Sabancı Holding Finansal Hizmetler Grup Başkanı Haluk Dinçer, Bloomberg HT yayınında makro ekonomik verilerden sigorta sektörüne kadar birçok başlıkta değerlendirmelerini paylaştı.
Üst Düzey programına katılan Dinçer, enflasyon konusunda sabırlı olmaktan başka bir çare olmadığını, 2025 yılının özel sektör için yine zor bir yıl olacağını söyledi.
Dinçer’in programda öne çıkan ifadeleri şunlar oldu:
2024 zor bir seneydi ama zaten zor bir sene olması da bekleniyordu. Çok yüksek bir enflasyon ortamında girmiştik seneye. Mayıs ayında yüzde 75’e kadar fırlamıştı şimdi de yüzde 47 civarında.
Zirveden 30 puan düşmesi iyidir ama yüzde 45 bir enflasyon hala yüksek. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın belirlediği hedeflerden 12 puan gibi bir sapma var dolayısıyla sabırlı olacağız, başka çaremiz yok. Bu enflasyon çok yüksek ama sabırlı olunca önümüzdeki sene sonuna kadar belirli bir seviyeye ineceğini ümit ediyoruz.
TÜRKİYE POTANSİYEL BÜYÜMESİNİN ALTINDA
Büyüme rakamlarında da bir sürpriz yok. Büyüme iç talep soğurken dış talepten ciddi bir talep artışı gelseydi daha iyi olurdu. Ama dış talepten istenilen katkı gelmeyince Türkiye’nin büyümesi bu sene yüzde 3’ün altında kaldı. Bu da Türkiye’nin potansiyel büyümesinin 2 puan altında. Bu da olumlu değil.
Avrupa ülkelerinin büyümesinin sıfıra yakın olması yani en önemli pazarımızda büyüme olmaması bizim ihracat hamlesini yapmamıza engel oldu. Bir de emek yoğun sektörlerde maliyetler döviz bazlı olarak artınca rekabet gücü kaybı da oldu.
Son dönemde euronun dolara karşı değer kaybetmesi de ihracatı olumsuz etkiledi. Genel olarak baktığınız zaman ihracatta istenilen hamle yapılamadı. Ama ödemeler dengesi olumlu. İthalattaki gerilemeyle de beraber cari açığımız bu sene yüzde 1’in altına düştü. Bu anlamda o tarafta büyük bir problem görmüyorum.
2025 ZOR BİR YIL OLACAK
2025 daha iyi bir sene olabilir. Bir kere finansman maliyetlerinde bir gerileme var, faizlerde de bir düşüş var, şirketlerin yurt dışı borçlanmaları eskisinden daha kolay olmaya başladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın rezervlerinin düzelmesi ve Türk Lirasının istikrar kazanmasıyla birlikte Türkiye’nin risk priminin düşmesi Türkiye’nin borçlanma maliyetlerini aşağı çekti.
Büyümede ve ihracatta dış talepte çok büyük bir sıçrama beklememek lazım. Enflasyonda bu sene yüzde 46 ile kapatırız, önümüzdeki sene de enflasyon yüzde 21’in biraz üstünde olacaktır.
TCMB sıkı para politikasını uygulayacak ama faizleri de aşağı doğru çekecek. Türkiye’de bu doğrultuda gerek kredi faizleri gerek mevduat faizleri de gerileyecek. Faiz tarafında piyasanın algısı bu Aralık ayında bir indirim olacağı yönünde, olmazsa sürpriz olur diye düşünüyorum.
Bu yüksek enflasyon ortamında ve öngörülebilirliğin zor olduğu bir ortamda, Avrupa’nın da bu zorlu süreci devam ederse 2025 özel sektör için zor bir yıl olacaktır.
TRUMP’IN KÜRESEL EKONOMİYE ETKİSİ
Gümrük duvarlarının yükselmesi tabii enflasyonist olacaktır. Büyüme azalacak. Tabii Avrupa için kötü bir haber ama Türkiye buradan kârlı çıkar mı, göreceğiz. Trump söylediklerinin yarısını bile yapsa hem büyüme olarak hem enflasyonda olumsuz sonuçlar yaratacaktır. Global ekonomiye olumlu bir etkisinin olacağını düşünmüyorum.
SİGORTADA KÂRLILIKLARDA OLUMSUZLUK YOK
Türkiye’de penetrasyon düşük ama sigorta sektörü olumsuz etkilenmedi. Bizim sektörümüz Ekim sonu rakamlarına göre prim üretiminde gerek hayat tarafında gerek hayat dışı tarafta yüzde 70 üzerinde büyüdü.
Kârlılıklarda da bir olumsuzluk yok, bilhassa hayat ve emeklilik tarafında kârlılıklar gayet olumlu. Bireysel emeklilik tarafında 1 trilyon değer aşıldı ki bu Türkiye’de bu önemli bir eşiktir. Dolayısıyla sektör büyümeye devam ediyor. Borsada da sigorta şirketleri iyi bir performans gösterdi. AgeSa tarafı da çok iyi bir kârlılık gösterdi.
FİYAT ARTIŞLARININ SEBEBİ MEDİKAL ENFLASYON
Şimdi siz hangi poliçeyi yazarsanız yazın muhakkak bir risk primi yazmak zorundasınız. Bu fiyatları yükselten bir etken.
Mesela medikal enflasyon normal enflasyonun üstünde açıklanıyor. Sağlık sigortasında yine fiyat artışları oldu bunun da sebebi medikal enflasyon. Sektörde de çok yüksek rekabet var.
YAPAY ZEKA YATIRIMLARINA DEVAM EDECEĞİZ
Bizim öncelikli misyonumuz pastayı büyütmek, pazarı büyütmek. Gerek bireysel emeklilikte gerek hayat sigortalarında liderliğimizi korumak istiyoruz, müşteri tabanımızı genişletmek istiyoruz. Aksigorta tarafında selektif büyümeye devam edeceğiz, orada bilançoyu büyüteceğiz. Şimdi Medisa diye yeni bir şirketimiz var, buraya yatırım yapacağız. Burada hızlı bir büyüme hedefliyoruz. Teknoloji ve yapay zeka yatırımlarına da devam edeceğiz.
patronlardunyasi.com
O yüzden sigorta şirketleri toplumsal olarak sürdürülebilirlik konusunu başka bir seviyeye götürmek zorunda. Bu süreçte bizlere düşen pay, bütün yatırımlarımızı sürdürülebilirliğe saygı duyan şirketlere yapmak ve iklim değişikliğine destek olan şirketler için daha düşük primler vermek. Çünkü gezegeni kurtarmak gerekiyor. O yüzden bu yatırımların doğru yere yansıtılması çok değerli” dedi.
