Zayıflama Diyetleri ve Kalori Hesabı
Zayıflama diyetleri, besinlerle aldığımız enerjinin harcadığımız enerjiden daha düşük olması kuralına dayanır. Aslında “calorie in/calorie out” prensibine dayanan kalori kısıtlaması uygulamasıdır. ⚖️
Peki, bu teorik bilgi pratikte ne kadar geçerli? Kalori hesabına dayanan diyetler yapmak neden göründüğü gibi basit, uygulanabilir ve mantıklı değil? Telefonumuza indirdiğimiz uygulamalar üzerinden beslenmemizi takip ederek, sadece kalori gözettiğimiz diyetler yaparak neden bir yere varamıyoruz? 🧐
Nedenlerini şu şekilde sıralayalım:
1. Her gün kalori açığı yarattığımız bir beslenme rutini oluşturmak sanıldığı kadar kolay değildir. Müthiş bir azim, hırs ve irade gerektirir. Kişiyi psikolojik, sosyolojik ve mental olarak oldukça yorabilir.
2. Vücut metabolizması her günü eksi kaloriyle bitirdiğimizi fark ederek vücudu “savaş/kıtlık” durumundaymış gibi değerlendirir ve metabolizma hızı düşmeye başlar. Bu “savaşta” galip gelmek için gitgide daha düşük kalorili beslenmek zorunda kalırsınız (gerçeklikten uzak) 🥴
3. Farz edelim ki iradeniz güçlü oldukça azimlisiniz ve kısa sürede çok kilo verdiniz!! Fakat bu kilo sıvı ve kaslardan gitti. Yağlar hala bizimle. Uygulanan bu diyet aksatıldıkça, taviz verildikçe kilolar hızlıca yeniden alınmaya başlandı ve vücut yağ kütlesi düşmediği için kıyafetler hala dar gelmeye devam edecek ve görüntümüzde anlamlı bir değişim olmayacak.
4. Kalori hesabı sanıldığı kadar basit ve yüzeysel değil çünkü her kalori eşit değil.
“Her kalori eşit değil” konusunu biraz detaylandıralım.
Karbonhidrat, protein ve yağların sindirimleri, verdiği doygunluk hissi ve süresi, içerdikleri enerjinin metabolize ediliş biçimleri birbirinden oldukça farklıdır.
En bilinen örnek ise; glikoz ve fruktoz arasındaki fark. Temelde ikisi de şeker olup, metabolik yolları aynı değildir. Yapılan çalışmalara göre fruktoz ağırlıklı öğün sonrası acıkma hissinin daha çabuk oluştuğu ve fruktoz ağırlıklı beslenmenin genel sağlık durumuna olumsuz etkileri olduğu görülüyor.
Diğer bir örnek; proteinlerin kalori hesabına dahil edilmesi mantıklı değildir. Çünkü proteinlerin sindirimi sonucu oluşan aminoasitler pek enerji amaçlı kullanılmaz. Vücutta hormon ve hücre sentezi gibi birçok hayati görevi vardır ve metabolizmada yapım faaliyetleri için gereklidir.
Sonuç olarak;
✔️ Her kalori eşit değildir.
✔️ Öğünlerin içeriğini sadece kalori hesabı yaparak belirlemek doğru değildir.