Sektör Archives

SAMEKS: Mayısta zayıfladı ancak güçlü seviyede devam ediyor

Mayıs ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,6 puan ivme kaybetmiş olmasına karşın,…

Mayıs ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,6 puan ivme kaybetmiş olmasına karşın, 55,9 puanla referans değer üzerindeki seyrini sürdürdü.

Aynı dönemde Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi önceki aya göre 1,7 puan artış kaydederek 61,0 seviyesine yükseldi. Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi ise 1,5 puanlık azalışla 53,6 seviyesine geriledi.

Açıklamada şöyle denildi:

“Sanayi sektöründe girdi alımları, yeni siparişler ve üretimde canlı görünümün sürdüğü gözlenen Mayıs ayında, son dönemde durağan bir seyir izleyen hizmet sektörüne ilişkin iş hacminin ise azalış kaydettiği görülmektedir.

Söz konusu gelişmeler neticesinde 55,9 seviyesinde gerçekleşen SAMEKS Bileşik Endeksi, ekonomik aktiviteye yönelik pozitif seyrin 2023 yılı Mayıs ayında da sürdüğüne işaret etmiştir.

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi yükselmeye devam

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, 2023 yılı Mayıs ayında, bir önceki aya göre 1,7 puan artarak 61,0 seviyesine yükselmiştir. Bu dönemde girdi alımları 13,2 puan birden artış kaydetmiş ve 76,1 puanlık seviyesiyle sektör genelinde gözlenen hızlanmanın başat faktörü olmuştur. Önceki aya göre 2,8 puan ivme kaybetmiş olmasına karşın 59,5 puanla güçlü seyrini sürdüren yeni siparişler de sanayi sektöründe gözlenen artışta belirleyici bir rol oynamıştır.

Bu gelişmelere bağlı olarak sektördeki üretim artışı sürmüş ve önceki aya göre 0,3 puan azalmasına karşın üretim alt endeksi 57,3 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Yeni siparişlerdeki artışın girdi alımlarının gerisinde kalmasıyla stoklarda artış kaydedilmiş ve nihai mal stoku alt endeksi 6,4 puan artış kaydederek 59,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Önceki aya göre 3,7 puan artış kaydederek 57,0 seviyesine yükselen tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi de sektör genelinde mal ve hizmet tedarikinde olumlu görünümün sürdüğüne işaret etmiştir.

Bu dönemde sektör genelinde emek talebi artışını sürdürmüş ve istihdam alt endeksi 0,3 puan artarak 55,7 seviyesine yükselmiştir.

Böylece 61,0 puana yükselen Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, sektördeki toparlanmanın Mayıs ayında hız kazandığına işaret etmiştir.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi zayıflıyor

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, 2023 yılı Mayıs ayında önceki aya göre 1,5 puan azalarak 53,6 seviyesine gerilemiştir.

Önceki aya göre 3,8 puan azalış kaydederek 63,7 seviyesine gerileyen girdi alımları, hizmet sektörü genelinde gözlenen hız kaybının belirleyicisi olmuştur. Bu dönemde iş hacmi alt endeksi ise, 1,2 puan azalarak durgun bir görünüm arz etmiştir.

0,2 puan azalarak 49,6 seviyesine gerileyen nihai mal stoku alt endeksi de referans değer altındaki seyrini sürdürerek Mayıs ayına ilişkin negatif görünüm arz eden bir diğer değişken olmuştur. 55,6 seviyesinde gerçekleşen tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi ise sektör genelinde mal ve hizmet tedarikinde olumlu görünümün sürdüğüne işaret etmiştir.

Bu dönemde 2,0 puan azalarak 53,3 seviyesinde gerçekleşen istihdam alt endeksi ise geçtiğimiz aya göre ivme kaybetmiş olmasına karşın emek talebindeki artışın sürdüğüne işaret etmiştir.

Söz konusu gelişmeler neticesinde Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi 53,6 puanlık seviyesiyle olumlu görünümünü Mayıs ayında da sürdürmüştür.

Şubat ayında gözlenen azalışın ardından Mart ve Nisan’da artış eğilimine giren SAMEKS, pozitif görüntüsünü Mayıs ayında da sürdürmüştür. Böylece deprem sonrası gözlenen ekonomik toparlanmanın beklentilerden hızlı gerçekleştiği gözlenmiştir. Mayıs ayına ilişkin kapasite kullanımı ve güven endekslerinde gözlenen artışlar da SAMEKS’i teyit ederek ekonomik aktivitedeki canlılığa işaret etmiştir. Seçim sürecinin geride kalmasıyla birlikte; seçim sonrasına ertelenen muhtemel yatırım ve tüketim harcamalarının hayata geçirilecek olması ve belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla, önümüzdeki dönemde endekslere yönelik artışların hızlanması beklenmektedir.”

Foreks

Merhaba arkadaşlar, bugün sizlere Prizmabet adlı bir bahis sitesinden bahsedeceğim. Prizmabet, Betconstruct altyapısı ile üyelerine kaliteli hizmetler veren ve ülkemizin önde gelen bahis sitelerinden bir tanesidir. 2009 yılında kurulan Prizmabet, lisanslı, güvenilir ve avantajlı bir site olarak dikkat çekmektedir. Prizmabet’te spor bahisleri, canlı bahisler, casino, canlı casino, slot oyunları, sanal sporlar ve daha pek çok seçenek bulabilirsiniz. Prizmabet’te oyun oynamak için aradığınız ortamı fazlası ile bulacaksınız.

Prizmabet’in en önemli özelliklerinden biri de Prizmabet TV kanalıdır. Bu kanal sayesinde bahis sitesinde bulunan müsabakaları üyeler bir ücrete katlanmadan istedikleri zaman takip edebiliyor. Böylece hem heyecanlı hem de kazançlı bir bahis deneyimi yaşayabiliyorsunuz. Prizmabet TV kanalında futbol, basketbol, tenis, voleybol gibi popüler spor dallarının yanı sıra daha az bilinen sporlara da yer verilmektedir. Prizmabet TV kanalını kullanmak için sadece siteye üye olmanız ve yatırım yapmanız yeterlidir.

Prizmabet ayrıca üyelerine bol miktarda bonus ve promosyon da sunmaktadır. Prizmabet’te ilk üyelik bonusu olarak 100 TL deneme bonusu alabilirsiniz. Bunun yanında yatırım bonusları, kayıp bonusları, arkadaş davet bonusu, doğum günü bonusu gibi farklı bonuslar da mevcuttur. Prizmabet bonusları sayesinde daha fazla oyun oynayabilir ve kazancınızı artırabilirsiniz. Prizmabet bonuslarının çevrim şartları da oldukça makul seviyededir.

