Son dakika haberi… Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, cuma günü Türkiye’yi ziyaret edecek olan ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile görüşecek. İkilinin görüşmelerinde ana gündemin 54 yıllık Esad ailesi egemenliğinin son bulmasıyla değişen Suriye yönetimi ve Orta Doğu’da yaşananlar olması bekleniyor.
Ayrıntılar geliyor…
Türkiye’de enflasyon krizi barınma ihtiyaçlarına da yansırken, konut alım gücü azaldı. Ekonomist ve akademisyen Prof. Dr. Hakan Kara, Türkiye’nin konut alım gücünde en zayıf ülkelerden biri olduğunu belirterek, endeksin üç bileşenine dikkat çekti.
Son dönemde enflasyonda ibre aşağı yönlü hareket ederken, yüksek seviyesini de korumaya devam ediyor. Enflasyondaki bu direnç konut fiyatları ve alım gücüne de yansırken, ev almak isteyen milyonlarca kiracı hayallerini ertelemek durumunda kalıyor.
Ev sahibi olanların sayısı azaldı
TÜİK’in “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri” verilerinde, 2010-2023 yılları arasında ev sahibi oranının azaldığı, kiracı oranın yükseldiği görülürken, ekonomist ve akademisyen Prof. Dr. Hakan Kara sosyal medya hesabından çarpıcı bir not paylaştı.
‘Konut alım gücü en zayıf ülkelerden biriyiz’
Hakan Kara, paylaştığı bir grafikte Türkiye’nin konut alım gücü bakımından en zayıf ülkelerden biri olduğuna dikkat çekerek, “Endeksin üç bileşeni var: Konut fiyatı, konut kredi faizi ve hane halkı geliri. Son yıllarda bizde her üçü de konut alım gücünü zayıflatan yönde gelişti” dedi.
2023’te konut satın alma gücü yüzde 23,4 azaldı
Endeksa verilerine göre ise Nisan 2023’te konut satın alınabilirlik endeksi yüzde 65,2 seviyesinden 49,9 seviyesine gerileyerek yüzde 23,4 azalma eğilimi göstedi.
Geçen yıla göre enflasyonda düşüş kaydedilse de konut fiyatları yükselmeye devam etti. Endeksa’nın verilerine göre, 2024 Temmuz itibarıyla konut satış fiyatları hız kesse de yıllık bazda yüzde 36 yükseldi.
ABD yönetimi, Suriye’deki son duruma ilişkin değerlendirmesinde Türkiye’nin “terörle mücadele konusundaki meşru endişelerini” kabul ettiklerini bildirdi. Beyaz Saray, DEAŞ’la mücadele gerekçesiyle terör örgütü YPG/PKK ile çalışmaya devam edeceklerini belirtti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby, telekonferans yoluyla düzenlediği basın brifinginde Suriye’deki son durumu ve Türkiye’nin YPG/PKK ile mücadelesini değerlendirdi.
Kirby, Türkiye’nin “vatandaşlarını ve topraklarını terör saldırılarına karşı savunma hakkına” sahip olduğunu belirterek, NATO müttefikinin “yakın geçmişte bu tür terör saldırılarına maruz kaldığını” vurguladı.
Türkiye’nin terörle mücadele konusundaki meşru endişelerine atıf yapan Kirby, “Bu hakka sahip olduklarını kabul ediyoruz ve onlar (Türkiye) önemli bir NATO müttefiki.” dedi.
Kirby, Suriye’deki son duruma ve YPG/PKK konusunda Ankara ile yakın temas halinde olduklarını ifade etti.
YPG/PKK’ya destek konusunda DEAŞ’ı bahane gösterdi
Öte yandan Kirby, ABD’nin terör örgütü YPG/PKK’ya verdiği desteğe devam edeceğini ve DEAŞ militanlarının söz konusu olduğunu savundu.
