yenilikçi, kapsayıcı ve dinamik bir katılım finans ekosisteminin oluşturulmasına yönelik katılım esaslı faaliyet gösteren fintek kuruluşları desteklenecek.

Borsada işlem gören şirketlerin piyasa değerinin gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranının Plan sonunda yüzde 70’e çıkması hedeflenirken, katılım bankalarının toplam varlıklarının GSYH’ye oranının da yüzde 15’e yükseleceği tahmin edildi.

Plan döneminde kamu maliyesinin güçlü ve sürdürülebilir yönü devam ettirilecek. Bütçe açığının GSYH’ye oranının plan dönemi sonunda yüzde 2 olması öngörülüyor.

Afet sonrası iyileştirmeye ve risklerin azaltılmasına yönelik harcamalar hariç kamu açığı, mali konsolidasyon uygulamalarıyla kontrol altında tutularak kamu mali göstergelerinde iyileşme sağlanacak. Mali disiplin, Plan döneminde makroekonomik istikrarın önemli bir çıpası olmaya devam edecek.

Nüfusun yaşlanmasının sosyal güvenlik sistemi üzerindeki etkilerinin azaltılması için bakım sigortası ve mesleki rehabilitasyon uygulamaları hayata geçirilecek.