Prizmabet para yatırma ve çekme işlemleri konusunda da üyelerine kolaylık sağlamaktadır. Prizmabet’te banka havalesi, kredi kartı, papara, cepbank, QR kod, bitcoin gibi farklı yöntemlerle para yatırabilir ve çekebilirsiniz. Para yatırma ve çekme işlemleri 7/24 yapılabilmekte ve kısa sürede hesaplara yansımaktadır. Prizmabet para yatırma ve çekme işlemlerinde herhangi bir komisyon veya kesinti de yapmamaktadır.

Prizmabet müşteri hizmetleri de üyelerine 7/24 canlı destek hizmeti sağlamaktadır. Prizmabet canlı destek ekibi sayesinde site ile ilgili her türlü soru, sorun veya önerinizi iletebilir ve anında çözüm bulabilirsiniz. Prizmabet canlı destek ekibi profesyonel, güler yüzlü ve yardımseverdir.

Sonuç olarak, Prizmabet ülkemizin en iyi bahis sitelerinden biri olarak gösterilebilir. Prizmabet’te hem eğlenceli hem de kazançlı bir bahis deneyimi yaşayabilirsiniz. Prizmabet’e üye olmak için güncel giriş adresini web sitemizden bulabilirsiniz. Prizmabet’e girmek için tıklayınız! Prizmabet’e katıldığınıza pişman olmayacaksınız!

Seçim öncesi frene basan bankalar kredi musluklarını açmadı

Seçimlerden önce başlayan kredi sorunu sürüyor. Özellikle ticari kredilerdeki tıkanıklık rakamlara da yansımaya başladı. Özel bankalar ticari kredileri tamamen durdururken kamu bankaları çok sınırlı sayıda kredi kullandırıyor. İş dünyası ve bankacılık kaynakları nakit sıkıntısıyla karşılıksız çekte artış olduğuna dikkat çekti.

Birol BOZKURT

Reel sektörün ticari krediye erişim sorunu devam ediyor. Daha önce 28 Mayıs seçimlerinden sonrasını işaret eden bankalar seçimlerin sonuçlanmasına rağmen kredi musluklarını açmış değil.

Reel sektör temsilcileri, özel bankaların kredileri tamamen kapatmasından ve bunun da firmaların nakit akışını bozmasından şikayet ediyor. Bankacılık kaynakları kamu bankalarında ticari kredilerin özel sektöre göre bir nebze daha erişilebilir olduğunu ancak özel bankaların yıllık yüzde 60-70’lere ulaşan faizlere rağmen kredi vermediğini söylüyor.

BDDK verilerine göre, sektörün kredi hacmi 26 Mayıs itibarıyla toplam ticari krediler 24,5 milyar lira artışla 7 trilyon 60 milyon 594 bin liraya yükseldi. Geçen hafta 1,5 milyar lira azalmıştı. Bu hafta yaşanan sınırlı artışın kamu bankalarından kaynaklandığı, özel bankalarda 3 haftadır yaşanan düşüş eğiliminin sürdüğü görüldü.

Sektörün kredi hacmi 9,1 trilyon TL

Bankacılık sektörünün kredi hacmi, geçen hafta 64 milyar 824 milyon lira artarak 9 trilyon 128 milyar 882 milyon liraya yükseldi. BDDK tarafından yayımlanan haftalık bültene göre,bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalararası dahil), geçen hafta 66 milyar 322 milyon lira azaldı.

Söz konusu haftada yüzde 0,6 azalan bankacılık sektörü toplam mevduatı, 10 trilyon 299 milyar 69 milyon lira oldu. Verilere göre, tüketici kredileri tutarı, 26 Mayıs itibarıyla 11 milyar 141 milyon lira artışla 1 trilyon 368 milyar 876 milyon liraya yükseldi.

Söz konusu kredilerin 431 milyar 569 milyon lirası konut, 79 milyar 365 milyon lirası taşıt ve 857 milyar 942 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Söz konusu dönemde taksitli ticari kredilerin tutarı 1 milyar 210 milyon lira artarak 1 trilyon 103 milyar 981 milyon liraya yükseldi. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları da 29 milyar 128 milyon lira artarak 699 milyar 411 milyon lira oldu. Bireysel kredi kartı alacaklarının 368 milyar 575 milyon lirası taksitli, 330 milyar 836 milyon lirası taksitsiz oldu.

Reel sektör krediye ulaşamıyor

Sektör temsilcileri bankaların ticari kredilerde muslukları hala açmadıklarını söylüyor.

Görüşüne başvurduğumuz sektör temsilcisi; “Kredi vermek için seçim sonrasını işaret eden bankalar seçim bitmesine rağmen ticari kredi vermiyor veya talep edilenin çok altında bir miktarı onaylıyor. Krediye ulaşma zorluğu devam ederken işletmeler nakite ulaşımda sorun yaşanıyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler nakit akışını sağlamakta zorlanıyor” diye konuştu.

Bankacılık kaynaklarından elde ettiğimiz bilgilere göre kamu bankalarında ticari kredilerde faiz oranı yıllık yüzde 17-18 ancak onaylanan kredi sayısı oldukça sınırlı. Özel bankalar ise neredeyse hiç ticari kredi vermiyor. Bazı bankalar ticari kredileri tamamen kapatırken bazıları yüzde 60-70 yıllık faiz oranıyla çok düşük miktarlarda kredileri onaylıyorlar.

Merkez, bankaların elini rahatlatacak

Merkez Bankası’nın önümüzdeki günlerde KKM düzenlemelerinde revizyona gitmesi bekleniyor. Kaynaklara göre, Liralaşma stratejisi kapsamında yüzde 60 olan TL yükümlülük oranını yüzde 50’ye çekerek bankalara nefes aldırmayı planlıyor.

Karşılıksız çek sayısı ve tutarı arttı

Kredilere ulaşamayan reel sektörün bir başka sorunu da karşılıksız çekler. Finansmana erişemeyen işletmelerin karşılıksız çek adedi ve tutarı arttı. Takasbank Çek Takas Sistemine ibraz edilip karşılıksız kalan çek adedi, Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 129 oranında arttı. Verilere göre bir önceki ay karşılıksız çek adedi 6 bin 328 adet seviyesinde bulunurken Mayıs ayında bu rakam 14 bin 489 adet oldu. Karşılıksız çek tutarı bir önceki aydaki 1,82 milyar TL’den 3,98 milyar TL’ye yükseldi.

Önden ödemeli prim bitti

KKM’lerde yüzde 30’lara varan önden ödemeli prim çılgınlığı sona erdi. Merkez Bankası’nın bankalara gönderdiği yazıda Kur Korumalı Mevduat (KKM) Hesaplarında önden ödemeli prim uygulamasına son verilmesini istedi. Böylece 1 Haziran’dan itibaren açılacak veya yenilenecek KKM hesaplarında prim ödemesi vade sonunda yapılabilecek. Prim ödemeleri de TL olarak yapılacak.

