Ethereum’un Katman-2 olan Arbitrum (ARB) One, Ağustos 2021’deki ana ağ lansmanından bu yana bir milyar işlemi aştı.
Ethereum’un Katman-2 olan Arbitrum (ARB) One, Ağustos 2021’deki ana ağ lansmanından bu yana bir milyar işlemi aştı.
Ağ aktivitesiyle kendisi gösteren Arbitrum, önemli bir eşği geride bıraktı. Bir milyar işleme ulaşan ağ, yatırımcılarda ve ekosistemde heyecan yarattı. Blockscan verilerine göre rakibi Base şu ana kadar 755 milyon işlem kaydederken, OP Mainnet ise 347 milyon işlem sayısına ulaştı.
Kripto para borsası Coinbase’in ağı Base, The Block’un verilerine göre günlük işlemlerde şu anda lider konumda, Arbitrum ise ikinci sırada yer alıyor. DeFiLlama verilerine göre Arbitrum’un toplam kilitli değeri (TVL), 2,5 milyar dolarla Katman-2 çözümleri arasında zirvede yer almaya devam ediyor. Arbitrum’u 2,2 milyar dolar ile Base takip ediyor.
Arbitrum’un (ARB) çalışma prensibi
Offchain Labs tarafından geliştirilen Arbitrum, Katman -2 çözümüdür. Ethereum blokzincirinden gelen güvenliği korurken daha hızlı ve daha uygun maliyetli işlemlere olanak tanıyan bir zincir dışı hesaplama ağı oluşturur.
Arbitrum One, aktif dolandırıcılık kanıtları ve işlem zorluklarına izin veren bir güvenlik mekanizması içerir. Ancak, hala birinci aşamadadır ve henüz tamamen izinsiz bir duruma geçmemiştir.
Offchain Labs, Ethereum üzerinde her biri kendi ekosistemine sahip farklı Katman-2 ağları çalıştırır. İlk ağ olan Arbitrum One, ana zincir olarak hizmet veriyor.
Arbitrum ağındaki bu önemli gelişme henüz fiyata tam olarak yansımış değil. Fakat Katman-2 trendinin başlaması, BTC’nin 65.000 doları aşması veya BTC dominansının düşüşü halinde ARB‘de yükseliş başlayabilir.
“Layer 0”, “Layer 1” ve “Layer 2” hepimizin sıkça duyduğu kavramlar.
“Layer 0”, “Layer 1” ve “Layer 2” hepimizin sıkça duyduğu kavramlar. Bu terimler, blok zinciri yığınının farklı seviyelerini ifade eder ve aralarındaki farkları anlamak, blok zinciri teknolojisini anlamak adına büyük bir önem taşır.
Katman 1 Nedir?
Katman 1, Bitcoin, Ethereum, Solana ve Cardano gibi temel blok zincirleridir; kendi ağını kullanarak işlemleri doğrulayabilir. Üzerine diğer katmanların inşa edilebileceği temel katmandır. Katman 1 blok zinciri ağlarının, işlem ücretlerini ödemek için kullanılan kendi tokenları da vardır.
Katman 1 ölçeklendirme çözümü, tümü ağın ölçeklenebilirliğini, dağıtılmasını veya güvenliğini iyileştirmek için doğrudan temel katmanda yapılan değişiklikleri temsil eder.
Örneğin; blokların boyutunu artırmak. Diğer Katman 1 ölçeklendirme yöntemlerine parçalama, mutabakat mekanizmasını değiştirmeyi sayabiliriz. Katman 1 ölçeklendirme ile ilgili en büyük sorun, uygulanmasının zor olması ve blok zincirinin sert bir çatallanmaya yol açmasıdır.
Katman 2 Nedir?
Katman 2 protokolleri, Katman 1’in ölçeklenebilirlik sorunlarını ele almak için Katman 1 blok zincirlerinin üzerine inşa edilmiştir.
Bu konuyu Ethereum üzerinden anlatmak istiyorum:
Ethereum en popüler ağlardan biri olmakla beraber işlem ücretlerinin de zaman zaman çok fazla yükseldiğini biliyoruz. Gas Fee dediğiniz bu tutarın düşürülmesi ve ağın hızlanması adına Katman 2 ölçeklendirme çözümlerini kullanılmaya başlandı. Katman 2 ölçeklendirme çözümleri, hesaplamayı ikincil zincire getirir ve ana zincirdeki yükü alır. Bu sayede işlemleri ana zincirden çok daha hızlı ve ucuz hale gelir.
Ethereum ağı için Arbitrum, StarkWare, Optimism ve diğerleri gibi çok sayıda Katman 2 ölçeklendirme çözümü bulunuyor.
Katman 0 Nedir?
Katman 0 protokolleri, Katman 1 projelerinin birlikte çalışabilirliğine çözüm sunar. Bu, Katman 1 ile ilgili önemli bir sorundur çünkü bir ekosisteme giren proje için diğer ekosisteme geçmesi zordur. Katman 0 bunu düzeltir.
Polkadot, Cosmos Katman 0 blok zincirinin en ünlü örnekleridir. Birbirleriyle iletişim kurabilen farklı Katman 1 blok zincirlerinden oluşan bir ekosistemi düşünün. Geliştiriciler, projelerinin tek bir blok zincirinde izole edileceğinden endişe duymadan projelerini inşa edebilir. Bir blok zincirinden gelen iş yükü diğer Katman 1’ler arasında kolayca yayılabileceğinden, ölçeklenebilirlik sorunu da kolayca çözülür.
Katman 3 Nedir?
Katman 3 dApp’ler, oyunlar, depolama vb. blok zinciri tabanlı uygulamaları etkinleştiren protokollerdir. Bu yüzden aynı zamanda uygulama katmanı da diyebiliriz.
Katman 1 blok zincirlerinin çoğu, Katman 3 projelerini doğrudan ağlarına kolayca oluşturmanıza izin verir, örneğin, Ethereum blok zinciri, bu katmanda akıllı sözleşmelere olanak tanır ancak bu Bitcoin ile mümkün değildir.
Kısacası:
Katman 1 : Temel blockchain ağı ancak ölçeklendirmeyle ilgili sorunları vardır (örn. Bitcoin).