Kirby, “ABD olarak DEAŞ’la mücadele noktasında çıkarlarımız var ve bu da Suriye Demokratik Güçleri (YPG/PKK) ile ortaklık anlamına geliyor, bu ortaklık devam edecek.” değerlendirmesini yaptı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, görüşmede Suriye’deki son durum, bölgesel ve küresel gelişmeler ele alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmede, yeni sürecin Suriye’nin birlik, beraberlik ve toprak bütünlüğü için önemli olduğunu, Türkiye’nin terörden arındırılmış bir Suriye hedefiyle çalışmaya devam edeceğini belirtti.
Erdoğan, ülkedeki iç savaş nedeniyle yurtlarından ayrı kalan Suriyelilerin geri dönüşlerini kolaylaştırmak için gerekli ve yeterli şartları oluşturmanın Türkiye’nin önceliği olduğunu ifade etti.
Deutsche Bank Araştırma Başkanı Jim Reid, yatırımcıların hisse senetlerine olan iyimserliğinin tarihi seviyelere ulaştığını ve bunun 2025’te borsa balonu riskine yol açabileceğini belirtti.
Reid, ABD tüketicilerinin hisse senetlerindeki kazançlarla ilgili 12 aylık dönemdeki iyimserliğinin, 2000 yılında patlayan dot-com balonu öncesindeki seviyeyi geçtiğini vurguladı.
Reid, bu iyimserliğin genellikle perakende yatırımcıların spekülatif hareketlere geç katılımıyla ilişkili olduğunu ifade ederek, bunun riskli bir durum oluşturabileceği uyarısında bulundu. Ayrıca, ABD’li tüketicilerin gelir artışı beklentilerine olan iyimserliğinin tarihi olarak en düşük seviyelerde olduğunu belirtti.
Son iki yılda ABD hisse senetleri kayda değer bir yükseliş gösterdi. 2023’te S&P 500 endeksi %24,2 oranında artarken, 2024 yılı itibarıyla %27’lik bir yükseliş daha yaşandı. Ancak, Reid, piyasa katılımcılarının 2025 için ortak bir yükseliş beklentisi içinde olmalarının riskli bir durum yarattığını söyledi. “Ezici bir fikir birliği olduğunda, bu görüşte sorunlar çıkabilir” diyen Reid, aşırı iyimser beklentilerin piyasadaki tehlikenin asıl kaynağı olduğunu belirtti.
Reid, güçlü piyasa performansının spekülatif davranışları tetiklediğini ve 2025’te bu davranışların balonun patlama riskini artırabileceğini ifade etti. Bu durum, yatırımcılar için önemli bir tehdit oluşturabilir.
Son dakika gelişmesi… Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, TBMM’de yaptığı açıklamada Suriye’deki gelişmeleri değerlendirdi. Türkiye’nin tek başına Suriye halkının yanında durmaya devam ettiğini söyleyen Fidan: ”Suriye’nin terörizm yuvası olmasına izin vermeyeceğiz. DEAŞ ve PKK’nın mevcut durumdan faydalanmaması için ne gerekiyorsa yapacağız.” açıklamasında bulundu.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan TBMM’de yaptığı konuşmada Suriye’deki son gelişmelere değindi. Fidan, “İsrail mevcut yönetimin elindeki tüm ekipmanı ve teçhizatı kullanılmaz hale getirmek istiyor” dedi.
Bakan Fidan’ın açıklamaları şu şekilde:
Sayın Cumhurbaşkanımızın Suriye’de yaklaşan süreci öngörerek ulusal uzlaşı çağrısında bulunmuştur. Maalesef rejim bu fırsatı değerlendirememiştir. Suriye halkına her şartta elini uzatan sayın Cumhurbaşkanımızın iradesiyle Türkiye olmuştur.
Türkiye tek başına Suriye halkının yanında durmaya devam etmiştir. Bundan sonraki süreçte de tüm desteğimizle yanında durmaya devam edeceğiz. Yeni Suriye’nin hayata geçmesini bekliyoruz. Komşular için istikrarsızlık üretmeyen Suriye’yi görmeyi istiyoruz. Artık ülkeyi birleştirme ve yeniden inşa etme zamanıdır. Suriyeliler artık kendi topraklarına dönebilecektir. Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğüne, egemenliğine büyük önem vermektedir. Bu konuda bölgesel aktörlerle çalışmalarımızı devam ettireceğiz.