KKM’de rekor sürüyor

Kur korumalı TL mevduat ve katılma hesaplarındaki artış devam ediyor. BDDK verilerine göre, Kur Korumalı TL Mevduat ve Katılma Hesapları 2 trilyon 398,2 milyar TL’den 2 trilyon 498,7 milyar TL’ye çıktı. Aynı haftada Tüketici kredileri 1 trilyon 358 milyar TL’den 1 trilyon 368,9 milyar TL’ye, bireysel kredi kartları 670,3 milyar TL’den 699,4 milyar TL’ye çıktı. Takipteki alacaklar 168,5 milyar TL’den 168,3 milyar TL’ye indi.

Net rezerv tarihi düşük seviyede

Merkez Bankası’nın net rezervi seçim öncesi haftada eksi 4,4 milyar dolara geriledi. Böylelikle net rezervlerde tarihi düşük seviye kaydedildi. Toplam rezervler ise, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu öncesinde devam eden güçlü döviz talebine paralel olarak geçen hafta 3.1 milyar dolar daha geriledi ve 98.5 milyar dolara indi. Son verilerle birlikte TCMB’nin brüt rezervlerinde 2,5 ayda 28 milyar dolarlık düşüş izlendi.

DTH’lar 7 milyar dolar düştü

26 Mayıs haftasında yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatlarındaki hızlı çıkış da dikkat çekti. Bir önceki hafta 183 milyar dolar olan yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 26 Mayıs ile sona eren haftada 176 milyar dolara geldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları bir önceki haftaya göre 3,9 milyar dolar azalarak 105,8 milyar dolar, tüzel kişilerin döviz mevduatı 3 milyar dolar düşüşle 70,3 milyar dolar oldu.

Süt üreticileri regülasyondan memnun! Şimdi yemde düzenleme bekliyor

Süt arzındaki artışla ortaya çıkabilecek mağduriyetlerin giderilmesi için hayata geçirilen regülasyonlardan memnuniyet duyan süt üreticileri, üretim maliyetlerindeki artışı önlemek için yem fiyatlarında düzenleme bekliyor.

1 Haziran Dünya Süt Günü nedeniyle sektörle ilgili açıklama yapan süt üreticileri, bilhassa ihracat olanaklarının kısıtlı olduğu bu dönemlerde regülasyonun hayata geçirilmesini sektör açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyor.

Ulusal Süt Konseyi (USK) Başkanı Harun Çallı, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın önümüzdeki süreçte gerek duyulan illerde ve ihtiyaç olduğu sürece bu uygulamaya devam etmesini beklediklerini söyledi. Üreticilerin en büyük sorunlarından birinin başta yem fiyatları olmak üzere süt üretim maliyetlerindeki artış olduğunu belirten Çallı, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bu konudaki raporları ilettiklerinin altını çizdi.

Çallı, bunların yanı sıra süt arzındaki artışla ortaya çıkabilecek üretici mağduriyetinin önüne geçmek amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı ile Et ve Süt Kurumu koordinasyonunda gerçekleştirilen piyasa regülasyonundan sektörün memnun olduğunu, süt üretim maliyetlerindeki artışı önlemek için ise yem fiyatlarında düzenleme beklediklerini bildirdi.

Süte uygulanan regülasyon sektöre olumlu yansıdı

Çallı, çiğ süt arzının doğası gereği yıl içinde dalgalanmalar gösterdiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti: “Üretmiş olduğu çiğ sütü pazarlamakta güçlük çeken üreticilerimiz için geçtiğimiz hafta uygulamaya alınan regülasyon kapsamında belirli illerde arz fazlası çiğ süt, süt tozuna işleniyor. Süt sanayicilerimiz özellikle emtia niteliğine sahip ürünlere ilişkin uluslararası piyasalar da şu anda fiyat avantajına sahip değil.

Dolayısıyla bilhassa ihracat olanaklarının oldukça kısıtlı olduğu bu dönemlerde regülasyonun hayata geçirilmesini sektörümüz açısından olumlu buluyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığının önümüzdeki süreçte gerek duyulan illerde ve ihtiyaç olduğu sürece uygulamaya devam etmesini bekliyoruz.”

Bayraktar: Süt üretimi için tedbir almak gerekiyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ise, süt üretiminin sürdürülebilirliği için gerekli tedbirler alınması gerektiğini belirterek “Süt fiyatlarını baskılamanın sürürdürülebilir olmadığını, bu alanda daha uzun vadeli çözümlere ihtiyaç duyulacağını kaydetti. Üretimin devamlılığının sağlanmasının sektör büyük önem taşıdığına dikkat çeken Şemsi Bayraktar, “Bunun için süt fiyatlarını baskılamak yerine, yem fiyatları kontrol altına alınmalı, yetiştiriciye makul fiyatlardan kaba ve kesif yem temin etmenin yolu bulunmalıdır

Süt fiyatının sahada üretici ile sanayici arasında belirlenmesine devam edilmelidir” değerlendirmesinde bulundu. Bayraktar, üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak için en az 1,5 olan çiğ süt/yem paritesinde dengeyi sağlayacak tedbirler alınmasının önemine dikkati çekerek, yetiştiricinin, üretimden uzaklaşmaması için desteklenmesi gerektiğini bildirdi.

USK çiğ süt fiyatı referans fiyat olma niteliğine yeniden kavuşmalı

Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı İsa Coşkun ise çiğ süt referans fiyatının sektör için çok büyük öneme sahip olduğunu belirtti. Coşkun konuyla ilgili şunları söyledi: “Piyasada oluşan fiyat, 8,5 lira olarak açıklanan referans fiyatın çok üzerindedir.

Bu nedenle sektörle ilgili tüm taraflardan oluşan Ulusal Süt Konseyinin belirlediği çiğ süt fiyatının eskiden olduğu gibi bir referans fiyat olma özelliğini taşıması beklentisi içerisindeyiz. Sektörlerimiz, ülkemizin geleceği, refahı ve kalkınması için özverili çalışmalarımızı sürdürecek, tüm bu süreçlerde şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da her türlü desteği vermeye devam edeceğiz.”

Otomotiv sektöründe sıfır araç krizi büyüyor

Sıfır araç almak için en az 3 ay sıraya girilirken, daha önceden alım yapan galeriler bu araçları bedelinin çok üzerinde satışa çıkarıyor. Sıfır araç fiyatları 450 bin-500 bin TL civarında başlarken, bu fiyatlardan bayilerde araç bulamayanlar galerilere gitmek zorunda kalıyor. Orada da aynı aracın 700 bin TL civarında satılması nedeniyle vatandaşlar mecburen ikinci el araçlara yöneliyor.

