Haftanın son işlem gününe girilse de gündem yoğunluğu hız kesmiyor.
Günün en dikkat çeken konu başlığını, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in banka yöneticileriyle gerçekleştirmesi beklenen toplantı oluşturuyor. Makroekonomik politikaların, ekonominin ihtiyaçları doğrultusunda değişebileceğine dair beklentilerin varlığını koruması risk iştahını desteklerken toplantı, günün ana konu başlıkları arasında yer alıyor.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s‘in ise bugün piyasaların kapanmasının ardından Türkiye’nin kredi notu ve görünümüne dair bir güncelleme yapması bekleniyor.
Makroekonomik veri tarafında TCMB, Haziran ayı piyasa katılımcıları anketini yayımlayacak. Ankette özellikle enflasyon beklentileri yakından takip edilirken bir önceki ankette 12 ay sonrası için enflasyon beklentisi %29,84 seviyesinde bulunuyordu. Ankette ayrıca gelecek haftaki TCMB PPK toplantısı öncesinde politika faizine ilişkin tahminler de dikkatle izlenecektir.
Euro Bölgesi’nde ise ECB toplantısının ardından bugün TÜFE rakamını takip edeceğiz. Ancak nihai nitelikteki veride değişiklik beklenmiyor (%6,1).
Fed toplantısının ardından dün ECB toplantısı ön plandaydı
ECB piyasa beklentisine paralel olarak mevduat faizini %3,25’ten %3,50’ye, ana refinansman faizini %3,75’ten %4’e, marjinal borç verme faizini ise %4’ten %4,25’e yükseltti. Merkez Bankasından yapılan açıklamada, gelecek kararlarda faizlerin yeterli şekilde kısıtlayıcı seviyelerde olmasının sağlanacağını belirtti. Böylece faiz artırımlarının devam edebileceğinin sinyali verilmiş oldu.
Diğer taraftan enflasyon için 2023 tahmininin %5,3’ten %5,4’e, 2024 tahmininin %2,9’dan %3’e, 2025 tahmininin %2,1’den %2,2’ye yükseltilmesi de daha yüksek politika faizine kapı açar nitelikte.
Türk Lirası: USD/TRY, hafif yukarı yönlü denemeler yapsa da günü 23,70 seviyesinin altında noktaladı.
EUR/TRY’de ise özellikle ECB toplantısının ardından yukarı yönlü eğilimin güç kazandığını ve 25,85’in üzerinin test edildiğini gördük.
TL’nin daha net bir yön tayin etmek için gelecek haftaki PPK toplantısını beklemeye devam edeceğini tahmin ediyoruz. Öte yandan kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in bugün piyasaların kapanmasının ardından Türkiye’nin kredi notu ve görünümüne dair bir güncelleme yapması bekleniyor.
Mevcut durumda Türkiye’nin kredi notu B3, görünümü ise durağan seviyesinde bulunurken notta ve görünümde değişiklik öngörülmüyor.
Borsa İstanbul: Bankacılık sektörü öncülüğünde bir kez daha güçlü bir görünüm sergileyen BIST 100 endeksi, günü %2,5 oranında yükselişle noktalamayı başardı.
Ancak endeksin, risklere işaret eden bölgeden henüz tam anlamıyla sıyrılamadığını görüyoruz. Öyle ki teknik açıdan önemini yüksek bulduğumuz 5.500 seviyesi henüz geride bırakılmış değil. Bugün söz konusu seviyenin aşılması hem momentum kazanılması hem de teknik görünümün iyileşmesi adına önem taşıyor.
Mehmet Şimşek’in banka yöneticileriyle gerçekleştirmesi beklenen toplantı ise dünkü güçlü performansın ardından bankaların bir kez daha odak noktasında yer almasını sağlayabilir.
BIST 30 en yakın vadeli VİOP kontratı
Günü 6.280,75 puanda kapatan BIST 30 kontratlarında 6.237, 6.187, 6.143 ve 6.093 destek olarak izlenebilir.
6.325, 6.375, 6.419 ve 6.470 ise direnç noktalarını oluşturuyor.
