Amazon nehir yunusu (Inia geoffrensis) veya boto, pembe rengini deri yüzeyinin tekrar tekrar aşınmasından alır. Erkekler, saldırganlık nedeniyle daha sık travmaya uğradıkları için tipik olarak dişilerden daha pembedir.
Dünyanın en uzun nehirlerinden biri olan Amazon Nehri’nde botla ilerlediğinizi, endişe verici büyüklükteki anakondaları aradığınızı ve meraklı bir pembe yunusun yanınızda yüzdüğünü hayal edin.
Bu efsanevi bir yaratık gibi görünse de Amazon bölgesinde pembe yunuslar gerçekten de var.
Boto olarak da bilinen Amazon nehir yunusu (Inia geoffrensis), kendi cinsi arasında bir devdir. Uzunluğu 8 fit (2 metre) ve ağırlığı yaklaşık 450 pound (204 kilogram) olabilir – üç dolu bira fıçısı kadar!
Amazon nehir yunusunu diğerlerinden ayıran tek şey boyutu değildir; Güney Amerika nehirlerinde ve mevsimsel sellerin neden olduğu geçici göllerde yaşayan bu tatlı su yunusu bazen şok edici bir şekilde pembedir.
Her ne kadar gri doğsalar da, türün erkekleri yetişkinlik dönemine girdiklerinde belirleyici pembe renk tonuyla kolayca tanınır. Bazen tamamen pembe, bazen de gri alt tonlarla alacalı olan bu alışılmadık renklerinin, yunusların oyun kavgalarından ya da ciddi bir eş arayışından kaynaklanan yara dokusundan kaynaklandığı düşünülmektedir.
Pembe ne kadar zenginse, erkeklerin o kadar çekici olduğuna inanılır ve erkek ne kadar yaşlıysa, o kadar fazla pembeye sahip olur.
Somon renkli yunusların çevrelerine daha kolay uyum sağladıklarına dair bir teori de var. Şiddetli yağmurlar sırasında Amazon yağmur ormanlarındaki nehirler bulanık kırmızı/pembe bir renge bürünür ve pembe renkleriyle erkek yunuslar daha kolay kamufle olur.
2018 yılından bu yana Amazon nehir yunusuna uluslararası koruma statüsü verilmiştir. Artan kirlilik ve Amazon yağmur ormanlarının kademeli olarak yok edilmesi, bu yunusların savunmasızlığını artırmıştır.
Amazon’un pembe nehir yunusları, tatlı su nehirlerinde yaşayan beş yunus türünden biridir; tuzlu suya adapte olmuş okyanus yunuslarıyla uzaktan akrabadırlar.
Kendilerine özgü pembe renklerinin yanı sıra, Amazon’un pembe nehir yunusları onları tuzlu su kuzenlerinden ayıran bir başka özelliğe daha sahiptir.
Sırtlarından çıkıntı yapan bir sırt yüzgecine sahip olan okyanus yunuslarının aksine, pembe nehir yunuslarının bunun yerine bir kamburları vardır.
Amazon Nehri tarafından beslenen Amazon sulak alan sistemi, pembe yunusların üremesi için çok önemli bir yerdir ve 2018’den beri uluslararası koruma statüsüne sahiptir.
Bölge, şaşırtıcı çeşitlilikte nadir türlere ev sahipliği yapmaktadır. Şimdiye kadar kataloglanmış yüzlerce bitki, kuş, sürüngen, memeli ve amfibi türü içeriyor.