Otomotiv sektöründe sıfır araç krizi büyüyor. Yaklaşık 1 yıldır bayilerde sıfır araç bulunamazken, vatandaşlar peşinat ödeyip 3 ay ile 1 yıl arasında sıraya giriyor. Ancak aynı sıfır araçlar galerilerde fahiş fiyatlarla satılıyor. Örneğin, bir markanın kendi internet sitesinde 1 milyon 150 bin TL olan araç, galeride 1.5 milyon liraya satılabiliyor. Böyle olunca ikinci el araç fiyatları da artıyor. Sektör temsilcileri, fabrikalardan araç tedarikinde sıkıntı yaşanmasının yanı sıra, bazı bayilerin galerilere araçları toptan aktararak piyasanın yükselmesine neden olduklarını belirtiyor.

Sektörün önde gelen bazı markalarının CEO’ları bu durumdan kendilerinin de rahatsızlık duyduklarını ifade etse de sorunun önüne geçilemiyor. SÖZCÜ’ye açıklama yapan bir sektör temsilcisi, piyasada satılan araçların en az yarısının yatırım amacıyla alındığını söyledi. Vatandaşın cebindeki parayı korumak için araçlara yatırım yaptığını ifade eden sektör temsilcisi, döviz ve enflasyonun kontrol altına alınmadan bu durumun düzelmesinin zor olduğunu vurguladı.

Sözcü’de yer alan habere göre sıfır araç fiyatları 450 bin-500 bin TL civarında başlarken, bu fiyatlardan bayilerde araç bulamayanlar galerilere gitmek zorunda kalıyor. Orada da aynı aracın 700 bin TL civarında satılması nedeniyle vatandaşlar mecburen ikinci el araçlara yöneliyor. Hızla artan enflasyon karşısında geliri artmayan vatandaşlar yaşı büyük ve kilometresi yüksek araçlara mahkum kalıyor.

‘Ceza kesiliyor ama fayda etmiyor’

Bayilerde bulunan sıfır araçlar için liste fiyatlarının üzerinde talep edilen ücretler nedeniyle bayilere ceza kesiliyor. Ancak vatandaşın mağduriyeti devam ediyor. Araçlar üst donanım paketleri ve aksesuarla satılmaya çalışılıyor. Bununla birlikte sektör temsilcileri gemilerin geç geldiğini ifade ederken, gelen araçların da çoğunlukla üst donanıma sahip olduğunu belirtiyor.

İhracatta ilk 10 ülke hedefine perakende ile ulaşacağız

Perakende Günleri etkinliğinde konuşan TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye’yi ihracatta ilk 10 ülke arasına çıkarma vizyonu ile çalıştıklarını belirterek, “Bu hedefe ulaşmak için mutlaka markalı ihracatımızı artırmamız gerekiyor” dedi. BMD Başkanı Sinan Öncel ise AVM’lerle ilgili yaşanan kira sorunlarının sektörün büyümesine engel olduğunu söyledi.

Mehtap HALICI

Perakende Günleri 2023, “Dijital Dünya-Yeni Müşteri, Yeni Perakende, Yeni Dönem” ana temasıyla Haliç Kongre Merkezi’nde başladı. Sektörün ve dijital ticaretin geleceğine yön veren çok sayıda yerli ve yabancı konuşmacıyı 9 bin 500’ü aşkın üst düzey yöneticiyi bir araya getiren etkinlikte konuşan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye ekonomisinin büyümesi ve refahı geliştirmek için markalı üretim ve ihracatın daha da artması gerektiğini söyledi. Türkiye’nin üretimde bir marka ülke olduğunu vurgulayan Gültepe, “Artık bununla yetinmeyip markaların ülkesi olabilmeliyiz. Sadece BMD üyesi markaların yurt dışında 5 bini aşkın mağazası ve 11 bin civarında satış noktası bulunuyor. Sınırlarımızın ötesinde 17 bine yakın mağaza ve satış noktasına ulaşmak kolay iş değil. Hatta bazı ülkelerde alanlarında pazar lideri konumunda markalarımız var. Önümüzdeki yıllarda kuşkusuz çok daha iyi yerlere geleceğiz. Birçok sektörden küresel markalar çıkaracağız. Markanın çarpan etkisinden daha fazla yararlanmalıyız” dedi.

“Türkiye markasını tanıtıyorlar”

Türkiye’yi ihracatta ilk 10 ülke arasına çıkarma vizyonu ile çalıştıklarını vurgulayan Gültepe, şunları söyledi: “Bu hedefe ulaşmak için mutlaka markalı ihracatımızı artırmamız gerekiyor. Çünkü ihracat markaları, markalar ihracatı doğrudan etkiliyor. Kendi markasıyla ihracat yapan firmalarımız Ar-Ge’ye daha çok önem veriyor. Diğer firmalara göre daha fazla patent başvurusu gerçekleştiriyor. Daha fazla araştırmacı istihdamı sağlıyor. Küresel arenaya çıkan her firmamız aynı zamanda Türkiye markasını da dünyaya tanıtıyor. Bu bilinçle çalışmalarımıza devam ediyoruz.”

“AVM’lerde yıllık israf 10 milyar TL’yi buluyor”

Öte yandan yüksek maliyetler ve enflasyon nedeniyle markaların cirolarında yüzde 100 civarında bir artış olduğunu söyleyen Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel de, mevzuatta yapılan düzenlemelere rağmen AVM’lerde ödenen genel giderlerin bir türlü şeffaflaşamadığını belirtti. Öncel, “Markalar AVM’lere ayrıca ciro kirası ödüyor. Ciro kirası nedeniyle AVM’lerin gelirlerinde ciddi bir artış olmasına rağmen yüzde 400’e varan kira zammı talepleriyle karşılaşıyoruz. Oysa ciro kiraları yüzde 100 artarken kur artışı yıllık yüzde 35-40’ta kaldı. Yani AVM’lerin kira gelirlerinde döviz bazında net yüzde 60- 65 artış oldu” dedi. AVM’lerde toplam 14 milyon metrekare kiralanabilir alan bulunduğuna dikkat çeken Öncel şöyle devam etti:

“Metrekare başına her ay ortalama 60 TL’lik kayıp ve israf var. Yıllık hesapladığımızda 8-10 milyar TL arasında bir rakam ortaya çıkıyor. Bu parayla her biri 300 mağazalı 30 AVM inşa edilebilir veya 100 metrekarelik 10 bin mağaza açılabilir ya da yenilenebilir. BMD üyesi markalar için uygun koşullarda krediye erişimin de önemli bir sorun olmaya devam ettiğine dikkat çeken Öncel, önümüzdeki günlerde kredi sorununa çözüm bulunacağını ümit ettiklerini sözlerine ekledi.