“Suriye’nin terör yuvası olmasına izin vermeyeceğiz”
Geçen hafta Doha formunda gerçekleştirdiğimiz temasın yanı sıra pek çok ülkeyle yoğun diplomasi yürütmekteyiz. Suriye etraflıca değerlendirilmekte ve tedbirler alınmaktadır. İsrail’in uluslararası hukuku yok sayarak bu kez Suriye’deki gelişmelerden çıkar sağlama çabalarını maalesef görmekteyiz. İsrail Suriye’nin toprak bütünlüğünü tehdit altına almaktadır. İsrail, şimdi de Suriyeli kardeşlerimizin geleceğini tehdit etmektedir. Netanyahu Golan tepelerinin İsrail toprağı olarak görmektedir. Türkiye olarak her zaman olduğu gibi Suriyeli kardeşlerimizin yanında durmaya devam edeceğiz. Suriye’nin terörizm yuvası olmasına izin vermeyeceğiz.
DEAŞ ve PKK’nın mevcut durumdan faydalanmaması için ne gerekiyorsa yapacağız. Dost ve müttefiklerimize bu mücadele işbirliği beklediğimizi her fırsatta dile getirmekten geri duymayacağız. Gazze’de yaşananlar, bu saldırıların bölgede sebep olduğu tırmanma ve istikrarsızlık karşısında kelimeler kifayetsiz kalıyor. Ukrayna’da diplomasisin arka plana itilmesi bölgeyi ateş çemberine itiyor. Türkiye savaşın ilk gününden bu yana İsrail’in yaptıklarını dünya çapında gözler önüne sererek mezalime son vermeyi hedeflemiştir.
İsrail en az 16 bini çocuk olmak üzere 44 bin Filistinli’yi katletmiştir. Filistinliler açlık ve bulaşıcı hastalıklara mahkum edilmiştir. İnsani yardımların girişine izin verilmemiştir. Gazze’ye bu güne kadar 88 bin ton yardım gönderdik. Filistin’e verdiğimiz desteği kötü niyetle karalamak isteyen çevrelerin aksine 2 Mayıs’ta İsrail’le ticareti tamamen durdurduk. İsrail’in uluslararası hukuk önünde sorumlu tutulması için uluslararası mekanizmaların işletilmesini istedik. Uluslararası platformlarda çok sayıda girişimlere devam ediyoruz. İsrail’e silah satışının durdurulması için öncülük ettik. İsrail bölgedeki saldırganlığını bazı ülkelerin diplomatik, ekonomik ve askeri yardımıyla sürdürmektedir. İsrail’i uluslararası toplum içinde tecrit etmek için de çaba gösteriyoruz.
Her hâl ve kârda Ortadoğu’da kalıcı barış iki devletli çözümden geçmektedir. Lübnan’da sağlanan ateşkes bölgesindeki yagını söndürmeye yeterli değildir. Filistin’de akan kan durmadıkça bölgede huzur ve barış olmayacaktır. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Irak’la son dönemde yakın işbirliğimizi sürdürürken ülkenin bölgesel şiddet sarmalının dışında tutulması için elimizden gelen çabayı göstermekteyiz.
PTT AŞ, HGS mobil uygulamasına izinsiz müdahale sırasında herhangi veri kaybı ya da kullanıcı bilgilerinin yetkisiz kişilerin eline geçmesi gibi bir durum yaşanmadığını bildirdi.
Şirketten konuya ilişkin yapılan açıklamada, akşam saatlerinde HGS mobil uygulamasının mesaj servisine yurt dışından izinsiz erişim gerçekleştiği ve bu kapsamda şirketle ilgisi olmayan bildirimlerin bazı kullanıcılara iletildiğinin tespit edildiği belirtildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Olayın tespitiyle birlikte, güvenlik sistemlerimiz hızlıca devreye girmiş, gerekli teknik ve operasyonel önlemler uygulanmıştır. Söz konusu izinsiz müdahale sırasında ise herhangi bir veri kaybı ya da kullanıcı bilgilerinin yetkisiz kişilerin eline geçmesi gibi bir durum yaşanmamıştır. Ayrıca, yasal mercilerle iş birliği içinde hukuki süreç başlatılmıştır.”