Dolar/TL en yakın vadeli VİOP kontratı
Günü 23,7426 seviyesinde kapatan dolar/TL vadeli işlem kontratlarında 23,5765, 23,3865, 23,2205 ve 23,0305 destek olarak izlenebilir.
23,9090, 24,0985, 24,2650 ve 24,4550 ise direnç noktalarını oluşturuyor.
Kaynak: Ünlü & CO
Hibya Haber Ajansı
Sanayici ne istiyor?
“Dünyada ekonomik ve politik olarak değişken süreç ve koşullara tanıklık ediyoruz” diyen Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Zorlu, Türkiye’nin dünyadaki güçlü konumunu koruyabilmek için teknoloji ve inovasyonla katma değer üreten ekonomik yapısını özellikle sanayide gerçekleştireceği yatırımlarla desteklemesi gerektiğini vurguladı. Katma değerli ihracatı tüm ekonominin ana unsuru haline getirmek gerektiğine dikkat çeken Zorlu, “Bu konuda dünya çapında başarılı şirketlerimiz var. Diğer taraftan dünyada da yaşanan gelişmeleri yakından takip etmeliyiz. Sanayisiz bir ülke düşünülemez. Sanayi istihdam ve ihracat demek. O nedenle sanayimizi ihracat odaklı olarak dönüştürmeliyiz. Bunun merkezinde de daha fazla katma değer üretmek olmalı. Ekonomimize katkı sağlayan tüm şirketler için hazırlanacak teşvik politikalarıyla topyekûn bir değişim ve dönüşüm sağlamalıyız” dedi. Zorlu’ya göre bu, Türkiye’yi yeni dünya düzeninde katma değerli ihracat yapan ve sürdürülebilir büyüme sağlayan bir ülke haline getirecek.
“Artık rekabetçilikte sanayi odaklı, üretim odaklı yeni bir hikâye yazmalı, büyümeden ziyade kalkınma odaklı bir ekonomik modele geçmeliyiz” diyen TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, asıl gündem olan ekonomiye dönülmesi gerektiğini vurguladı. İş dünyasının finansmana erişim ve genel ekonomik beklentilerini ölçmek üzere yılın her çeyreğinde yaptıkları anketin 2023 yılı ilk çeyrek sonuçlarını açıklayan Sönmez, bu dönemde her 4 işletmeden 3’ünün krediye erişmekte zorlandığını, her 10 işletmeden 8’inin ise uygulanan mali ve finansal tedbirlerden olumsuz etkilendiğini söyledi. Sönmez, “Çıkan sonuç, başta KOBİ’ler olmak üzere işletmeler açısından 2022 yılından bu yana şartların daha da ağırlaştığını gösteriyor. Her 3 işletmeden 1’i işletme sermayesi ihtiyacını banka kredileri veya tedarikçi ve müşterilerinden aldığı finansman ile karşılıyor. Her 4 işletmeden 3’ü krediye erişimin zorlaştığını ifade ediyor. Seçim öncesi açıklanan 350 milyar TL’lik KGF kredilerinin miktarını yeterli görmeyenlerin oranı yüzde 85 olurken, işletmelerin yüzde 74’ü de KGF kredilerine erişimin zorlaştığını belirtiyor.”
Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Başkanı Adnan Dalgakıran, cari açığı orta ve uzun vadede çözecek bir politikanın ortaya konması ve kararlılıkla uygulanması gerektiğinin altını çizdi. Dalgakıran, ciddi teşviklere rağmen, sanayi üretimini orta ve yüksek teknolojili üretime yönlendirilmediğini söyledi. Dalgakıran, “Yurt dışından orta ve yüksek teknoloji yatırımı yapacak şirketleri çekelim. Nitelikli insan kaynağını yurt içinde kalması için ikna etmeliyiz. Uzun vadeli düşük faizli kredilerin de yatırımları özendireceğini düşünüyoruz” dedi. Krediye erişimin zorlaştırılmaması, döviz kurunun da gerçek değerine ulaşması gerektiğini söyleyen Dalgakıran, “Sene başından beri döviz artışı yüzde 10’da kalırken, TL bazı maliyetler yüzde 50 arttı. Bu da ihracatçının artık para kazanamaz, rekabet edemez hale gelmesine neden oluyor. Ana problem cari açık olduğuna göre, ülkeye giren dövizi yükseltmek, çıkan dövizi de azaltmalıyız. Ara malı ithalatı giderek yükseliyor. Kurların düşük kalması, üretmek yerine dışarıdan ithal etmeyi özendiren bir durum. İçinde bulunduğumuz durumla tam bir tezat teşkil ediyor” dedi. Türkiye’nin ithal ettiği ürünlerin yüzde 70’ini, iç piyasada ürettiği halde ithal ettiğini söyleyen Dalgakıran, Türk sanayisini orta ve yüksek teknolojilere taşıyacak sektörlerin makine, elektronik ve yazılım sektörü olduğunu belirtti.