“Yabancı yatırımcı oranı geriledi”

Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı de sektördeki yabancı yatırımcı oranın son 5 yılda yüzde 28’lerden 20’lere gerilediği kaydetti. “Yeni yatırımların hayata geçirilebilmesi için tüm tarafların çıkarlarını optimum düzeyde ve uzun vadede koruyacak şekilde kararlar alınması gerekmektedir. Küresel uygulamaların Türkiye’ye uyarlanması, sadece AVM yatırımlarının değil otel, ofis, rezidans ve lojistik gibi diğer ticari gayrimenkul yatırımlarının da gündeme alınmasına olanak sağlayacaktır” diye konuştu. Şapkacı, 2023 yılının ilk çeyreğine ilişkin rakamların tüketicilerin pandemi sonrası sosyalleşme güdüsü ile alışveriş merkezlerine tekrar gitmeye başladığını bildirdi.

“Talepler erkene çekildi”

Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, seçim dönemi olmasına rağmen depremin ve makroekonomik bazı belirsizliklerin etkisiyle 2023 yılının ilk yarısının beklentileri karşıladığının altını çizdi. Tınastepe, “Tüketicilerin özellikle tüketici elektroniği, beyaz eşya, ev ve yaşam kategorilerinde enflasyondan kaçınmak için taleplerini erkene çektiğini gördük. Bu da bu alanlarda işlerin canlılığını sağladı. Bunun dışında çok ciddi bir turizm etkisi görüyoruz.” şeklinde konuştu.

“Artan enerji maliyetleri ile mücadele ediyoruz”

Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Alp Önder Özpamukçu, perakendenin GSMH’nın büyümesine iki kat daha fazla etki yapan bir sektör olduğunu kaydetti. Özpamukçu, “Net kar marjlarımız yüzde 2-3 seviyesinde. Bu nedenle gıda perakendecileri olarak maliyetlerimizi bir yandan verimlilikle, tedarik zincirlerin gelişimi ve üretimin takibi ile azaltmaya çalışırken, diğer taraftan da giderleri kontrol etme noktasında artan enerji maliyetleri başta olmak üzere petrol, doğalgaz, nakliye, lojistik ve işgücü maliyetleri ile mücadele ettiğimizi görüyoruz” dedi.

“Otele gelen turistin restoranlara faydası yok”

Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, gastronomi turizminin payının yüzde 30-40 seviyesine çıkartılması gerektiğini belirterek “Otellere gelen turistlerin ne yazık ki kaldıkları şehre, o şehirdeki restoranlara faydası olmuyor. Bizim artık nicelikten çok, niteliğe odaklanarak gurme turizminin sektördeki payını artırmamız gerekiyor” dedi. Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu Başkanı (TAMPF) Hüseyin Altaş ise perakende sektörünün dijitalleşme alanında büyük bir çaba sarf ettiğini kaydetti.

İlaç Sektörü İstanbul’da Buluşuyor

İlaç Sektörü Istanbul’da bir araya geliyor. 5. Uluslararası İlaç Bileşenleri, Hammaddeleri Fuarı Pharmaist 2023, 31 Mayıs – 2 Haziran 2023 tarihleri arasında

İlaç Sektörü Istanbul’da bir araya geliyor. 5. Uluslararası İlaç Bileşenleri, Hammaddeleri Fuarı Pharmaist 2023, 31 Mayıs – 2 Haziran 2023 tarihleri arasında düzenlenecek.

Ulusal ve uluslararası sektör profesyonellerini İstanbul Fuar Merkezi’nde sektördeki önemli dernek, kurum ve markaları katılımcı ve ziyaretçileri ile buluşturmak için hazırlanıyor. Kimya sektörünün en önemli alt dallarından biri olan ilaç sektöre ait en son ürün ve teknolojilerin sergileneceği yerli ve yabancı sektör profesyonellerinin buluşma noktası olan platform; sektörün kimyasal, hammadde ve teknoloji ile ilgili satın alımlarını karşılamak için katılımcılara global markalarla etkileşim fırsatı sunacak.

Sektörün profesyonel iş platformu haline gelen Artkim Fuarcılık tarafından düzenlenen fuarda katılımcılar; İlaç Hammadde ve Bileşenleri, Etkin İlaç Hammaddeleri (API), Farmasötik Katkı ve Ara Ürünler, Anahtar Teslim Projeler, Yarı Mamuller ve Katkı Maddeleri ve Laboratuvar Cihazları, regülasyonları, yakından tanıma ve potansiyel müşterilerle tanışarak yüz yüz görüşme ve iş bağlantıları sağlama fırsatı yakalayacak.

Türkiye İlaç İhracatı Arttı

Ulusal ve uluslararası birçok kuruluşun yeni ürün ve teknolojilerini tanıtacağı Pharmaist 2023’de ilaç sektörüne dair dünyada ve ülkemizdeki en son gelişmeler, yenilikler ile sektöre dair gündemdeki konuların ele alındığı konferans, panel ve workshoplarla da sektörün geleceğine ışık tutulacak. Artkim Fuarcılık CEO’su Cengiz Yaman, yeni iş bağlantıları kurmak ve yeni pazarlara açılmak konusunda önemli rol oynayan ihtisas fuarlarına olan ilginin giderek artığını belirterek “Dünya ilaç pazarı 2022 yılında 1,5 trilyon dolara ulaşmış durumda. Türkiye 2022 yılında dünyada 21. sırada. Türkiye ilaç ihracatı 2022 yılını yüzde 0,6 artışla 1,92 milyar USD seviyesinde tamamlamış bulunuyor. Türkiye ihracatının rekor kırdığı 2022 yılıyla birlikte, 2015 – 2022 yılları arasında ilaç ihracatı yüzde 74,7 artışla güçlü bir performans sergiliyor. Pharmaist 2023, bu önemli sektörü destekleyen en büyük ihtisas fuarları arasında yer alıyor.” dedi. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)

İzmir, ‘Yeşil Dönüşüm ve Mavi Fırsatlar’ ile geleceğe hazırlanıyor

İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Mehmet Yavuz, hızla büyüyen sanayisi ile İzmir’in, var olan kaynaklarını etkin ve verimli şekilde değerlendirmek adına kapsamlı çalışmalar yaptıklarını belirtti. Yavuz, bu kapsamda hazırlanan “İzmir’de Yeşil Dönüşüm ve Mavi Fırsatlar Perspektifi’nin detaylarını DÜNYA’ya anlattı.