İklim değişikliği kentleri değiştiriyor. Özellikle denize kıyısı olan yerlerde tehdit giderek büyüyor. Denizlerin kirletilmemesi gerektiğine dikkat çeken ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyeleri, bu kapsamda Mersin’i de iklim değişimi konusunda uyardı.
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyeleri Mersin’i denizlerin kirletilmemesi ve iklim değişimi konusunda uyardı. Kentin iklim değişimine iyi hazırlanmaması, ekosistemini sağlıklı koruyamaması, sektörlerdeki faaliyetlerin iyi yönetememesi durumunda Akdeniz’in sürekli ekolojik krizlerle yaşamak zorunda kalan mutsuz bir coğrafyaya dönüşeceği vurgulandı.
“Bölgemizi korumak adına hepimizin daha fazlasını yapabileceğine inanıyoruz” diyen MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır ise kent dinamiklerini Akdeniz’in sunduğu eşsiz doğal kaynakları hep birlikte korumaya davet etti.
Yeşil Diplomasisi Haftası çerçevesinde hayata geçirilen Küresel Farkındalık Girişimi Sahil Temizleme Kampanyası (EU Beach Cleanup) kapsamında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) AB Bilgi Merkezi farkındalık çalışmaları yürütüldü. ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü ve Mersin Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle düzenlenen etkinlikler kapsamında Çamlıbel Balıkçı Barınağı’nda deniz temizliği gerçekleşti ve belgesel film hazırlandı. Deniz kirliliğinin nedenleri ve çözümü noktasında yapılması gerekenler kamuoyuyla paylaşılarak farkındalık oluşturuldu.
Hazırlanan belgeselde AB Sahil Temizleme Kampanyasının plastik kirliliğini, denizin çöplerini azaltma ve önleme çabalarını vurgulayan küresel bir kampanya olduğunu kaydeden MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır, deniz çöplerinin küresel bir sorun olduğuna dikkat çekti. AB’nin ve Türkiye’nin deniz sınırlarını paylaştığını ve benzer çevresel zorluklarla karşı karşıya kalındığını hatırlatan Çakır, bu nedenle çözümün de birlikte üretilmesi gerektiğini söyledi.
Denizlerimiz büyük tehdit altında
Çakır’ın ardından ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyeleri değerlendirmelerde bulundu. Deniz kirliliğini etkileyen çok sayıda faktör olduğuna değinen Dr. Korhan Özkan, nehir kenarlarındaki ekosistemin tahrip olmasının bunda önemli rol oynadığını hatırlattı. Bu tahribatın besin emisyonlarını etkilediğini kaydeden Özkan, kıyılara gelen her türlü kirliliğin yükü artırdığını söyledi.
Prof. Dr. Barış Salihoğlu Akdeniz havzasının dünyadaki iklim değişiminden en fazla etkilenecek üç havzadan biri olduğunu dile getirirken Dr. Mustafa Mantıkçı bunun ana sebeplerinden biri olarak Seyhan ve Ceyhan nehirleriyle diğer küçük nehirlerin Mersin Körfezine dökülmesini gösterdi. Mantıkçı, “Adana ve Mersin’den gelen endüstriyel atıklar, evsel atıklar ve aynı zamanda Çukurova’nın gübrelemeden kaynaklanan tarımsal yükün sularla nehirler aracılığıyla denize gelmesiyle denizlerimiz büyük tehdit altında” dedi.
“Çözüm var, umut da var”
Çözüm noktasında değinen Mersin Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Bülent Halisdemir ise sözlerine MTSO AB Bilgi Merkezi’nin başlattığı projenin çok değerli olduğunu belirterek başladı. En büyük arzularının farkındalık oluşması ve vatandaşların denizleri korumak üzere gerçek anlamda çalışma yapması olduğunu kaydeden Halisdemir, “Biz de MTSO da diğer kurumlar da elinden geleni yapıyor.