Yeni ekonomi yönetiminin odak noktasının ‘üretim’ olması gerektiğini söyleyen Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Haluk Tezcan, finansman desteklerinin de üretim ve istihdam odaklı olması gerekliliğine işaret etti. Tezcan, bölgelere göre değil sektörlere göre teşvik verilmesini istedi. Tezcan, “Hangi sektörler katma değer yaratacaksa o sektöre teşvik sistemine geçilmeli. Türkiye’de un fabrikası fazlalığı var. Un fabrikasına teşvik verilmesi bir anlam ifade etmiyor. Türkiye’nin üretemeyip ithal ettiği sektörlerde üretimi artıracak işletmelerin desteklenmesi gerekiyor. İthalatı azaltıp üretimi artıracak alanlarda gelişmeliyiz” dedi. Gıda sektörünün yılda 1 milyar dolardan fazla ithalatı olduğuna dikkat çeken Tezcan, şunları söyledi: “Hangi ürünler yapılacaksa belirlenip onlara teşvik sağlanmalı. Ürettiğimiz fındık, üzüm, buğday unu gibi ürünleri markalaştırıp dünya sofralarına ulaştırmalıyız. Kimya ve atık sektörü olarak yapabileceğimiz birçok farklı yatırım alanlarımız var. Örneğin cip üretimi var, burada hükümetin bir politikası olmalı.”
Yeni dönemde verilen teşviklerin bölgeselden çok Türkiye’nin ihtiyaçlarına ve katma değerli üretim odaklı olması gerektiğine işaret eden PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Türkiye’nin şu anda asıl ihtiyacı ürün üretmek. Teşvik modeli seçilirken özellikle teknoloji odaklı olmalı” dedi. Türk iş dünyasının şu anda asıl probleminin finansal kaynak olduğunu kaydeden Eroğlu, sınırlı kaynaklar nedeniyle de orta ve yüksek teknoloji ürünlerinin krediye ulaşımının kolaylaştırılması gerektiğini belirtti.
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) eski Başkanı Murat Akyüz, cari açığın azaltılmasına vurgu yaptı. Türk Lirası bazlı maliyetlerin arttığına işaret eden Akyüz, sanayicinin enerji maliyetlerini aşağıda çekmede yenilenebilir enerji kaynaklarının önemine vurgu yaptı. Murat Akyüz, şunları söyledi: “GES ve RES gibi güneş ve rüzgar santrallerine sanayicinin erişmesi çok zor olmaya başladı. Kiralık alanlar var ancak, buradaki üretimleri taşıyacak elektrik hatları yok. Sanayici GES ve RES’le yapmak istediği enerji yatırımlarını yapamaz hale geldi. Bunu finansmanıyla ilgili de sıkıntılar var. Öte yandan şirketlerimizi biran önce karbon nötr hale getirmek için elektrikli araçlara teşvik vermeliyiz. Firmaların yatırımlarına teşvik edici uzun vadeli yeni politikalar belirlemeliyiz. Orta yüksek teknolojili ürün yatırımlarına daha yüksek teşvik vermeliyiz. Bugün domates, salça üreticisiyle, domatesten likopeni çekip kanser tedavisinde kullanan ya da vitamin üretenlere aynı teşvik veriliyor. Teknoloji seviyelerine göre teşvik mekanizmaları oluşturulmalı. Üretilen bir ürün varsa, üretilmeyen bir ürün için teşviklerle yönlendirici olunmalı. ‘Sen farklı bir şey yap ona göre teşvik verelim’ gibi yönlendirme yapılması gerekiyor.”