Özlem SARSIN

İzmir yoğun tarımsal faaliyetlerinin yanı sıra hızla büyüyen sanayisiyle Türkiye ekonomisine katma değer yaratırken, buna paralel olarak sürdürülebilir modellere de ihtiyaç duyan bir kent konumunda…

Bu anlamda yoğun bir çalışma yürüten İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA), projelendirdiği çalışmalarla kentin gelecek 10 yıllık dönemde sürdürülebilir kalkınması için kritik bir yerel kalkınma stratejisini ortaya çıkarmayı hedefliyor.

İZKA Genel Sekreteri Dr. Mehmet Yavuz, iklim değişikliği ile mücadele ve sahip olunan çevresel tehditlerin ortadan kaldırılarak ekonomik gelişmenin devamlılığının sağlanmasına yönelik yeşil büyüme ve mavi büyüme yaklaşımlarını araç olarak gördüklerini belirtiyor.

Bu kapsamda “İzmir’de Yeşil Dönüşüm ve Mavi Fırsatlar Perspektifi’ni ortaya koyduklarını belirten Yılmaz, çalışmanın özgün metodolojisi ve sunduğu sonuçlar ile karar vericiler için İzmir’in yeşil dönüşümü ve mavi fırsatlarına ilişkin olarak bölge aktörlerine ufuk açan bir rehber niteliği taşıdığını söyledi.

Mehmet Yavuz, çalışmayla ilgili şunları söyledi: “Türkiye’de ilk kez küresel sürdürülebilirlik hedefleri ile yerelde yapılacak uygulamaları birleştiren çalışmada gıda endüstrisinden kâğıt üretimine, geri kazanımdan bitkisel üretime, büyükbaş hayvancılıktan su ürünleri üretimine, gemi geri dönüşümden limanlara kadar geniş bir yelpaze içinde İzmir’de yeşil ve mavi büyümeyle uyumlu yaklaşımların nasıl hayata geçirilebileceği konuları ele alındı.

Mevcut risklerin büyüklüğü, bunların nasıl azaltılabileceği, önerilen müdahale senaryolarının ekonomik, çevresel ve sosyal faydaları özgün bir metodolojiyle Ajansımız uzmanlarının yoğun emekleriyle ortaya konuldu.” Sınırlı doğal kaynaklara sahip İzmir’in, korunması gerekli pek çok ekosisteme ev sahipliği yaptığını söyleyen Mehmet Yavuz, kentin yoğun tarımsal üretim ve sanayileşmenin etkisiyle kuraklaşma gibi ciddi çevresel baskılar ile karşı kaşıya olduğunu söyledi.

Öte yandan İzmir’in Türkiye’nin toplam atığının yüzde 10’unu ürettiğini belirten Yavuz, sözlerine şu şekilde devam etti: “Her ne kadar son yıllarda atık işleme sektörü önemli bir gelişme göstermiş olsa da geri dönüşüm oranımız oldukça düşük. İzmir’in sürdürülebilirliği için daha farklı bakış açılarının geliştirilmesi gerekiyor. Tabii ki büyüyecek, geliri ve refahı artıracağız.

Ancak diğer taraftan bunu sürdürülebilir metotlarla yapmak; çevreye, doğaya ve insana saygılı bir üretim süreci geliştirmek gerekiyor. Bu bağlamda, yeşil büyüme ve mavi büyüme yaklaşımları çevresel baskının yönetilmesi açısından önemli bir metot olarak gündeme geliyor.

Biz de Ajans olarak bu iki yaklaşımı çalışmalarımızın odağına yerleştirdik ve İzmir özelinde yeşil büyüme potansiyeli ile mavi büyüme fırsatlarını ortaya koyan çalışmamızı 2022 yılı içerisinde kamuoyu ile paylaştık. Bu çalışma kapsamında önümüzdeki 10 yıllık dönemde İzmir sanayisi ve tarımında yeşil ve mavi büyüme bağlamında yapılması gerekenleri sektör ve mekân bazında ortaya koyduk.

350 milyon dolar yatırımla 750 milyon dolar kazanım

Çalışmaya konu ettiğimiz 6 sanayi sektörünü birlikte düşündüğümüzde, önümüzdeki 10 yıl içerisinde bu sektörlerin yeşil dönüşümü için yaklaşık 350 milyon dolar tutarında bir yatırıma ihtiyaç duyduğunu, bu yatırım yapıldığı takdirde yaklaşık 750 milyon doları ekonomik kazanç elde edileceğini, ancak bundan daha önemlisi bu yatırımlar sayesinde 1,6 milyon ton atık azaltımı, 54 milyon metreküp su tasarrufu ve 1,8 milyar KwH enerji tasarrufu elde edileceğini ortaya koyduk.

Tarım sektörü ve mavi ekonomi bağlamında da yaptığımız benzer analizler bize, çevreci yatırımlar yapıldığı takdirde, hem iktisadi ve çevresel açıdan daha sürdürülebilir bir altyapıya kavuşacağımızı hem de bu yatırımlar eliyle ciddi bir ekonomik hareketliliğin ortaya çıkacağını göstermektedir.

İzmir’in güçlü liman geçmişi ve deneyimini ileriye taşımalıyız

Denize ve denizle ilgili faaliyetlere odaklanan Mavi Büyüme için de İzmir’in önemli fırsatları bünyesinde barındırdığını vurgulayan Yavuz, İzmir’in beş bin yıllık bir liman kenti olduğunun hep göz önünde bulundurulması gerektiğinin altını çizerek İzmir’de deniz ve kıyı ekonomisinin geliştirilmesi hedefinin merkezine deniz taşımacılığı ve limanların geliştirilmesini koyduklarını belirtti.

Bugün 16 limanı ile 92 milyon ton yük elleçleyen İzmir’in sahip olduğu güçlü liman altyapısı ve deneyimini, günümüzün değişen koşulları içinde daha ileriye nasıl taşıyabileceğini, deniz taşımacılığı ve liman hizmetleri özelinde bölge cazibesinin artırılabilmesi için benimsenmesi gereken stratejileri İzmir Limanları Mevcut Durum Analizi ve Gelişim Perspektifi ile çalıştıklarını belirten Yavuz, 2022’de tamamlanan çalışmanın İzmir ekonomisinde deniz taşımacılığı ve liman hizmetleri sektörünün payının artırılmasında güçlü bir yol haritası olduğunu kaydetti.

TCDD İzmir Limanı’nın Canlandırılması, Aliağa Limanlarının Güçlendirilmesi, Çandarlı Limanı’nın Rüzgâr Enerjisi Üzerine İhtisaslaşması ve İzmir Liman Otoritesi’nin Oluşturulması olduğunu belirten Yavuz, bu çalışmanın işaret ettiği şekilde Aliağa bölgesi özelinde liman arka alanında ulaşım ve lojistik sorunlarının ve gerekli altyapı yatırımlarının uzman bir ekiple daha detayda çalışıldığını belirtti.