Bu sorunu hep birlikte çözmek zorundayız” ifadelerini kullandı. Ardından büyükşehir belediyesi olarak yürüttükleri çalışmalara değinen Halisdemir şu bilgileri verdi: “Biz Mersin Büyükşehir Belediyesi olarak bu yıl elektronik gemi denetleme sistemi kurduk. Mersin’de Seyhan Nehri’nden Çeşmeli Irmağı’na kadar yaklaşık 53,5 kilometrelik bir alanı kameralarla donattık. Bunlar gece görüşü olan, termal özelliklere sahip çok özel kameralar.
Bunlarla ilimize gelen ticari gemilerin meydana getirdiği illegal atıkların önüne geçmeye çalışıyoruz. Ve bununla ilgili idari yaptırımlar uyguluyoruz.”
ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump, ülkeye 1 milyar dolar veya daha fazla tutarda yatırım yapacaklar için izin süreçlerinin hızlandırılacağını bildirdi.
Trump, kendisine ait sosyal medya platformu Truth Social’dan, ABD’ye yatırım yapacaklara sağlanacak kolaylıklara yönelik paylaşım yaptı.
Paylaşımda Trump, “ABD’ye bir milyar dolar veya daha fazla yatırım yapan herhangi bir kişi veya şirket, tüm çevre onayları dahil tamamen hızlandırılmış onaylar ve izinler alacak.” ifadelerini kullandı.
Paylaşımında daha fazla detaya yer vermeyen Trump, seçim kampanyasında şirketlere vergi indirimi ve teşvikler sağlamanın yanı sıra, ülkede yatırım yapacaklar için bürokrasiyi azaltma vaadinde bulunmuştu.
Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, Suriye’de geçiş sürecinde Suriye halkına destek olmak için ellerinden geleni yapacaklarını belirterek, ülkedeki tüm gruplarla temas halinde olduklarını kaydetti.
Beyaz Saray Sözcüsü Jean-Pierre, günlük basın brifinginde, Suriye’deki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
ABD Başkanı Joe Biden ile Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın son açıklamalarını hatırlatan Jean-Pierre, Suriye’de geçiş süreciyle ilgili gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyledi.
Beyaz Saray Sözcüsü, “Suriye halkına bu geçiş sürecinde destek olmak için elimizden geleni yaparken, arabulucular da dahil olmak üzere Suriyeli tüm gruplarla temas halindeyiz.” dedi.
Jean-Pierre, Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) söylemlerinin farkında olduklarını, takip ettiklerini ancak daha önemlisi bu geçiş sürecinde HTŞ’nin ve diğer unsurların eylemlerine bakarak ilerleyeceklerini ifade etti.
Amerikalı gazeteci Austin Tice’ın kurtarılması konusunda Türklerle çalışıyoruz
Öte yandan ABD’li sözcü, 2012 yılında Suriye’de kaçırılan Amerikalı gazeteci Austin Tice’ın bulunabilmesi ve serbest kalabilmesi için Biden yönetimi olarak ellerinden geleni yaptıklarını ve bu konunun kendileri için önemli bir öncelik olduğunu vurguladı.
Jean-Pierre, “Bunu Başkan’dan da duydunuz, Tice’ın hayatta olduğundan umutluyuz. Onun bulunması ve eve dönebilmesi noktasında Türklerle ve diğerleriyle birlikte çalışıyoruz.” ifadesini kullandı.
Austin Tice, serbest gazeteci olarak Suriye iç savaşını takip ederken, 14 Ağustos 2012’de Şam yakınlarında bir kontrol noktasında kaçırılmıştı.
Bir süre sonra Tice’ın gözleri bağlı şekilde silahlı ve kimliği belirsiz bir grup tarafından tutulduğunu gösteren bir video yayımlandı ancak kaçırılmasının sorumluluğunu bugüne kadar üstlenen bir grup çıkmadı.
