Genelde işçinin kendi isteği dışında işten ayrılmasıyla ödenen kıdem tazminatı, haklı fesih sebepleri ya da yasal durumun tanıdığı imkanlar çerçevesinde oluşan istisnalar dahilinde kendi isteğiyle istifa edenlere de veriliyordu. Yeni yasa çıktı. Geçtiğimiz günlerde bu istisnalar arasına yeni evlenen kadınlar da eklendi.
Alınan yeni karara göre; kadın işçilerin evlilik nedeni ile işten ayrılması durumunda, çalışma süresi baz alınarak kıdem tazminatı ödeniyor. Bu haktan yararlanmak isteyen kadın işçilerin ise evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde iş sözleşmesini feshetmesi ve kıdem tazminatını işverenden talep etmesi gerekiyor. Ancak resmi evlilik tarihi, 1 yıllık sürenin başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor. Yapılan duyurular üzerine merak edilenler arasında ihbar hakkı da var. İşçi ya da işveren ihbar tazminatı talep edebilir mi? Şartları nelerdir? Başka hangi durumlarda kıdem tazminatı alınabilir? İşte, detaylar…
Kişinin evlilik nedeniyle iş akdini feshetmesi üzerine işçi ve işveren ihbar tazminatı talep edemez, ihbar süresi uygulanamaz. Fakat evlilik nedeniyle iş akdini fesheden işçinin, işverenine evlilik cüzdanının bir örneği ile başvurması ve iş akdini bu nedenle feshetmek istediğini yazılı olarak beyan etmesi gerekiyor.
Evlilik nedeniyle feshedilen iş sözleşmesi üzerine kıdem tazminatını alan kadının yeni bir yerde işe başlamasının önünde herhangi engel bulunmuyor. Fakat, sırf kıdem tazminatı alabilmek için evlenip boşanma durumu tespit edilirse bu durumda işveren tazminatı geri isteyebilir ve söz konusu durumda mahkeme süreci başlatabilir.
NASIL HESAPLANIYOR?
Çalışma yılına göre hesaplanan kıdem tazminatında maaşlar brüt olduğu için brüt ücrete göre hesaplanır. Örneğin, 20 bin 2 lira asgari ücretin brüt tutarıdır. 41 bin 828 lira ise kıdem tazminatı ise alınabilecek en yüksek tutardır. (Kıdem tazminatından Damga Vergisi binde 7.59 düşülür. Yapılan örnek hesap da vergisi düşülmüş net tutardır.)
TOPLAM PRİM DE ETKİLİ OLABİLİR!
8 Eylül 1999’dan önce ilk kez sigortalı olup da 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini dolduran yani yaş dışındaki emeklilik şartlarını yerine getiren kadın çalışanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) işyerinin talep ettiği yazıyı ibraz ederek, istifa ederse kıdem tazminatından hak kazanabilir. 9 Eylül itibarıyla işe girenlerde ise iki şart aranıyor. Biri çalışanın 7000 gün prim süresinin dolması ya da 25 yıllık sigortalılık süresiyle birlikte en az 4500 gün prim ödenmiş olması.
BAŞKA HANGİ DURUMLARDA TALEP EDİLEBİLİR?
Eksik ve zamanında ödenmeyen ücret nedeniyle istifa durumlarında da kıdem tazminatına imkan tanınıyor. Aynı şekilde işverenin; işçinin veya aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söylemesi, işçiye cinsel tacizde bulunması veya mobbing (psikolojik baskı) uygulaması halinde ya da İşçinin, diğer çalışanlar tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemleri almaması da tazminat nedeni sayılabiliyor.