İzmir liman ekosistemini oluşturan TCDD İzmir Limanı, Aliağa limanları ve Çandarlı Limanı’nın gelişimi açısından yapımı süren Kemalpaşa Lojistik Merkezi’nin faaliyete geçmesi ve merkezin demir yolu hatları ile hem OSB’lere hem de limanlara bağlanması gerektiği görüşünü savunan İZKA Genel Sekreteri Dr. Mehmet Yavuz, bu bağlantının İzmir ve çevresinin çekim merkezi olma rolünü ve Ege Bölgesi’nin Türkiye’nin üretim ve ticareti içindeki konumunu güçlendireceğini belirtti.

Konut sektörü seçimleri bekliyor: Fiyatlar, yüzde 40 artabilir!

Gayrimenkul sektöründe 3 yıldır yaşanan hareketlilik, ilk dört ayda yerini düşüşe bıraktı. Yazın da durgun geçmesini bekleyen sektör temsilcileri en erken sonbaharda beklenen hareketlenme için finansmanın belirleyici olacağını belirtiyor

Gayrimenkul sektöründe yılın ilk yarısında birçok nedenden dolayı düşen satışların, seçim sonrası dönemde artabileceğini belirten uzmanlar, fiyatların yüzde 40’a varan oranda yükselebileceğini ifade etti.

Ekonomim’den Leyla İlhan’ın haberine göre, son 3 yıldır yıllık 1,5 milyon bandında seyreden konut satışları nisan ayında yüzde 35,6 düşüşle 85 bin 652’ye geriledi. İlk dört aydaki satış yüzde 18,6 düşüşle 368 bin 867 oldu. Gayrimenkul sektörü temsilcilerine göre yılın tamamında satışlarda yüzde 25-30 oranında düşüş yaşanabilir.

Sektör temsilcileri yavaşlamada deprem ve seçim sürecinin etkili olduğunu, ayrıca yükselen fiyatlar, yüzde 25 kira sınırı ve kredi kısıtlamalarının da satışları yavaşlatan unsurlar olarak sıraladı.

Yabancıya satışta seçim sonucu belirleyici

TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, son 2 yıllık dönemde özellikle enflasyondan korunma aracı olarak konuta yönelimin arttığını söyleyerek “Ancak fiyatlar çok yükseldi. Şimdi alıcılar konut alabilir miyim, alsam beni ne kadar daha koruyacak noktasına geldi. Dolayısıyla seçim sonucuna göre hareket edecekler” dedi.

Yabancıya satışta ise muhalefet ya da mevcut hükümete göre bir tablo oluşacağını aktaran Maya, “Çünkü muhalefetin vatandaşlık amaçlı satışların durdurulması söylemleri yabancıya satışın düşmesinde etkili olurken, mevcut hükümetin gelmesi halinde özellikle Ortadoğu, Rusya gibi pazarlarda yeniden bir ilgi olabilir. Ayrıca deprem bir etken oldu” diye konuştu.

“Enflasyon baz alındığında fiyatların geri geleceğini hiç düşünmüyorum”

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Kurucu Başkanı Hakan Akdoğan ise, “Türkiye gayrimenkul sektörü çok hareketli, günün sonunda kim seçilirse seçilsin sektöre hareket gelecek. Depremin etkisi, Ramazan, bayram, kredi faizlerinin yüksekliği derken piyasa ciddi şekilde yavaşladı. Seçim süreci biter bitmez satışların artacağını düşünüyorum ancak ciddi bir ivmelenme beklemiyorum. Son yıllarda ortalama 100 bin civarında konut satışları oluyor. Yine bu rakamları yakalarız. Son 2 yılda yaşanan coşkulu bir piyasa olmayacak” tahmininde bulundu.

Akdoğan, “TL bazında gerileme beklemiyorum, arz ve talep dengesi daha kurulmadı. Enflasyon baz alındığında fiyatların geri geleceğini hiç düşünmüyorum. Ancak eskisi gibi hızlı gitmeyecek. Şu anki ortam devam ederse en fazla yüzde 30-40 oranında bir artış bekliyorum” değerlendirmesinde bulundu.

Bankalar risk analizi yapıyor: Negatif faizli tahvil mi, KKM faizi mi?

Bankacılık sektörü bir haftada karşı karşıya kaldığı düzenlemeler nedeniyle sıkıntıda. Özellikle gerçek kişilerin TL dönüşüm oranına ek hedef getirilmesi sektör…

Bankacılık sektörü bir haftada karşı karşıya kaldığı düzenlemeler nedeniyle sıkıntıda. Özellikle gerçek kişilerin TL dönüşüm oranına ek hedef getirilmesi sektör kaynaklarının deyimiyle bankaları krize soktu. Sektör şu an KKM’ye yüksek faiz vermekle sabit kuponlu tahvil almak arasında seçim için risk analizi yapıyor.

Türkiye’de seçimlerin ilk turunun geride bırakıldığı geçen hafta Merkez Bankası iki önemli adımla piyasada etkili oldu. Pazartesi getirilen kredi kartı nakit avans ve kuyum harcamalarına yönelik düzenleme cuma kaldırılırken gerçek kişiler için TL mevduat dönüşüm oranı ek hedefi ise geçerli olmaya devam ediyor. TL dönüşüm oranı ek hedefi sektörü tam anlamıyla alt üst etti.

Ekonomim gazetesinden Şebnem Turhan’ın

KKM’ye yüksek faiz vermeye yönlendiren uygulama bunu yapmayan bankanın ise sabit faizli menkul kıymet alımlarını artırması zorunluluğunu doğuruyor. Kaynaklar, sektörün iki zarardan birini seçebilmek için risk analizi yaptığını söyledi.

KKM vade sonları ise son haftalarda hızlandı. 14 Mayıs seçiminden önceki son üç işlem günü ve seçim sonrası ilk hafta sektör KKM dönüşlerinin yoğun olduğunu KKM’den çıkış yapanların ise dövizlerini istediğini ve bunun da piyasayı sıkıştırdığını vurguladı.

Hesaplamalara göre her hafta yaklaşık 10 milyar dolarlık KKM vade sonu yaşanıyor. Geçen hafta bazı büyük bankaların faiz üzerine prim uygulamasına son verdiğini söyleyen bankacılık sektörü kaynakları geçen hafta çarşamba günü Merkez Bankası’nın ek dönüşüm hedefi uygulamasını getirmesinin arkasında yatan nedenlerden birinin de bu olduğunu kaydetti.

