ECB’nin Başkanı Christine Lagarde, küresel ekonominin son yıllarda yaşanan krizler nedeniyle büyük baskı altında kaldığını belirterek, 1929’da başlayıp 10 yıldan fazla süren Büyük Buhran dönemini anımsattı.
İki dönem arasında dikkat çeken benzerlik
IMF’de konuşan Lagarde, 1920’ler ve 2020’ler arasındaki ekonomik benzerliğe dikkat çekerken, iki ayrı dönemde de küresel ticaret faaliyetlerindeki gerilemeler ile yaşanan teknolojik ilerlemeleri hatırlatarak bu benzerliklerin küresel ekonomide baskıları artırdığını ifade etti.
Altın standardı ve günümüz ekonomisi
Lagarde, 1920’lerde uygulanan para politikalarının altın standardına bağlı kalarak önde gelen ekonomileri deflasyona ve bankacılık krizlerine sürüklediğini hatırlattı. Ancak günümüzde merkez bankalarının bu tür yapısal değişikliklerle başa çıkmak için daha donanımlı olduklarını belirtti. O dönemde merkez bankacılarının, para birimlerini altına sabitlemenin ve sabit döviz kurlarına bağlı kalmanın büyük ekonomik sıkıntılara yol açtığını zor yoldan öğrendiklerini vurguladı.
Enflasyon ve merkez bankalarının müdahalesi
Lagarde, 2022’de merkez bankalarının faiz oranlarını artırmaya başlamasının ardından enflasyonun hızla düştüğünü belirtti. Euro Bölgesi’nde enflasyon, Ekim 2022’de yüzde 10,6 ile zirve yaptıktan sonra Ağustos 2023’te yüzde 2,2 ile üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Lagarde, merkez bankalarının enflasyonu iki yılın altında bir sürede kontrol altına almayı başarmasının dikkat çekici olduğunu söyledi. Ayrıca, bu süreçte işsizlik oranlarının artmamasının da önemli bir başarı olduğuna dikkat çekti.
Gelecekteki zorluklar: Küreselleşme ve teknoloji devleri
Lagarde, küreselleşmenin geri adım atması, küresel tedarik zincirlerinin kısmen dağılması ve teknoloji devlerinin pazar gücü gibi konuların merkez bankacıları için büyük zorluklar yaratabileceği konusunda uyarıda bulundu. Ayrıca, yapay zekanın hızlı gelişimi gibi unsurların da para politikası üzerinde önemli etkileri olacağını belirtti. Bu bağlamda, ECB’nin bu konuları detaylı bir şekilde ele alacağı ve mevcut stratejisini gözden geçireceğini ifade etti.
ECB’nin strateji incelemesi ve enflasyon hedefi
Lagarde, ECB’nin strateji incelemesi sırasında yüzde 2’lik orta vadeli enflasyon hedefinin gözden geçirilmeyeceğini, ancak geçmişteki düşük ve yüksek enflasyon deneyimlerinden çıkarılabilecek derslerin değerlendirileceğini belirtti. Ayrıca, ECB’nin risk değerlendirmelerini ve açıklamalarını iyileştireceğini, temel enflasyon senaryosunun “gerçek zamanlı bilgilerle dengelenebileceğini” ve alternatif senaryoların da açıklanabileceğini söyledi.
Lagarde’dan geleceğe yönelik uyarılar
Son olarak, Lagarde belirsizliklerin yüksek kalmaya devam edeceğini ve merkez bankalarının bu belirsizlikleri daha iyi yönetmesi gerektiğini vurguladı. ECB’nin, gelecekte karşılaşılabilecek ekonomik zorluklarla başa çıkmak için gereken adımları atacağını belirterek, mevcut durumu ekonomik politikanın bir “stres testi” olarak nitelendirdi.