Emre ERGÜL
Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de haftasonu yapılan G20 Zirvesi’nde tarihi bir imza atıldı. ABD, Hindistan, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Almanya, İtalya ve AB, kısa adı IMEC olan Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomi Koridoru’nu kurduklarını açıkladı, mutabakat zaptını imzaladı.
Tarihi Baharat Yolu’nun 21’inci yüzyıl versiyonu olarak da görülen IMEC, deniz ve demiryolundan oluşan iki güzergâhlı bir ekonomi koridoru. Önerilen koridor, Hindistan’dan BAE’ye uzanacak, ardından Suudi Arabistan, Ürdün ve İsrail’i geçerek, Avrupa’ya bağlanacak. Hindistan’dan yüklenen malların İsrail ve Yunanistan limanları üzerinden Avrupa’ya daha hızlı gönderilmesi projede öngörülüyor. Taraf ülkeler, bağlayıcı bir finansal taahhütte bulunmazken, 2 ay içinde koridorun oluşturulmasına yönelik bir eylem planı hazırlamayı da kabul ettiler. Projeye ilk alkış, ABD Başkanı Joe Biden’dan geldi: “Büyük bir anlaşma.
Tek dünya, tek aile, tek gelecek.” Hindistan Başbakanı Narendra Modi, “Koridor, Hindistan, Batı Asya ve Avrupa’da büyük bir ekonomik entegrasyon aracı olacak, sürdürülebilir kalkınmaya yeni bir yön verecek” derken; AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de koridoru, “Kıtalar ve medeniyetler arasında yeşil ve dijital bir köprü” diye nitelendirdi. Projenin demiryolu ağı ve altyapısından sorumlu olacak olan Suudi Arabistan’ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, “Koridor küresel enerji güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulunacak, ticareti artıracak” dedi.
“İsrail’in en büyük işbirliği”
Koridorun en dikkat çeken ülkesi ise kuşkusuz, dünya basınının “Tarihi değişimde Arap ülkelerine katıldı” dediği İsrail… Başbakan Benjamin Netanyahu, “İsrail, bu ekonomik koridorda önemli bir kavşak olacak. İsrail’deki demiryolları ve limanlar, Hindistan’a yeni limanlar açacak. IMEC, İsrail tarihindeki en büyük işbirliği” dedi.
Global ekonomi medyası, “Çin’in bölgedeki ekonomik hedeflerine meydan okuma” dediği IMEC’i manşetlere çıkardı: “Koridor, Hindistan’da önemli stratejik ve ekonomik avantaj sağlayacak; Asya’da Çin’e karşı büyük fırsatlar sunacak.” Bunun nedeni IMEC’in, Çin’in tarihi İpek Yolu’nun modern versiyonu olan “Kuşak ve Yol Girişimi”nin (BRI) önünün kesebilecek olması… Çünkü ABD ve AB’nin destek verdiği IMEC, Çin’in Asya’daki ekonomik gücüne karşı Hindistan’ı küresel ticaret akışında sağlam bir yere konumlandıracak.
İtalya hemen BRI’den çıktı
Bunun ilk sinyalini de İtalya verdi. Times of India’nın haberine göre, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, zaptın imzalanmasından hemen sonra G20 Zirvesi’nde Çin Başbakanı Li Qiang’a “Biz, Kuşak ve Yol Girişimi’nden ayrılıyoruz” dedi. Li, “Bir kez daha düşünün” derken; İtalya Başbakanı “Kararımız ne olursa olsun, Çin’le olan ilişkilerimiz önemli” demekle yetindi.
2033’te hayata geçecek olan IMEC’in mimarı Biden
Peki, IMEC ne zaman hayata geçecek? Hindistan’ın önde gelen yayınlarından Outlook India, 2033’ü işaret etti: “Bölgenin ekonomik potansiyelini ortaya çıkartacak olan IMEC, şu anda sadece kağıt üzerinde ancak hayata geçtiğinde, her iki kıtada da büyük bir artış yaşanacak. Ancak işleyişe başlaması on yıl veya daha fazla zaman alacak; tabii tüm ülkelerin birkaç yıl boyunca işin içinde kalması şartıyla…
Proje, seçimler, hükümet değişiklikleri ve şimdilik projeye imza atan birçok ülkeyi silip süpürebilecek öngörülemeyen olaylar da dahil olmak üzere siyasi rüzgârlardan yalıtılamaz.” Hintli diplomat KP Fabian’a göre, IMEC projesinin mimarı da Biden: “ABD Başkanı, Temmuz 2022’de Suudilerle görüştü. Riyad, İsrail’le ilişkilerin normalleşmesi fikrini kabul etmese de projeye tamam dedi.”
21’inci yüzyıl isimleri: Kuşak ve Yol Girişimi ile IMEC
Çin’in “Kuşak ve Yol Girişimi,” aslında tarihi İpek Yolu’nun 21’inci yüzyıl versiyonu olan ve 70’den fazla ülkeyi kapsayan bir ekonomik koridorun ismi. İlk kez 2013’te dillendirildi, 2014’te güzegâhları belirlendi. Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomi Koridoru (IMEC) da eski Baharat Yolu’nun 2023 versiyonu. İpek Yolu, milattan yüzyıllar önce Mısır’a ipek satan Çinli tüccarların kervanlarının izlediği güzergâha; Baharat Yolu da Hintlilerin Orta Çağ Avrupası’ndaki soylulara tarçın, zencefil ve zerdeçal gönderdiği güzergâha verilen isimlerdi.
IMEC’in 5 temel özelliği:
1- İkili Koridorlar: IMEC iki ayrı koridordan oluşacak. Hindistan’ı Basra Körfezi’ne bağlayan Doğu Koridoru ve Basra Körfezi’ni Avrupa’ya bağlayan Kuzey Koridoru. Bu, mevcut deniz ve karayolu rotalarını tamamlayan, güvenilir ve uygun maliyetli sınır ötesi gemiden demiryoluna ulaşım sunmak üzere tasarlanmış bir demiryolu ağını içerecek.
2-Gelişmiş Bağlantı: Koridorda elektrik ve dijital bağlantı altyapısının kurulumunun yanısıra temiz hidrojen ihracatına yönelik boru hatları da yer alacak. Bu, sadece bölgesel tedarik zincirlerini güvence altına almakla kalmayacak, aynı zamanda ticarete erişilebilirliği de geliştirecek ve ticaret operasyonlarını kolaylaştıracak.
3-Ekonomik Birlik ve İstihdam Yaratımı: IMEC, katılımcı ülkeler arasında ekonomik verimliliği artırmayı, maliyetleri azaltmayı ve ekonomik birliği güçlendirmeyi amaçlıyor. Bu, istihdam fırsatları yaratacak ve sera gazı emisyonlarının azaltılması yönündeki küresel hedefe katkıda bulunacak.
4-Çevresel ve Sosyal Etki: Projeyi sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu hale getirerek çevresel, sosyal ve yönetişim etkilerine güçlü bir vurgu yapılacak.
5-Dönüştürücü Entegrasyon: IMEC, ticaret ve yatırım için bir koridor yaratarak; Asya, Avrupa ve Ortadoğu’yu sorunsuz bir şekilde entegre ederek, ekonomik manzarayı dönüştürmeye hazırlanıyor.