İki farklı bankacılık sektörü kaynağı geçen çarşamba günü gelen ek dönüşüm hedefi sonrası sektörün durumunu “Bankacılar perişan. Sektör kriz yaşıyor” cümleleriyle özetledi.

Kaynak, bankacılık sektörünün ek oranlarla birlikte temmuza kadar çok yoğun bir KKM dönüşü sağlamaları gerektiğini vurgulayarak dövizin nereden bulunacağı konusunun en büyük gündem olduğunu vurguladı.

Müşterileri nasıl ikna edeceklerini bilemediklerine işaret eden kamu bankasına yakın sektör kaynağı ise aylardır tek gündemlerinin KKM ve KKM hedefleri olduğuna dikkat çekti. Mevduat kredi faizlerinin yüzde 42’ye dayanmışken bankacılık sektörünün kredi vermesinin mümkün olmadığına vurgu yapan sektör kaynağı bankaların risk analizi yapmaya başladığını dile getirdi. Kaynak, yüksek KKM faizi vermenin de KKM hedeflerinin tutturamayıp sabit kuponlu tahvil alımlarının da sektör için zarara işaret ettiğini söyleyerek şimdi sektörün hangisinde daha az zarar olacağını ölçmeye çalıştığına dikkat çekti.

Kısa Dalga

Reel sektör zorda: ‘Seri iflas’ uyarısı

TOBB verilerine göre, nisan ayında bin 458, yılın ilk 4 ayında 5 bin 835 şirket kapandı. Döviz ve krediye erişimin…

TOBB verilerine göre, nisan ayında bin 458, yılın ilk 4 ayında 5 bin 835 şirket kapandı. Döviz ve krediye erişimin zorlaşması reel sektör üzerindeki baskıyı artırdı. Sektör temsilcileri “İflaslar artabilir” uyarısı yaptı.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) 2023 Nisan’a ilişkin kurulan ve kapanan şirket istatistiklerini açıkladı. Buna göre, nisan ayında bin 458 şirket daha kapandı ve yılın ilk 4 ayında toplam 5 bin 835 şirket kapanmış oldu. Bir önceki aya göre kapanan şirket sayısı yüzde 1,9; kapanan kooperatif sayısı yüzde 36,4 azalırken, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı da yüzde 13,3’e yükseldi. Nisan 2023’te, kapanan şirket sayısı 2022’nin aynı ayına göre yüzde 34,2; kapanan kooperatif sayısı yüzde 44,4 azalırken, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 16,8 arttı.

TOBB ŞİRKETİ VERİLERİ

•Nisan ayında kapanan şirket sayısı: 1458

•Yılın ilk 4 ayında kapanan şirket sayısı: 5 bin 835

•Yıllık artış: yüzde 34.2

•Kurulun şirket sayısı: yüzde 19 azaldı

KURULAN ŞİRKET SAYISI AZALDI

TOBB verilerine göre, bir önceki aya göre kurulan şirket sayısı ise yüzde 19, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 28,4, kurulan kooperatif sayısı yüzde 13,7 azaldı. Nisan 2023’te, Nisan 2022’ye göre kurulan şirket sayısı yüzde 14,7, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 18,9 oranında azalırken, kurulan kooperatif sayısı yüzde 38,7 arttı.

Öte yandan, Nisan 2023’te şirket ve kooperatiflerin 3 bin 99’u ticaret, bin 395’i inşaat ve bin 268’i imalat sektöründe kuruldu. Nisan 2023’te kurulan gerçek kişi ticari işletmelerinin 531’i toptan ve perakende ticaret motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı, 518’i inşaat, 149’u imalat sektöründe yer aldı. Nisan ayında kapanan şirket ve kooperatiflerin; 502’si toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı, 187’si inşaat, 183’ü imalat sektöründe yer aldı.

‘FİRMALAR KUŞATILDI’

Merkez Bankası’nın döviz ve altın talebin önüne geçmek için attığı adımlar nedeniyle baskı altında kalan bankaların kredi musluklarını kapatması ve döviz satışına sınır getirmesi reel sektör üzerinde maliyet baskısını artırdı. Seçimlerin ikinci tura kalmasıyla kredi arzı neredeyse sıfırlandı. BDDK verilerine göre, bankacılık sektörünün kredi hacmi son düzenlemelerin hayata geçtiği 15 Mayıs itibarıyla 16 milyar 537 milyon liralık sert düşüşle 9 trilyon 513 milyar liraya geriledi.

Diğer yandan Merkez Bankası’nın bankalardan acil olmadığı sürece şirketlere dolar satılmasına sınırlama getirilmesini istemişti. MB’nin talebi üzerine firmalara 5 bin dolar limit getiren bankalar, saat 11.00’den sonra döviz satışlarını durdurdu. Döviz bulmakta sıkıntı çeken firmalar serbest piyasadan yüksek maliyetle döviz toplamaya razı duruma geldi. Ekonomi gazetesine konuşan TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, “Dövizi sabah saatlerinde aldınız, aldınız. Yoksa mümkün değil. Alsak da yine zarardayız. İhracatçılar olarak TL reeskont kullandığımızda bize verilen yüzde 2 primi dahi yüzde 3-4 fark vererek alıyoruz. Yani kendi dövizimizi ucuza satıp pahalıya alıyoruz” dedi.

Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) Başkanı Alican Duran, döviz almakta zorlanıldığını, hatta hak edilmiş kredilerin bile alınamadığını vurgulayarak, şirketlerin içinde bulunduğu durumu tarif etti. Düşük kur, düşük talep ve yüksek finansman maliyetlerinin firmaları kuşatmış durumda olduğunu aktaran Duran, “Finansal döngümüz normal hale gelmezse sıkıntı büyük, fabrikalar kilitlenmek üzere. Böyle devam ederse seri iflaslar görebiliriz” uyarısında bulundu.

BANKA ŞUBELERİNDE KAPANMALAR HIZLANDI

Banka şubelerinde kapanışlar hızlandı. Nisan ayında 14 banka şube kapanışı gerçekleşti. 2023’ün ilk 4 ayında ise 37 şube kapandı.

Son dönemde döviz talebinin azalması için baskı altında tutulan bankalar kredi musluklarını kısmıştı. İş akışlarını yavaşlatan bankaların nakit avans kullanımını durdurmasının ardından geri adım atılsa da bankalar kredi kısıtlamasının kaldırılması için ikinci tur seçimlerini bekliyor. Uzmanlar bankacılık sektöründeki baskıların ilerleyen dönemde şube kapanışlarının artmasına neden olacağı uyarısını yapıyor. Pandeminin yaşandığı 2020 yılında 309 banka şubesi kapanmıştı. 2021’de 200’e düşen bu sayı 2022’de 235’e çıkmıştı.

Birgün